Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ya mevcut olduğu bir şimdidir bu. “Içinde-bulunulan-an içinde” ise
hiçbir şey mevcut bulunmaz. Aksine o, sahih beklentilendirici-huzur
olarak “belirli bir zaman içinde” el-altında-olanlar veya mevcuı-olankr
olarak var olabilenlerle haddizatında karşılaşabilm em izi sağlayandır.1
Sahih huzur demek olan içinde-bulunulan-am gayrisahih olanından
ayırt etmek için bu İkincisine huzura-getirme diyeceğiz. Formal olarak
anlaşıldığında her huzur, huzura-getiricidir, fakat hepsi de “içinde-bu-
lunulan-ana-dair” değildir. Huzura-getirme ifadesini tek başına kullandığımızda,
daima gayrisahih, içinde-bulunulan-an-olmayan, kararsızlık
içinde olandan bahsediyor olacağız. Huzura-getirme, ilgilenilen “dünyaya”
düşkün olmanın zamansal yorumu sayesinde açıklığa kavuşabilecek
ve eksistensiyal anlamının tam da orada olduğu görülecektir. Fakat
gayrisahih anlama, varlık-imkamnı ilgilenilebilir olandan hareketle tasarlıyorsa,
o zaman bu, onun huzura-getirmekten hareketle husule getirici
olduğu anlamına gelir. Oysa içinde-bulunulan-anm husule getirişi,
sahih istikbalden hareketledir.
Gayrisahih anlama, huzura-getirici beklentilendirme olarak husule
getiricidir. Onun ekstatik birliğine, ona tekabül eden bir oldum-olasılık
[339] ait olmalıdır. Öndeleyici kapalılığı-açma-kararlılığının sahih ken-
di-kendine-doğru-gelişi, kendi münferitliğine fırlatılmış olan en zati
benliğe geri dönüştür de aynı zamanda. Bu ekstazdır ki, Dasein’ın zaten
ne ise o olarak var olduğunu kararlılık içinde devralabilmesini sağlayan.
Öndeleme sırasında Dasein, kendini tekrar en zati varlık-imkanına doğru
öne alır. Sahih oldum-olasılığa tekrar etme diyoruz. İlgilenilen, bek-
lentilendiren, kıskıvrak yakalanılan imkanlardan hareket eden gayrisahih
kendini tasarlama ise, Dasein’m en zati fırlatılm ış varlık-imkanı
içinde kendini unutmasıyla mümkün olabilmektedir. Bu unutma, bir
hiçlik veya hatıra yoksunluğü değildir, kendine has, “müspet” ekstatik
bir oldum-olasılık halidir. Unutmanın ekstazı (kendini-verişi), en zati
oldum-olasılık durumundan kendini kapayıcı bir çekip gitme karakterine
sahiptir. Öyle ki, söz konusu bir şeylerden çekip gidiş, ekstatik ola­
1) V aroluşa-dair bir fenomen olan içinde-bulunulan-am en nüfuz edici biçim de gören herhalde
S. Kierkegaard olmuştur. Fakat bu, onun söz konusu fenomenin eksistensiyal yorumunu
da başarmış olduğu anlamına gelmez. Zira Kierkegaard, alelade zaman kavramına mahkum
kalmış ve içinde-bulunulan-am şimdi ve ebediyet yardımıyla belirlemeye çalışmıştır. Kierkegaard
“zam ansallıktan” bahsettiğinde, insanın “zaman-içinde-oluşundan" söz etm ekledir aslında.
Zaman-içindelik olarak zaman, sadece şimdiyi tanımakta, içinde-bulunulan-anı ise hiç
bilmemektedir. Eğer o, varoluşa-dair biçimde tecrübe edilirse', o zaman daha asli bir zamansallığm
(her ne kadar eksistensiyal bakımdan açıkça dile getirilmediyse de) varsayılmış olduğu
görülecektir, “lçinde-bulunan-an" ile ilgili olarak krş. K. Jaspers, Psychologie der W eltanschauungen,
Üçüncü Tıpkıbasım , 1925, s. 108 vd. Bununla ilgili olarak ayrıca aynı eserde.
“Re/erat K ierkeg aard s" , s. 419-432.
359