Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

sadece onun ufku içinde kendini “göstereni” anladığı için bahse konu
yapılar yitip gitmektedir. İlgilenici zaman ölçümü sırasında sayılanlar
(yani şimdiler), el altında-olanlar ile mevcut-olanlarla ilgilenmelerimiz
esnasında berberce anlaşılmaktadır. İşte söz konusu zaman ilgilenmeleri,
beraberce anlaşılan zamana bizatihi geri döndüğünde ve onu “temaşa”
ettiğinde şimdileri görür hale gelmektedir. Çünkü onlar da şu veya
bu şekilde “şuradadırlar”, bu varlık anlayışının ufku içindedirler ve
bahse konu ilgilenmelerimiz hep onun tarafından [423] yönetilmektedirler.
Bu nedenle şimdiler, şu veya bu tarzda beraberce mevcutturlar
yani hem varolanlarla karşılaşılmakta, hem de aynı anda şimdilerle. Şimdilerin
nesneler gibi mevcut oldukları açıkça ifade edilmemiş de olsa,
ontolojik bakımdan onlar, mevcut-olmaklık ufku içinde “görülürler”.
Şimdiler kaybolup gitmekte, gitmiş olanlar da geçmişi oluşturmaktadırlar
buna göre. Şimdiler çıkagelm ekte, çıkıp gelenler de “istikbali” ihata
etmektedirler. Zira dünya-zamamnm şimdiler-zamanı olarak alelade
yorumu; dünya, imlenimsellik, tarihlendirilebilirlik gibisinden şeyleri
kendi erişimine açabilecek herhangi bir ufka sahip değildir. Söz konusu
yapılar mecburen örtülü kalmaktadır. Üstelik alelade zaman tefsiri
söz konusu örtüşü, kendine özgü zaman karakterizasyonunu kavramsal
olarak ifade ettiği minvali dolayısıyla daha da katılaştırmaktadır.
Şimdilerin peşpeşe dizilişi, şu veya bu şekilde mevcut-olan şeyler
olarak düşünülmektedir, çünkü bu peşpeşeligin kendisi de “zaman
içinde” ilerlemektedir. Şöyle diyoruz: her şimdinin içinde bir şimdi vardır;
her şimdiyle birlikte şimdiler de yok olup gitmektedir. Her şimdinin
içinde bir şimdi şimdidir, adeta bizatihi o kendisi olarak mevcuttur,
her şimdinin içinde hep başka bir şimdi gelip gidiyor da olsa. O böyle-
ce değişip durduğu halde aynı zamanda hep sürekli kendisi olarak mevcut
olan diye kendini gösterir. Bu sebeple Platon bile zamanı bu bakış
istikametinden hareketle ortaya çıkan ve ortadan kaybolan şimdiler dizisi
olarak görmüş ve zamanı mecburen ebediyetin sureti diye ifade etmiştir:
eiko d ’epenoei kineton tina aionos poiesai, kai diakosmon ham a ou-
ranon poiei menontos aionos en heni kat’arithmon i-ousan aionion eikona,
touton hon de khronon onomakamen.'
Şimdiler dizisi kesintisiz ve eksiksizdir. İstediğimiz kadar şimdiyi
“parçalarına” “ayırıp” onun içine nüfuz etmeye çalışalım, karşılaştığımız
hep şimdidir. Herkes zamanın sürekliliğini, parçalarına ayrılamaz
bir mevcut-olanın ufku içinde görmektedir. Hep mevcut-olanı ontolo-
1) Krş. Tim aeus, 37 d 5-7.
448