Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

uz. Ona böyle dememizin nedeni, onun dünya-içindeki bir varolan olarak
mevcut-olması değildir, çünkü o asla böyle bir şey olamaz. Dünyazamanı
dememiz, onun eksistensiyal-ontolojik bakımdan yorumladığımız
anlamda dünyaya ait olmasından ileri gelmektedir. Dünya yapısının
özsel ilintilerinin (örneğin “bir-şey-içinlik” ilintisinin), zamansallıgm
ekstatik-ufuksal konstitüsyonunun zemini üzerindeyken, kamusallaştırılıp
yaymlaşmış olan zamanla (örneğin “eğer şu olduğunda, bu olacaktır”)
nasıl irtibatlandırılmış olduğunu aşağıda göstermek durumundayız.
Ama yine de şunu diyebiliriz ki, ilgilenilen zamanı yapısı itibariyle
ancak şimdi eksiksiz biçimde karakterize edebilecek duruma gelmiş bulunuyoruz:
o tarihlendirilebilirdir, uzayıp gider, kamusaldır ve böyle
bir yapıya sahip olduğu için bizatih dünyaya aittir. Örneğin doğal-her-
günkü tarzda ifade edilen her “şimdi”, [415] tematik olmadığı ve ön-
kavramsal olduğu halde bizatihi Dasein’m ilgilenici kendine-zaman-ta-
nıması sırasında anlaşılmış olmaktadır.
Fırlatılmış-düşkün biçimde varolan Dasein’a ait doğal saatin açımlanmışlığı
içinde aynı zamanda fiili Dasein tarafından hep icra edilen mümtaz
bir ilgilenilen zaman kamusallaştırılması ve yayınlanması söz konusu
olmaktadır. Bu durum, zaman hesabının mükemmelleştirilmesi ve saat
kullanımının dakikleştirilmesi sayesinde daha da ileriye götürülür ve sabitlenir.
Zaman hesabının ve saat kullanımının tarihsel gelişimini burada
tarihbilimsel tarzda ve onun bütün türevlerini kapsayacak şekilde ele
alacak değiliz. Ama eksistensiyal-ontolojik bakımdan şunu soracağız:
Zaman hesabının ve saat kullanımının gelişim istikametine bakıldığında,
Dasein’ın zamansallıgının hangi husule getirme hali kendini belli etmektedir?
Bu sorunun cevabıyla birlikte, zaman ölçümünün (yani ilgilenilen
zamanın açıkça kamusallaştırılıp yayınlanmasının), Dasein’m zamansal-
hğı içinde, hatta onun belirli bir husule getirilme minvali içinde temellendiğinin
daha asli bir anlayışı ortaya çıkmalıdır.
“Doğal” zaman hesabının analizinde zemin kabul ettiğimiz “ilkel”
Daseın’ı “gelişmiş” Dasein’la karşılaştırdığımızda, onun için gündüzün
ve güneş ışığının mevcut oluşunun pek ayrıcalıklı bir işlev görmediği
ortaya çıkacaktır. Çünkü söz konusu Dasein, geceyi de gündüze çevire-
bilme “üstünlüğüne” sahiptir. Aynı çerçevede, zamanın tespiti için başımızı
kaldırıp doğrudan güneşe bakmamız ve onun konumunu belirlememiz
de artık gerekmemektedir. Özgün ölçüm gereçlerinin yapımı
ve kullanımı sayesinde, sırf bu iş için imal edilmiş bulunan saatlere bakılarak
zamanı doğrudan okumak mümkün hale gelmiştir. Saat kaç sorusu,
“zaman ne kadar” sorusudur aslında. Böyle bir zaman okuması
440