Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

de çağın güçlerine karşı aynı durumdadırlar. Hem o zaman, hem de bugün
bir formalizm, bir form kültü söz konusudur. İlişki belirlenimleri,
sanki hikmetin nihai hali olarak sunulmaktadır. Böylesi bir düşünce istikameti,
[401] kanaatimce henüz daha yazılmamış bir tarihe sahiptir.
Düşüncenin zeminsizliği ve böylesine bir düşünceye olan iman -epistemoloji
k açıdan bakıldığında bu metafizik bir tutumdur- tarihsel bir
üründür aslında” (s. 39). “Bundan dört yüz yıl önce yeni bir çağı başlatan
ekzantrizm ilkesinin yarattığı dalgalar, artık ileri derecede sönmüş
ve etkisini kaybetmiş gibi geliyor bana. Bilgi artık kendini ortadan kaldıracak
kadar ilerlemiş, insan kendinden o kadar çok vazgeçmiştir ki,
kendi kendini göremez hale gelmiştir. ‘Modern insan’, yani rönesans insanı,
defnedilmeye hazırdır artık” (s. 83). Öte yandan: “Sahici anlamda
canlı olan ve sadece canlı olanı tasvir etmekle yetinmeyen bir tarih eleştiridir
aslında” (s. 19). “Fakat tarih bilgisi, büyük oranda mahrem kaynakların
bilgisi demektir” (s. 109). “Tarih öyle bir şeydir ki, büyük patırtı
kopartan ve gözle görülebilir olanlar aslında onun gerçek davası
değildir. Örneğin sinirlerimiz gözle görülmez. Özsel olanların hiçbiri
gözle görülmez aslında. Nasıl ki, ‘sessiz olsaydınız güçlü olacaktınız’ sözü
doğruysa, onun başka bir biçimi de doğrudur: sessiz olursanız duyacak
ve anlayacaksınız” (s. 26). “Ve sonra kendimle sessizce konuşmayı,
tarihin tiniyle muhabere etmeyi seviyorum. O ne Faust’a, ne de Goethe
üstada özü itibariyle görünmemiştir. Görünseydi, korkup kaçmazlardı
ondan - her ne kadar görüntüsü ciddi ve korkutucu olsa da. O bir kardeş
gibidir, bizlerle daha farklı ve derin bir anlamda akrabadır. Tabiat
insanlarından çok daha yakındır o bize. Bu konuyla ilgili gayretlerimiz,
Yakup’un güreşmesine benzer —güreşen için öyle sağlam bir kazanç
vardırki orada. Zira asıl dava bu değil midir?” (s. 133).
Tarihin temel karakterinin “sanallık” olduğunu açıkça gören Yorck
bunu, insani Dasein’m bizatihi varlık karakterinden çıkarsamaktadır.
Yani bilimteorik bakımdan tarihin temaşa ettiği nesne üzerinden bunu
yapmamaktadır: “Bütün psiko-fizik mevcudiyetin var [varlık = doğanı
mevcut-oluşu; bana ait açıklam a] değil canlı olduğunu bilmektir tarih-
selliğin asıl çekirdeğini oluşturan. Ve soyut bir benlik üzerine değil de
benim mebzuliyetim üzerine odaklanmış bir öztefekkür, kendimi tarihsel
bakımdan belirlenmiş bulacaktır, nasıl ki, fizik beni kozmik olarak
belirlemiş olacaksa. Tıpkı doğada olduğu gibi ben tarih olarak da varım...”
(s. 71). Her türlü gayrisahici “ilişki belirlemelerini” ve “zemin-
siz” izafiyetçilikleri reddetmiş olan Yorck, Dasein’m tarihselliğine ilişkin
elde ettiği anlayışı son aşamasına kadar götürmekten hiç çekinme­
425