Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Sahiden de tarih, ne nesnelerin değişiminin hareket rabıtasıdır, ne
de “öznelerin” serbestçe uçuşan serencam akışları. Yoksa o zaman tarihin
yaşamlmışlığı, özne ile nesnenin “birbirine zincirlenmesine”
ilişkin bir şey midir? Yaşamlmışlığı özne-nesne ilişkisine bağlayacak
olursak eğer, o zaman, bizatihi bu birbirine zincirlenmenin varlık
minvalinin ne olduğunu da sorgulamamız gerekecektir, eğer ki temelde
“yaşanılan” şey o ise. Dasein’m tarihselliğine ilişkin tezimiz, dünyasız
öznenin tarihsel olarak var olduğunu ifade ediyor değildir. Tarihsel
olan Dasein, dünya-içinde-varolarak varolan bir varolandır. T a­
rihin yaşam lm ışlığı, dünya-içinde-varolmanın yaşanılm ışlığıdır aslında.
Dasein’m tarihselliği, özü gereği dünyanın tarihselliğidir. Ekstatik-
ufuksal zamansallığın temeli üzerinde dünya, Dasein’m husule getirilmesi
için vardır. Dasein fiilen varolduğu müddetçe, dünya-içinde keş-
fedilebilir olanlarla karşılaşır. Tarihsel dünya-içinde-v ar olmanın varoluşuyla
birlikte el-altında-olanlar ile mevcut-olanlar dünyanın tarihine
dahil olmuş oluverm ektedirler. Gereçler ve eserler (kitaplar mesela),
kendi “kaderlerine”, binalar ve kurumlar kendi tarihlerine sahiptirler.
Fakat tarihin kendisi de tarihseldir. Ama “doğa tarihinden” söz ediyorsak
değil tabii.1 Fakat peyzajın, meskun mahallerin, tarım arazilerinin,
muharebe alanlarının ve kült alanları olarak doğanın da tarihsel
olduğunu söyleyebiliriz. Dünya-içindeki [389] bu varolan, dünya-
içinde bir varolan olarak var olduğu için tarihseldir. Onun tarihi, “ruhun”
“deruni” tarihine sadece eşlik eden “harici” bir şey de değildir
asla. İşte söz konusu varolana biz dünya-tarihsel-olan diyoruz. Burada
kullandığımız “dünya-tarihi” teriminin ontolojik bakımdan ele alındığına
ve onun ikili anlama sahip olduğuna dikkat çekmek isteriz. Birincisi
bu terim, Dasein’la olan özsel ve varoluşsal birliği bakımından
dünyanın yaşamlmışlığı demektir. İkincisi o, fiilen varolan bir dünyayla
birlikte dünya-içindeki varolanları da hep keşfediyorsa, o zaman
bu terim, el-altmda-olanlar ile mevcut-olanlarm dünya-içindeki “ya-
şanılmışlığmı” ifade ediyor demektir. Tarihsel dünyanın fiilen var olması,
daima dünya-içindeki varolanın dünyası minvali üzerinden gitmektedir.
Gereç ile eserlerin bizatihi “yaşamlmışlığınm” ne olduğu
sorusu, kendine özgü bir hareketlilik karakterine sahip olup, şimdiye
kadar bu karakter, bütünüyle karanlıklar içinde kalmıştır. Örneğin
“armağan” alınıp parmakta “taşman” bir yüzük, bu sırada basit an­
1) “Doğa olaylarının” tarihin hareketine kıyasla ontolojik bakımdan nasıl ihata edilm esi ge^
rektiğine ilişkin olarak şimdiye kadar yeterince takdir edilmemiş olan şu çalışmaya bkz.ı F.
G ottl, Die Grenzen der G eschich te (1904).
412