Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Onu mümkün kılan eksistensiyal anlamın oldum-olasılık olduğunu nasıl
söyleyebiliriz? Söz konusu ekstazın hangi hali korkunun özgün za-
mansallığmı ifade etmektedir? Korku, tehditkar olandan korkmaktır.
Dasein’m fiili varhk-imkanı bakımından fena olandan, ilgilenilen el-al-
tmda-olanlar ve mevcut-olanlar dairesi içinde Dasein’a yukarıda tarif
edilen şekilde yanaşandan korkmaktır. Korkmak, hergünkü bir-şey-
için-bakış minvali içinde tehditkar olanı açımlamaktadır. Oysa sadece
temaşa eden bir özne böyle bir şeyi asla keşfedemezdi. Peki ama, bir
şeylerden korkmakla açımlanan, aslında bir tür kendi-kendine-gelebilme
değil midir? Korkuyu, başa gelebilen bir kötülük beklentisi (malum
futurum) olarak ifade edenler haklı değiller midir? Zaten korkunun birincil
zamansal anlamı istikbal değil midir, yani oldum-olasılıktan başka
bir şey değil midir? Kuşkusuz ki korku, “zaman içinde” başa gelebilecek
olan anlamındaki “müstakbel olana” “ilişkindir”. Sadece bu da
değil, söz konusu ilişiğin bizatihi kendisi de asli zamansal anlamda
müstakbeldir. Demek ki, korkunun eksistensiyal-zamansal konstitüs-
yonuna beklentilendirme gibisinden bir şey de aittir. Ama bu öncelikle
şu demek olur: korkunun zamansalhğı gayrisahihtir. Bir şeylerden
korkmak, başa gelebilen tehditkar bir şeyi beklemek mi demektir sadece?
Başa gelebilen tehditkar bir şeyi beklemek korkmak demek değildir
her zaman. Zaten bu korkmak da değildir, çünkü onda, korkunun kendine
özgü haletiruhiye karakteri eksiktir. Çünkü korkunun özgün ha-
letiruhiye karakteri, korkunun beklentilendirdiği şeyin, tehditkar-olan
şeyi fiilen ilgilenici varlık-imkanma geri taşımasıdır. Tehditkar olanm'
ben olan o varolana geri taşınarak beklenti yaratabilmesi ve Dasein’ı bu
sayede tehdit edebilmesi için, geri taşımanın nereyeliğinin esasen eks-
tatik açıklığa sahip olması gerekir. Korku içindeki beklentilendirmenin
“bizzat" koruku içinde olması, yani bir şeylerden korkmasının bir şeyler
için korkmak demek olması - işte korkunun haletiruhiye ve heyecan
karakteri tam da burada yatmaktadır. Onun eksistensiyal-zamansal anlamı
kendini unutmayla tesis olunmaktadır: Tehdit edilen dünya-için-
de-varoluşun el-altmda-olanla ilgilenmesi demek olan kendi en zatı fiili
varlık-imkanımızdan kafa karışıklığı içinde çekip gitmektir bu. Bu
yüzden Aristoteles [342] korkuyu haklı olarak lupe tis he tarakhe, yani
kasvet ya da kafa karışıklığı olarak belirlemiştir.1Kasvet, Dasein ı kendi
fırlatılmışhğına geri iter. Öyle ki, böylelikle onun fırlatılmıştık durumunun
üzerini kapatıverir. Kafa karışıklığı ise bir unutma üzerine temellenmektedir.
Fiili kapalıhğı-açma-kararlığı içindeki varhk-imkanından
1) Krş. Retorik, B 5, 1382 a 21.
362