Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

güne ilişkin analizi ikame edecek bir tema olması bakımından, kendimize
koyduğumuz hedefe varabilmemizi sağlayabilecek midir acaba?
Başkalarının Dasein'ı da ölümle kendilerinin tamlığına erişerek ar-
tık-dünya-içinde-varolmama anlamındaki bir artık-Dasein-olmamaya
dönüşür. Can vermek dünyadan-göç-etmek, dünya-içinde-varolmaklı-
ğmı kaybetmek, demek değil midir? Ama aslında, can verenin artıkdünya-içinde-varolmamaklığı
-aşırı bir manada ele alındığında—karşılaşılan
bir cismani nesnenin sadece-öylesine-mevcut-olması anlamında
bir varlıktır pekala. Başkalarının can verişine şahit olduğumuzda, varlık
minvali Dasein (yahut hayat) olan bir varolanın birden bire artık-
Dasein-olmamaya dönüşmesi diyebileceğimiz dikkate şayan bir varlık
fenomenini tecrübe etmiş oluruz. Zira Dasein dediğimiz varolanın hitamı,
onun sırf mevcut-olan olarak varoluşunun başlangıcıdır.
Fakat Dasein’m sadece-öylesine-mevcut-olmaya dönüşmesinin bu
yorumu, aslında fenomenal mevcudiyeti ıskalamaktadır; zira geride kalan
varolan sırf cismani bir nesne değildir çünkü. Mevcut-olan ceset bile,
teorik olarak ele alındığında, mesela anatomik patolojinin bir objesi
olabilmekte ve onun kendi konusunu anlama eğilimi, burada yaşam
idesini cihet almaya devam etmektedir. Sadece-öylesine-mevcut-olan
cansız maddi bir nesneden “daha fazla” bir şeydir. Çünkü onunla, canını
kaybetmiş bir canırıdan-olan olarak karşılaşılmaktadır.
Fakat geride kalanlarla ilgili bu karakterizasyon bile Dasein’sal-feno-
menal bulguyu eksiksiz biçimde kapsayamamaktadır.
“Müteveffa” can verenden farklıdır. Çünkü “geride kalanlardan” çekip
koparılmış olan olarak o, cenaze töreni, defin ve gömü kültü gibi
“ilgilenmelerin” objesi olabilmektedir. Bunun sebebi, sahip olduğu varlık
minvali bakımından; ilgilenilebilen, çevreleyen-dünyasal el-altında-
olan bir gereçten “daha fazla" bir şey olmasıdır. Onun başında yas tutarak
ve onu anarak öylece-bulunan geride kalanlar aslında onunla birlikte
var olm aktadırlar —onurlandırıcı bir itina-göstermek!iğin hali içinde.
Bu sebeple, ölüye yönelik varlık ilişkisi, bir el-altmda-olanla ilgilenilen
varlık minvalindeki gibi ele alınamaz.
Ölüyle böylesi bir birlikte-olmada müteveffanın kendisi fiilen “şurada"
değildir artık. Zira birlikte-olma, aynı dünya içinde hep-beraber-ol-
mak demektir daima. Müteveffa bizim “dünyamızı” terk edip onu geride
bırakmıştır artık. Fakat geride kalanlar, bu kendi dünyalarından hareketle
onunla birlikte olabilmektedirler.
Müteveffanın artık-Dasein-olmamaklığı fenomenal bakımdan ne
kadar münasip biçimde kavranırsa, ölüyle bu suretteki bir birlikte-ol-
253