Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

olanın kendini göstermesinin temeli üzerinden icra olunmaktadır. Bunun
bu şekilde mümkün olabilmesi; ifadede bulunan ve kendini doğrulayan
bilmenin, kendi ontolojik anlamı bakımından kendini bizatihi re-
el varolana yönelik keş/edici varlık içinde bulması yüzündendir.
İfade için “doğrudur”, denildiğinde bu şu anlama gelir: varolanı
onun kendinde keşfeder. O, varolanı keşfedilmişliği içinde ifade eder,
onu gösterir, onu “görünür kılar” (apophatısis). İfadenin hakiki-olm ası
(hakikati), daima keşfedici varlık olm ak olarak anlaşılması lazımdır. Demek
ki hakikatin; bir varolanın (öznenin) başka bir varolana (nesneye)
tekabül etmesi diye tarif edilegelen bilme ve obje [219] arasındaki mutabakat
yapısıyla herhangi bir alakası yoktur.
Öte yandan keşfedici varlık olarak hakiki-olma, ancak dünya-için-
de-varolmamn zemini üzerinde mümkün olabilmektedir. Dasein’m bir
temel konstitüsyonu olarak görüp bildiğimiz bu fenomen, asli hakikat
fenomeninin temelidir. Şimdi bunu daha nüfuz edici biçimde tetkik
edeceğiz.
b) Asli H akikat Fenomeni ve Geleneksel H akikat
Kavramının Türetilmişliği
Hakiki-olmak (hakikat), keşfedici varlık olmak demektir. Peki ama
bu, son derece keyfi bir hakikat tanımı değil midir? Zira hakikat kavramından
mutabakat fikrini çıkarıp atmak, ancak böylesi bir zorlamayla
kavramları yeniden belirleme yoluna giderek mümkün olabilir. Üstelik
kuşku götürür bu kazanıma varabilmek için de, o eski “güzel” geleneğimizi
butlana terk etmemiz gerekmemiş midir? Mamafih keyfi gibi görünen
bu tanım aslında Eskiçağ felsefesinin görebildiği en eski geleneğin,
üzerinde asli olarak kanaat getirdiği ve hatta ön fenomenolojik olarak
idrak bile ettiği şeyin zaruri yorumunu içermektedir. Logos'un
apophansis olarak hakiki-oluşu, apophaiııesthai minvali içindeki alethe-
uem’dir: varolanı kendi mahfuzlugu içinden çekip çıkarmak ve onu
kendi mahfuz olmayışhğı (keşfedilmişliği) içinde görünür kılmak. Daha
önce atıfta bulunduğumuz pasajlarda Aristoteles’in pragına ve pha-
inomena ile eş tuttuğu aletheia; “eşyanın kendisi”, kendini görünür kılan,
kendi keşfedilmişliğinin nasıllığı içindeki varolan demektir. Logos’tan
açık biçimde bahseden en eski öğretici felsefi fragmanlar olan Heraklei-
tos’un’ bir fragmanında, açığa çıkarılan hakikat fenomeninin keşfedil-
mişlik (mahfuz olmayışlık) olarak kendini göstermesi bir tesadüf mü­
1) Krş. Diels, Fragm ente der V orsokratiker, Herakleitos: Fragm an 1.
231