Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ğinden anlaşılır” olan sorunun peşinden gitmeli ve onun hangi ontolojik
ufkun dairesi içinde hareket ettiğini tespit etmeliyiz.
Eğer tarihsellik Dasein’ın varlığına ait ise, o zaman, gayrisahih varoluş
da tarihsellik içinde olmak durumundadır. Yoksa Dasein’m gayrisahih
tarihselliği midir, “yaşamın rabıtasına” ilişkin sorunun istikametini
belirleyen ve bu yüzden sahih tarihselligin ve ona özgü “rabıtanın” erişimini
bize engelleyen? Bu sorunun cevabı her nasıl olursa olsun; eğer
tarihe dair ontolojik meselemizin yeterince eksiksiz biçimde irdelenmesini
istiyorsak, Dasein’m gayrisahih tarihselliğini etüt etmeden geçip
gitmemiz zaten mümkün olamayacaktır.
§ 75. Dasein’m Tarihselliği ve Dünya-Tarihi
Dasein öncelikle ve çoğunlukla çevreleyen-dünyada karşılaştıklarından
ve bir-şey-ıçin-bakışsal olarak ilgilendiklerinden hareketle kendini
anlamaktadır. Fakat bu anlama, Dasein’m bütün tutumlarına öylesine
eşlik ediyor değildir, kendisi hakkında yine öylesine bir malumat sahibi
olmak demek değildir. Anlamak demek, dünya-içinde-varolmanın ilgili
imkanına kendini tasarlamak demektir, yani tam da o imkan olarak
varolabilmektir. O halde, aklıselim manasındaki anlama, herkesin gayrisahih
varoluşunu da tesis etmektedir. Kamusal hep-beraberlik içindeki
hergünkü ilgilenmelerin karşılaştığı şeyler, sadece gereçler ve eserler
değil, aynı zamanda onlar aracılığıyla “vukubulan” şeylerdir de: [388]
“işler”, girişimler, hadiseler, kazalar. “Dünya” aynı zamanda hem zemin,
hem de sahnedir. Bu özelliğiyle de hergünkü yapıp etmelerimize
bilfiil dahildir. Kamusal hep-beraberlik içinde ötekiler, “herkesin” “hep
beraber akıp gittiği” bir akıntı içinde karşılaştığımız Dasein’lardır. Neler
vukubuluyor ve “yarar sağlıyorsa” işte onların birincil nazarı dikkatinden
hareketle herkes her şeyi bilir, konuşur, yararlandırır, engeller,
muhafaza eder veya unutur. Münferit Dasein’m ilerlemesi, hareketsizliği,
kendini uyarlaması ve “neticesi” hep ilgilenilen şeylerin gidişatına,
durumuna, değişimine ve hazır olup olmayışına göre hesap edilir. Hergünkü
aklıselimin Dasein anlayışına işaret etmek, burada malumu ilam
etmek demek olsa da, o, ontolojik bakımdan hiç de şeffaf bir şey değildir.
Peki ama, Dasein’m “rabıtası” neden ilgilenilen ve “yaşanılan” şeylerden
hareketle belirîenemez olsun ki? Gereçler ve eserler ve Dasein’m
kendini meşgul ettiği her şey de “tarihe” ait değil mi? Tarihin yaşanılmışlığı,
münferit öznelerin yaşadığı “serencam akışlarının” izole edilmiş
peş peşe akışından mı müteşekkildir?
411