Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

hep şekle raptedilmiş kalır. Örneğin Windelband tarihe birtakım şekiller
atfetmektedir. Sizin cins dediğiniz kavram, gayet [400] içrektir. Burada
söz konusu olan şekiller değil karakterlerdir. Windelband için tarih,
bir dizi resim, münferit şekiller, estetik taleplerdir. Doğabilimci için
bir tür insani müsekkin demek olan bilimin dışında bir estetik lezzet
kalmaktadır. Onun tarih kavramı, bir tür kuvvetler bağının, kuvvet birimlerinin
yansıması gibidir. Bunlara sadece aktarılan ölçülerin şekli
olan kategoriler uygulanabilir kalacaktır” (s. 193).
“Ontik ile tarihsel olan arasındaki ayrımı” güçlü bir içgüdüyle idrak
eden Yorck, geleneksel tarih araştırmalarının halen bedensel ve şekilsel
olana dair “sadece nazarcı belirlemelere” (s. 192) ne kadar çok bağlı
kaldığını anlamıştır.
“Ranke büyük bir nazarcı gibidir. Onun için kaybolup gidenler yeniden
gerçeklik haline gelemezlerdir... Ranke’nin genel yaklaşımından
dolayı onun tarih malzemesini neden sadece siyasetle sınırladığını da
anlayabiliyoruz. Çünkü sadece o, dramatik olandır onun için” (s. 60).
“Zamanın akışının getirdiği modifikasyonlar, benim için pek özsel gelmiyor,
bu konudaki değerlendirmelerim benim farklı. Örneğin tarihçi
okul denileni ben aynı ve tek nehir yatağının sadece bir yan kolu olarak
görüyorum. Tarihçi okul aslında sadece eskiden beri devam eden
bir karşıtlığın yeni bir halkasını temsil ediyor. Bu isim yanıltıcı. Çünkü
o okul, hiç de tarihçi değildir [italikler bana aittir]. Eskici gibidir o, estetik
bakımdan kurgulayıcıdır. Öte yandan büyük hakim hareket, mekanik
kurgulama hareketiydi. Bu yüzden onun rasyonaliteye yöntemsel
olarak kattığı şey, sadece toplam bir hissiyattı” (s. 68 vd.).
“İşte tam bir filolog. Tarihten anladığı şey, onun bir asarı atika koleksiyonu
olduğudur. Bir şey ele avuca gelmiyorsa, yani psişik transpo-
zisyonun bizi götürdüğü yere, beyler oraya hiç gitmezler. Çünkü onlar
sadece en içlerinde doğabilimcileridir ve deney diye bir şey olmadığı
için tam birer kuşkucu haline gelirler. İşte bütün bu ıvır zıvırdan kendimizi
uzak tutmalıyız derler. Platon ne kadar da çok Büyük Yunanistan’a
veya Syrakuse’ye gitmişti, unuttunuz mu? Hiçbir canlılık yoktur
onlarda. Eleştiren bakımdan gözden geçirmiş olduğum bu tür harici
davranış kalıpları, nihayetinde kocaman bir soru işaretine gelip çatar ve
Homeros, Platon ve Yeni Ahit gibi büyük gerçeklikler karşısında rezil
olur. ‘Kendinde şey’ olarak bakıldığında ve bir serencam olarak yaşanıl-
madığında sahiden de gerçek olan bütün şeyler birtakım suretlere, yansımalara
dönüşüverir” (s. 61). "Fransız toplumunun en eğitimlileri zamanın
devrimci hareketleriyle nasıl ilişki içinde olmuşlarsa, 'bilimciler’
424