Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

gi malumat ve talimatları beklemenin boşuna olduğunu açıkça bilincimize
taşıyacağız.
En geniş anlamda ölüm, yaşammbbir fenomenidir. Yaşam ise, kendisine
dünya-içinde-varolmanın ait olduğu bir varlık minvali olarak anlaşılmalıdır.
Onu ontolojik bakımdan sabitleyebilmek için Dasein’ı cihet
kabul etmemiz gerekecek, ama olumsuzlayıcı biçimde. Zira Dasein’ı
salt yaşam olarak da görmek mümkündür. Biyolojik-fizıyolojik soru
formülasyonu bakımından o, hayvan ve bitki alemi diye bildiğimiz varlık
mıntıkasına dahildir. Bu sahada yapılan ontik belirlemelerle bitki,
hayvan ve insanların ömrü hakkındaki veri ve istatistikler elde edilebilmektedir.
Ömür, çoğalma ve büyüme arasındaki ilişkiler de bu sayede
görünür hale gelmektedir. Ölümün “türleri”, sebepleri, “tertibi” ve
minvalleri de bu şekilde araştırılabilmektedir.1
Ölümün biyolojik-ontik bakımdan araştırılmasının temelindeyse
ontolojik bir mesele yatmaktadır. Sorulması gereken şey, yaşamın ontolojik
özünden hareketle ölümün ontolojik özünün nasıl belirlendiğidir.
Ölümle [247] ilgili ontik incelemeler, aslında bu konuda zaten
peşinen belirli bir karar vermiş gibidirler. Zira yaşam ile ölüm hakkın-
daki az çok açıklığa kavuşmuş ön kavramlar burada etkindir. İhtiyaç
duyulan şey, Dasein ontolojisinin söz konusu hatları önceden belirlemesidir.
Yaşamın ontolojisine takaddüm eden Dasein’m ontolojisi dahilindeki
ölümün eksistensiyal analizi, Dasein’ın temel bir konstitüs-
yonunun karakteristiğinin astı durumundadır. Canlıların hitamına
yok olm a demiştik. Dasein da kendi fiziyolojik, cansıl ölümüne “sahip
olduğu” (ama bu ontik olarak yalıtık değil, asli varlık minvali tarafından
birlikte belirlenmiştir), yahut sahiden can vermediği halde hitam
ettiği, öte yandan bir Dasein olarak Dasein basitçe yok olmadığı için,
işbu ara fenomene biz vefat diyeceğiz. Can verme ise, Dasein’m kendi
ölümüne yönelik var olduğu varlık olarak minvalinin terimi olsun. O
halde şunu diyebiliriz: Dasein asla yok olmaz. Öte yandan Dasein, ancak
can verdiği takdirde vefat edebilir. Vefat etme hakkındaki tıbbi-
biyolojik incelemeler, ontolojik bakımdan pekala anlamlı sonuçlar
doğurabilir, eğer ölümün eksistensiyal yorumuna ilişkin temel cihetimiz
teminat altına alınmışsa. Yoksa esas itibariyle hastalık ile ölümü
-tıbbi bakımdan d a- birincil olarak birer eksistensiyal fenomen olarak
mı kavramak lazımdır?
b) Eger bundan insan yaşamını anlıyorsak, aksi takdirde “dünya" demek lazım.
1) Bununla ilgili kapsamlı bir örnek olarak krş. E. Korscheit, Lebensdauer, Ahern und Tod,
Üçüncü Basım, 1924. Özellikle de zengin kaynakçasına bkz. s. 414 vd.
262