Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Varoluş idesinin formal ilamı, bizatihi Dasein’m kendisinde yatan
varlık anlayışının rehberliğinde yürütülmüştür. Fakat herhangi bir ontolojik
şeffaflığa varmadığımız halde şu kendini açığa çıkarıvermişti:
Adına Dasein dediğimiz varolan, hep ben kendimim, özellikle de varlık
imkanı olarak ben kendimim. Dasein’ın söz konusu ettiği şey, tam
da bu varolan olarak var olmaktır. Yeterli ölçüde bir ontolojik belirlenime
varmamış olsa da Dasein kendini dünya-içinde-varolma olarak
anlamaktadır. O, bu şekilde var olarak, çeşitli varolanlarla karşılaşır.
Onların da varlık minvali el-altında-olmaklık ile mevcut-oluştur. Varoluş
ile gerçeklik arasındaki farkın henüz tam bir ontolojik kavramsallaştırılmasına
gidilmemiş bile olsa, hatta Dasein tam da bu varoluşu
öncelikle gerçeklik olarak anlıyor bile olsa, o sadece mevcut-olan değildir,
o kendini zaten hep bir şekilde anlam akta olandır (bunu şu veya
bu mitsel ve büyüsel tefsir içinde yapıyor olması fark etmez). Zira
aksi takdirde bir mitos içinde “yaşayamayacak” ve büyüsünün rit ve
kültleriyle ilgilenemiyor olacaktı. Varsayılan bu varoluş idesi, esasen
Dasein anlayışının Formal yapısının varoluşa-dair bağlayıcı olmayan
öntaslağmdan başka bir şey değildir.
[314] En yakınımızdaki hergünkülükle ilgili hazırlık niteliğindeki
analizimiz, söz konusu idenin rehberliğinde icra edilmiş ve ihtimam-
göstermekliğin ilk kavramsal ihatası bu sayede sağlanmıştır. Ihtimam-
göstermeklik fenomeni, varoluşu ve ona ait olan faktisite ve düşkünlük
rabıtalarım daha keskin hatlarla kavramamızı mümkün kılmıştır. îhti-
mam-göstermekliğin yapısının ihata edilişiyle de varoluş ile gerçeklik
arasındaki ontolojik farka ilişkin ilk zemin sağlanmıştır.1Bu ise şu tezi
ortaya atmamıza yol açmıştır: İnsanın tözü varoluştur.2
Fakat bahse konu formal ve varoluşa-dair bağlayıcı olmayan varoluş
idesi bile, belirli bir ontolojik “içerik” ihtiva etmektedir (her ne kadar
ayırt edilmemiş olsa da). Ona karşı çıkıp sınırlarım çizmeye çalıştığımız
gerçeklik idesinde olduğu gibi bu da esasen bir varlık idesini “önceden
varsaymaktadır”. Sadece ve sadece onun ufku dahilinde kalınmak suretiyle
varoluş ile gerçeklik arasındaki farkı ortaya koymak müpıkun olabilmektedir.
Ama her ikisi yine de varhktan söz etmektedir.
Peki ama, esasen ontolojik olarak açıklığa kavuşturulması gereken
varlık idesi, Dasein’a ait olan varlık anlayışının işlenilmesiyle elde edilmeyecek
midir? Ama bunu asli olarak kavramak istiyorsak, varoluş idesinin
rehberliğine başvurmak suretiyle Dasein’ın asli yorumunun sağla­
1) Krş. § 43, s. 200 vd.
2) Krş. s. 212 ve 117.
332