Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Ilintilendirmeyi tesis eden zamansallık bakımından spesifik bir
unutma onun özü gereğidir. Gereç-dünyası içinde “kaybolarak” “sahiden”
çalışabilmek için, benliğimizi unutmak gerekmektedir. Fakat ilgilenmenin
husule gelme birliği içinde bir ilintilendirme hakim olduğu
müddetçe, daha sonra göstereceğimiz üzere, ilgilenici Dasein’m kendi
zati varhk-imkam ihtimam-göstermeklik içine tutulmuş kalacaktır.
llintilendirici-hafızada-tmucu huzura-getirme, hep-beraber-olmaklık
olarak Dasein’m kamusal çevreleyen-dünya içindeki “ne yapacağını
bildiği” aşinalığı tesis etmektedir. Ilintilendirmeyi eksistensiyal bakımdan
bir şeyi “varlık” halinde bırakmak diye anlıyoruz. Onun temeli üzerinde
el-ahmda-olan, ne ise o olan bir varolan olarak bir-şey-için-bakışı-
mızı celbedebilmektedir. Dolayısıyla ilgilenmenin zamansallığını daha
da berraklaştırabilmek için, daha önce' dikkat-çekerlik, zorla ilişme ve
ayak direme olaTak karakterize ettiğimiz bir-şey-için-bakışsal karşılaşmayı
sağlama hallerine dikkatimizi çevirmemiz yerinde olur. El-altında-
olan bir gereçle, bizatihi “hakiki kendinde-varlığı” bakımından ve hiç
de nesnelerin tematık algılanışı olarak karşılaşmak mümkün olmaz.
Onun karşılaşma minvali, “kendiliğinden anlaşılır” “nesnel” mevcut-
oluşun dikkat-çekmezliğiyledir. Fakat bu varolanın bütününde bir şeyler
dikkat çekiyorsa eğer, o zaman burada, bizatihi gereç-bûtününün bize
zorla ilişmesinin imkanı yatmaktadır. Bir şeylerin dikkat çekebilmesi
için ilintilendirme, eksistensiyal bakımdan nasıl yapılandırılmış olmalıdır?
Bu soru, dikkatimizi verili olan bir şeye çeken fiili vesileleri hedefliyor
değildir. Soru, söz konusu yönlendirilebilirliğin bizatihi ontolojik
anlamına ilişkindir.
Kullamlamazlığı olan bir şeyin, örneğin bir gerecin belirli bir şekilde
bozulmuşluğunun, dikkat çekebilmesi için, onun elle kullanılabilir
bir meşgul oluşa açık olması gerekir. Nesneleri istediğimiz kadar
ve büyük bir dikkatle “algılayalım” veya onları “tasavvur” edelim, gerecin
[355] bozukluğu gibisinden bir şeyi bu suretle keşfetmemiz
mümkün olamayacaktır. Bir şeyin kullanılamaz olduğunu anlamak
için onun kullanılırlığımn bozulabilir olması lazımdır. Peki bu, ontolojik
bakımdan ne anlama gelmektedir? Beklentilendirici-hafızada-tu-
tucu huzura-getirme, daha sonra bozulmuştuk olarak kendini gösterecek
olan bir şey tarafından ilintilendirme rabıtaları içinde massolu-
nabilirliği bakımından engellenmektedir. Ne-içinlikle eşit derecede
asli olarak beklentilendirici olan huzura-getirme, kullanılan gereçle
raptolmaktadır, öyle ki, ancak böylelikle ne-içinlik ve bir-şey-içinlik-
1) Krş. § 16, s. 72 vd.
376