Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

den “geçmiş” olduğunu, daha uygun bir dille söyleyecek olursak, neden
oldum-olasılık olduğunu, oysa oldum-olasılığın kendini eşit derecede
asli biçimde huzur ve istikballe birlikte husule getirdiğini, bu bilmecenin
nasıl çözülebileceğine ilişkin sorunun nasıl cevaplanabileceğinin ise
daha da garip bir bale sokmaktadır.
Şunu iddia ediyoruz: birincil olarak tarihsel olan Dasein’dır. ikincil
olarak tarihsel olansa dünya-içinde karşılaşılanlardır - en geniş anlamıyla
sadece el-altında-olan gereçler değil, “tarihsel zemin” olarak çevreleyen
doğa da buna dahildir. Dunyaya-aidiyeti sebebiyle tarihsel olan
ama Dasein’sal olmayan varolanlara dünya-tarihsel-olanlar diyoruz.
Alelade bir dünya-tarih i kavramının, tam da bu ikincil tarihselliği kendine
cihet aldığını göstermek mümkündür. Dünya-tarihsel-olanlar tarihbilimsel
bir objeleştirme sebebiyle tarihsel olmuş olmazlar. Onların
tarihsellikleri, dünya-içinde karşılaşılan birer varolan olarak var olm alarından
kaynaklanmaktadır.
Halen mevcut-olan bir gerecin tarihsel karakterinin analizini yaparak,
Dasein’m birincil tarihsel olan olarak sadece ortayı çıkması sağlamakla
kalmadık, esasen tarihsel olanın zamansal karakterizasyonu
için birincil olarak bir mevcut-olanın zaman-içinde-var-oluşunu cihet
kabul etmenin de kuşku götürür olduğunu görmüş olduk. Bir varolan,
giderek gerilere kayan bir geçmişe gömülerek “daha da tarihsel”
hale geliyor değildir - yani en eski olan en sahih tarihsel olan demek
değildir. Şu ana göre peylenen “zamansal” mesafe, sahih tarihsel varolanın
tarihselliği açısından birincil tesis edici imlenime sahip [382]
olamamaktadır, çünkü o, “zaman içinde” olmayan ve zamandışı olan
değildir, zira o, “zaman içinde” mevcut-olan, yok olan veya başa gelecek
olan bir şeyin ontolojik özü gereği asla olamayacağı asli bir zam
ansallık içinde varolmaktadır.
Ne kadar karışık akıl yürütmeler bunlar, diyeceklerdir bize, insani
Dasein’ın temelde tarihin birincil “öznesi” olduğunu kimse inkar etmemektedir.
Zaten burada ele alman tarihin alelade kavranışı bunu açıkça
göstermektedir. Fakat şu tez: “Dasein tarihsel olarak var olandır”, insanın
dünya-tarihinin heyulası içinde az çok önemi olan bir “atom" olduğunu
ve keyfiyet ve vakaların bir oyuncağı olduğunu ifade eden ontik
bir olgu demek değildir sadece. Bu tez, esas meseleyi dile getirmektedir
aslında: ‘Tarihsel” öznenin öznelliğine, onun özünün konstitüsyonu olarak
tarihsellik ne kadar aittir ve bu hangi ontolojik koşulların taneli üzerine
dayanm aktadır?
405