Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

dünya-içinde olanın serbest bırakıhşı da bahse konu varolanı kendi imkanlarına
serbest bırakır. El-altmda-olanlarm el-altında-olmaklıkları onların
işe yarama imkanı, kullanılabilme im kanı, fena olma imkanı içinde
keşfedilir. Öte yandan ilintililik bütününün, el-altında-olanlann oluşturduğu
rabıtaların kategoriyal imkan bütünü olduğu meydana çıkmaktadır.
Ve ayrıca, çokluk içindeki mevcut-olanların “birliği" demek olan doğanın
[145] keşfedilebilirligi de sadece kendi açımlanma imkanının zemini
üzerinde mümkündür. Doğanın varlığına ilişkin sorunun, onun
“imkan koşuIIarTnı hedef alıyor olması bir tesadüf müdür? Bu tür soruşturmalar
ne üzerine temellenmektedir? Bahse konu soru, kaçınılmaz
olarak kendisi bakımından da soruşturulmak durumundadır: Dasein’sal
olmayan varolanların varlığını anlamak için onların imkan koşullarını
açımlamak zorunda olmamızın nedeni nedir? Belki de Kant bu tür şeyleri
haklı olarak peşinen varsayıyordur. Fakat bu tür varsayımların haklılığım
delillendirmeksizin onları öylece bırakmak da imkansızdır.
Acaba anlama (onunla açımlanabilir olanların her türlü özsel boyutları
dahil) neden hep imkanlara nüfuz etmektedir? Çünkü anlamanın
bizatihi kendisi öyle bir eksistensiyal yapıya sahiptir ki, biz ona tasarım
diyoruz. Tasarım Dasein’m varlığını hem kendi bir-şey-uğrunalıgına,
hem de kendi ilgili dünyasının dünyasallığı olan imlenimselliğine asli
şekilde tasarlar. Anlamanın tasanm karakteri, dünya-içinde-varolmayı
kendi şuradalığmm açımlanmışlığı bakımından varlık imkanının şura-
dalığı olarak tesis eder. Tasanm fiili varlık imkanının hareket sahasının
eksistensiyal varlık konstitüsyonudur. Dasein fırlatılmış olduğundan,
tasarlama varlık minvaline de fırlatılmış demektir. Tasarlamanın, üzerinde
düşünülmüş bir plana (Dasein’ın kendi varlığını ona göre tertip
ettiği plana) kendini ilişkilendirmekle bir ilgisi yoktur. Dasein olarak
Dasein zaten kendini hep tasarlamıştır ve var olduğu müddetçe de ta-
sarlayıcı olmaktadır. Dasein var olduğu müddetçe kendini imkan olarak
anlar ve anlayacaktır. Öte yandan anlamanın tasarım karakteri şunu da
dile getirmektedir: Dasein tasarladığı şeyleri (yani imkanları) bizatihi
tematik olarak kavramaz. Çünkü böylesi bir kavrayış, tasarlanan şeyin
imkan karakterini onun elinden alır, onu verili, niyetlendirilmiş bir kalıcılık
seviyesine düşürür. Oysa tasarlayış içinde tasanm, imkanı imkan
olarak tasarlar ve onun o şekilde var olagelmesini sağlar. Tasanm olarak
anlama, Dasein’m kendi imkanlarını birer imkan olarak yaşayıp
kendini var ettiği varlık minvalidir.
Dasein’ı bir mevcut-olan olarak kendi mevcudiyeti bakımından kayıt
altma almak isteseydik eger (ki bunu yapmak mümkün değildir), o
153