Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Bulunuşun her iki hali, yani korku ile havf, birincil olarak bir ol-
dum-olasılık üzerine temellendiği halde, onların kendi husule gelme
minvalleri ihtimam-göstermekliğin bütünü içindeki çıkış yerleri bakımından
birbirinden farklıdır. Zira havf, kapalılığı-açma-kararlılığmın
istikbalinden, korku ise [345] kaybedilmiş huzurundan neşet etmekte,
korkudan korkakça korkarak büsbütün korkuya kapılmaktadır.
Peki ama, haletiruhiyelerin zamansal olduğunu söyleyen bu tezimiz,
analiz etmek üzere seçmiş olduğumuz fenomenler için mi sadece
geçerlidir acaba? “Renksiz gündelik hayata” egemen olan o meşum
duygusuzluğun nasıl olur da bir zamansal anlamı olabilir mesela? Öte
yandan umut, sevinç, heyecan, neşe gibi haletiruhiye ve duyguların
zamansallığı da söz konusu mudur? Sadece korku ile havfın bir ol-
dum-olasılık üzerine eksistensiyal bakımdan temellenmiş olmadıklarını,
başka haletiruhiyelerin de böyle olduklarını bıkkınlık, üzüntü,
melankoli, umutsuzluk gibi fenomenleri sadece dile getirmekle bile
göstermiş oluruz. Ama bunların yorumunu yapabilmek için, Dasein'm
eksistensiyal analitiği tam manasıyla çalışılmış olmalı ve onlar hak-
kındaki yorumlar bu temel üzerine oturtulmalıdır. Fakat tümüyle istikbal
üzerine temellenmiş gibi gözüken umut gibisinden bir fenomen
bile, korku fenomenini analiz ettiğimiz gibi analiz edilmelidir. Korku
bir malum futurum'la irtibatlıdır. Oysa umut, bundan farklı olarak bir
bonum füturum ’un beklentisi içinde olmakla karakterize edilmektedir.
Fakat bu fenomenin yapısı bakımından önemli olan, umudun kendini
neye raptettiği, yani onun “müstakbel” karakteri değil, bizatihi
umut etmenin eksistensiyal anlamıdır. Umut etmenin haletiruhiye karakteri
de, birincil olarak kendim-için-umut-etmek üzerine kuruludur.
Umut eden, bir bakıma kendini de doğrudan umudun içine katmakta
ve böylelikle kendini umut ettiğiyle yüz yüze getirmektedir. Oysa
böyle bir şey, kendini-kazanmış-olmayı varsaymaktadır. Bizi ezen tedirginlik
karşısında umudun bizi hafifletiyor olması, sadece şu demektir:
bu bulunuş da aslında oîdum-olasılık hali içinde sırtladığımız
yükle ilintilidir. Ümitli ya da umut ettirici bir haletiruhiye, ontolojik
bakımdan sadece Dasein’ın kendi fırlatılmışlık zeminine ekstatik-za-
mansal biçimde irtibatlanmış olmasıyla mümkündür.
Hiçbir şeye bağlı kalmayan, hiçbir şeye meyletmeyen, gün ne getirirse
ona kendini teslim eden, ama yine de bir şekilde herşeyi üstlenen
o kayıtsızlığın meşum duygusuzluğunu bize, en yakındakilerle ilgilenmek
üzerine kurulu hergünkü haletiruhiyemizin doğurduğu
unutmanın kudreti en çarpıcı biçim de göstermektedir. Herşeyi “olduğu
366