Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

“Ben, bizatihi saf kavramın kendisidir, kavram olarak Dasein’a varmış
benliktir”.1 “Fakat ben, birincil olarak saf, kendini kendine atfeden birliktir
ve bu doğrudan değil, her türlü belirlenmişlik ve muhtevadan soyutlanarak
ve sınırsız eşitliğin hürriyeti [434] sayesinde bizzat kendine
geri dönmeyle olur”.2 Böylelikle ben “tümelliktir" ve fakat aynı zamanda
doğrudan “tekilliktir
Söz konusu negasyonun negasyonu, tinin hem “mutlak huzursuzluğu”,
hem de onun özüne ait olan kendinin-açımlanışıdır. Kendini
tarih içinde gerçekleştiren tinin “ilerleyişi”, bünyesinde bir “dıştala-
ma ilkesini”3 barındırmaktadır. Fakat bu, dıştalananın ortadan kaldırılması
değil, onun devralınarak aşılmasıdır. Devralmak suretiyle aşma
ve aynı zamanda metanet gösterme sayesinde kendini hür kılma,
tinin hürriyetini karakterize eden şeydir. Bu yüzden “ilerlem e”, sadece
niceliksel bir artış demek değildir. O, özü itibariyle niteliksel olup
tinin niteliğine sahiptir, “ilerlem e” bilerek olur. O kendini, tayin ettiği
hedef itibariyle bilir. “İleriye” attığı her adımda tin, “sahiden
düşmanca bir engel olarak kendini kendi hedefi bakımından aşmak”
zorundadır.4 Tinin gelişiminin amacı, “kendisinin kavramına erişm
ektir”.5 Bu gelişim, “onun kendi kendine karşı verdiği sert ve bitmeyecek
m ücadelesidir.6
Kendini kendi kavramına doğru taşıyan tinin gelişiminin huzursuzluğuna
negasyonun negasyonu denir. Dolayısıyla tinin, kendini gerçekleştirirken,
dolayımsız negasyonun negasyonu olan “zamanın içine” dahil
olmaktan başka bir çaresi yoktur. Çünkü “zaman, bizatihi var olan
kavramın kendisidir ve boş görü olarak kendini bilince sunar. Bu sebeple
tin zorunlu olarak zaman içinde tezahür eder ve saf öz kavramını ele
geçirinceye, yani zamanı iptal edene kadar zaman içinde tezahür etmeye
devam eder. O, benlik tarafından ele geçirilmeyen, dışsal olarak temaşa
edilen saf benliktir, salt temaşa edilen kavramdır”.7 Böylece tin, kendi
özü itibariyle mecburen zaman içinde tezahür eder. “O halde dünya
tarihi, aslında zaman içinde tezahür eden tinin tefsiridir, nasıl ki mekan
içinde doğa idesi kendini tefsir ediyorsa”.8 Gelişimin hareketine ait olan
1) Krş. Hegel, W issenschaft der Logik, c. 2, haz. Lasson 1923, 2. Kesim, s. 220.
2) A.g.y.
3) Krş. Hegel, Die V em unft in der Geschichte. Einleitung in die Philosophie der Weltgeschichte,
haz. G. Lasson, 1917, s. 130.
4) A.g.y., s. 132.
5) A.g.y.
6) A.g.y.
T) Krş. Phânomenologie des Geistes, WW. II, s. 604 [Glockner, s. 612].
8) Krş. Die Vem unft in der Geschichle. A.gO’-.s. 134.
459