Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

kında eleştirel düzeyde dikkatlice ve dolayısıyla münasip biçimde
“düşünmeye” çalıştığında kendini belli etmektedir: Bilindiği kadarıyla
bütün insanlar “can verir”. Ölüm bütün insanlar için azami derecede
olası olduğu halde onu “koşulsuzca” kesin kabul edemeyiz. Katiyetle
konuşacak olursak, ölümün “sadece” empirik bir kesinliğe sahip
olduğunu söyleyebiliriz. Bu yüzden o, en yüksek kesinliğin, yani teorik
bilginin bazı mıntıkaları içinde ulaşabildiğimiz apodiktik kesinliğin
mecburen gerisinde kalacaktır.
Ölümün ve onun başa gelecek oluşunun kesinliğinin bu “eleştirel”
belirleniminde de, öncelikle yine hergünkülük için karakteristik olan
Dasein’ın varlık minvalini ve ona ait ölüme yönelik varlığı takdir edememe
durumu söz konusudur. Fakat vefatın, “sadece” vukubulan bir
hadise olarak empirik bakım dan kesin oluşu, ölümün kesinliği hakkında
bir karara vardıram az bizi. Ölümün esas itibariyle Dasein’m nazarı dikkatini
celbetmesi bakımından, ölüm hadiselerinin fiili nedeni işlevini
görmeleri gerçekten de mümkündür. Fakat yukarıdaki gibi empirik
kesinlik anlayışı içinde kaldığı sürece Dasein’m, ölümü kendi “var”
oluşu içinde kalarak kesinliğe kavuşturması mümkün değildir. Her ne
kadar Dasein herkesin kamusallığı içinde sanki sadece ölümün işbu
“empirik” kesinliği üzerine “konuşuyor" gibiyse de, aslında münhasıran
ve birincil olarak vukubulan söz konusu ölüm hadiseleri üzerinde
durm akla kalm az yine de. Zira kendi ölümünden kaçınm akta olan [258]
hitama yönelik hergünkü varlık dahi, salt teorik tefekkür içindeyken
bile ölümü, hakiki kabul edeceği yere onu kesin kabul etmektedir.
Hergünkülük söz konusu “farklılığı” çoğunlukla örtük bırakmaktadır.
Kendini onun içinde şeffaf kılmaya cesaret edememektedir. Burada karakterize
edilen hergünkü bulunuş içinde, “tedirginlikle” ilgilenilen ve
ölümün kesin “olgusu” karşısında görünürde havfsız bir üstünlük
içinde olunan hergünkülük, aslında sadece empirik kesinlikten daha
“üstün” bir kesinliğin varlığım itiraf etmiş olur. Herkes ölümün kesinliğini
bilir ve fakat ölümün kesinliği içinde esasen “var” olmaz. Dasein
Yn düşkün hergünkülüğü, ölümün kesinliğini bildiği halde bu kesinlik
içinde var olmaktan kaçınır. Oysa bu kaçınma, bize fenomenal olarak
tanıklık etmektedir ki ölüm; en zati, irtibatsız, atlatılamaz ve kesin
imkan olarak kavramlmalıdır.
Herkes diyor ki, ölüm kesin gelecek, ama şimdilik değil. Oysa buradaki
“ama” yüzünden herkes, ölümün kesinliğini inkar etmiş olur.
“Şimdilik değil" dendiğindeyse, sadece menfi bir ifadede bulunulmuş
olunmaz. Zira burada herkes, kendisiyle ilgili bir tefsirde bulunmuş
273