Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Bir şeylerin peşine takdındığında, bir-şeylerin-zaten-içinde-olmanm
önceliği vardır. Bir-şeyler-içinde-zaten-var-olarak-kendini-öncelemek
de buna uygun olarak modifiye edilivermektedir. Düşkün biçimde peşine
takılma, Dasein’m bir meylim açığa çıkarır: İçinde hep var olduğu
dünya tarafından “yaşandırılma” meyli. Bu meyil, istihdaf karakterine
sahiptir. Kendini-önceleme artık kendini kaybetmiş ve “zaten-hep-sa-
dece-beraber-olmak” halini almıştır. Meyildeki “bir-şeye-doğruluk”,
meylin peşine takıldığı şeyin cazibesine kapılmak demektir. Dasein bir
meylin adeta içine battığında, ortada sadece bir meyil mevcut olmamakta,
aksine ihtimam-göstermekliğin tüm yapısında bir modifikasyon
meydana gelmektedir. Bu sayede gözleri kamaşan Dasein, bütün imkanlarım
meylinin hizmetine sunuvermektedir.
Öte yandan “yaşama” dürtüsü, tahrikini kendi beraberinde getiren
bir “bir-şeye-doğruluktur”. Bu bir “ne pahasına olursa olsun bir-şeye-
doğruluktur”. Bu dürtü öteki imkanları dışlamaya çalışır. Burada da
gayrisahih bir kendini-önceleme vardır, her ne kadar dürtünün baskınına
uğramak bizatihi dürtenden kaynaklansa da. Bu dürtü ilgili bulunuş
ve anlayışın üstünden geçip gidebilmektedir. Fakat Dasein [196]
bu durumda, hakim olmanın ve idare etmenin diğer tutumlarının üzerine
eklendiği “salt dürtü” değildir sadece, olamaz da zaten. Aksine Dasein,
tüm dünya-içinde-varolmanın bir modifikasyonu olarak zaten hep
ihtimam-gösterm ekliktir.
Salt dürtü içindeyken bile ihtimam-göstermeklikten hala kurtulmuş
olunmamaktadır. Oysa dürtü, Dasein’m darlığını yine kendinden hareketle
ontolojik bakımdan mümkün kılandır. Oysa meyilde ihtimam-
göstermeklik de hep kendisine bağlanmış bulunmaktadır. Meyil ile dürtü,
kökünü Dasein’m fırlatılmışlığmda bulan imkanlardır. “Yaşama”
dürtüsü, yok edilmeme dürtüsüdür; dünya tarafından “yaşandırılma”
meyli, ortadan kaldırılmama meylidir. Ama her ikisi de, ontolojik bakımdan
sadece ve sadece ihtimam-göstermeklik üzerine bina edildikleri
için, yine ihtimam-göstermeklik tarafından sahih biçimde ontik varoluşa-dair
olarak modifiye edilebilmektedir.
“İhtimam-göstermeklik” ifadesi, eksistensiyal-ontolojik bir temel fenomen
anlamında kullanılmaktadır. Ama o, yapısı itibarıyla basit değildir.
İhtimam-göstermeklik yapısının ontolojik olarak elementar bütünlüğü,
ontik bir “asli öğeye” indirgenemez, varlığın varolanlardan çıkılarak
“açıklanamadığı” gibi. Sonunda görülecektir ki; hem esasen varlık
idesi, hem de Dasein’ın varlığı hiç de “basit” değildir, lhtimam-göster-
mekliği,' kendini-önceleme, bir-şeylerin-zaten-içinde-varolma ve bera
207