Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

§ 50. Ölümün Eksistensiyal-Ontolojik Yapısının Öııtaslağı
Noksanlık, hitam ve bütünlük hakkındaki etütlerimiz, hitama yönelik
varlık olarak ölüm fenomenini Dasein’ın temel konstitüsyonundan
hareketle yorumlama zorunluluğunu doğurmuştu. Ancak bu şekilde,
onun varlık yapısına uygun olarak bizatihi Dasein’da hitama yönelik
varlık sayesinde tesis olunan bir bütün-oluşun mümkün olup
olmadığı açıklığa kavuşabilir. Dasein’m temel konstitüsyonu olarak
ihtimam-göstermeklik meydana çıkarılmıştı. Bu ifadenin ontolojik
anlamı kendini şu “tanımda” göstermişti: (dünya içinde) karşılaşılan
varolanlarla beraber-var-olmak suretiyle (bir-dünya-içinde-)zatenvar-olarak-kendini-öncelemek.1Böylelikle
Dasein’m varlığının fundamental
karakterleri kendini şu şekilde ifade etmiş olmaktadır: kendini-öncelemede
[250] varoluş; içinde-zaten-var-olmakta faktisite; beraberinde
var olmakta düşkünlük. Eğer ölüm, müstesna bir anlamda
Dasein’m varlığına ait ise, o zaman o (yahut hitama yönelik varlık) işbu
karakterlerden hareketle belirlenebilir olmalıdır.
Ama önce yapılması gereken, ölüm fenomeni üzerinden Dasein’ın
varoluşu, faktisitesi ve düşkünlüğünün kendini nasıl meydana vurduğunu
peşinen gözde canlandırarak onları açıklığa kavuşturmaktır.
Henüz-olmamışlığın ve onunla birlikte en uç henüz-olmamışlığın,
yani Dasein’m hitamının, noksanlık anlamında yorumlanmasını münasip
bulmayıp reddetmiştik. Çünkü böyle bir yorum, Dasein’ı ontolojik
bakımdan çarpıtarak onu bir mevcut-olan olarak görmekteydi. Hitamoluş
eksistensiyal bakımdan şu demektir: hitama yönelik varlık. Dolayısıyla
en uç henüz-olmamışlık, öyle bir şeyin karakterindedir ki, Dasein
ona yönelik bir tutum içinde olmaktadır. Hitam, Dasein’m başına gelecek
olandır. Ölüm mevcut-olmayan değildir, asgariye indirgenmiş nihai
noksanlık da değildir, ölüm daha ziyade bir başa-gelmedir.
Fakat bir dünya-içinde-varolan olarak Dasein’m başına pek çok şey
gelebilmektedir. Dolayısıyla başa-gelmeklik karakteri ölümü nitelendirmekte
tek başına yeterli değildir. Tam tersine: İşbu yorum da ölümün;
başa gelecek, çevreleyen-dünya içinde karşılaşılabilecek bir hadise manasında
anlaşılmasına sebep olabilecek bir zanna yol açabilir. Örneğin
başa gelecekler arasında fırtına, evimin tadilatı, dostumun varışı sayılabilir.
Yani bütün bunlar; mevcut-olan, el-altmda-olan veya birlikte-şurada-var
olan varolanlardır. Oysa başa gelecek ölüm, bu türden bir varlığa
sahip değildir.
1) Krş. § 4 1 , s. 192.
265