Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ğumuz anlamına gelmez. Aksine, elle yapıp etmenin duraklatılması suretiyle
ortaya çıkan öylesine durma, daha keskin bir bir-şey-için-baktş
karakterine dönüşebilir: “emin olmak için bir daha bakmak”, elde edileni
kontrol etmek, şu anda “durmuş olan faaliyetleri” bir daha gözden
geçirmek gibi. Gereçleri kullanmayı bırakmak demek, “teori” yapıyor
olmak demek değildir, çünkü öylece bulunan. sadece “temaşa” eden
bir-şey-için-bakış zaten tümüyle ilgilenilen, el-altmda-olan gerece
raptolmuş durumdadır. Başka bir deyişle, “pratik” yapıp etmeler, kendi
özgün öylece-bulunma minvallerine sahiptir. Ve nasıl ki, praksise
kendi spesifik bakışı (“teori”) aitse, teorik araştırmalar da kendi özgün
praksisine sahiptir. Bir deneyin sonucu olan ölçüm değerlerinin okunup
kaydedilmesi, çoğu kere deney düzeneğinin karmaşık bir “teknik"
kurulumunu gerektirmektedir. Örneğin bir mikroskopla gözlem yapabilmek
için öncelikle “preparatlar” hazırlamamız gerekmektedir. “Buluntunun”
yorumlanabilmesi için öncelikle arkeolojik bir kazı yapmak
gerekirken, bunun için en kaba biçimiyle elle çalışma işine girişmek lazım
gelmektedir. Öte yandan en “soyut” problemleri çalışmak ve elde
edilenleri tespit edebilmek için bile yazı gereçlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Bilimsel araştırmaların söz konusu mevcudunu oluşturan parçalar
ne kadar “ilgi çekmez” ve “kendiliğinden anlaşılır” olursa olsun,
onlar ontolojik bakımdan asla önemsiz değildir. Dünya-içinde-varol-
mamn bir minvali olarak bilimsel tutumun sadece “saf zihinsel edimde
bulunma” demek olmadığına açıkça işaret ediyor olmamız belki gereksiz
bir teferruat gibi görülebilir. Fakat işte malumu bu şekilde ilam
ederek, “teorik” tutum ile “teorik olmayan” tutum arasındaki ontolojik
sınırın tam da nereden geçtiğinin hiç de gün gibi ortada olmadığını
açıkça belli etmek niyetindeyiz!
Bilimlerde elle yapıp etmelerin hepsinin de saf temaşanın, inceleyici
keşfin ve “şeylerin kendisinin” açımlanışmın hizmetinde olduğu
söylenecektir karşı argüman olarak. En geniş anlamıyla “görme”, her
türlü “yapıp etmeleri” düzenler ve önceliğini korur. “Bir bilgi, nesnelere
hangi minval ve suretlerde ilintileniyor olursa olsun, yine de o,
bunlara dolayımsız olarak ilintilenmiş olan bir bilgi olmakta ve bir araç
olarak her bilgi, görü olarak bunu am açlam aktadır.’" Başlangıcını Yunanlıların
geliştirdiği ontolojide bulup da günümüze kadar devam
eden bilgiye dair yorum, intuitus idesinin rehberliğinde gitmiştir hep -
ister fiilen ulaşılabilir olsun, ister olmasın. Fakat “görmeye” verilen
1) Kant, Saf Aklın E leştirisi, B 33. İtalikler oripnalindedir.
380