Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ması içinde hareket edebilmesi için ilgilenme, peşinen bir ilintililik rabıtasını
“kuş bakışı” biçimde anlamış olması gerekir. “Eğer” demek suretiyle
dile getirdiğimiz şey, peşinen şöyle ve böyle diye anlaşılmış olmalıdır.
Bunun için gereç anlayışının bir predikasyon içinde ifade edilmesi
şart değildir. Zira “bir şey olarak bir şey” diye ifade edilen şemanın,
zaten önpredikatif anlama yapısı içinde hatları önceden çizilmiş durumdadır.
Bir şeyin ne-içinlik-yapısı, ontolojik bakımdan anlamanın
zamansalhğı üzerine temellenmektedir. Bir Dasein, herhangi bir imkanın
[360] beklentisi içindeyse eğer, yani bir ne-içinlik veya bir şunun-
içinlik içindeyse ve bir el-altında-olanı hafızada tutuyorsa, o zaman ancak
söz konusu beklentilendirici hafızada-tutmaya ait olan huzura-geti-
riş bu hafızada-tutulam kendine hareket noktası alabilir ve onu ne-için-
liğine imlemek suretiyle kendimize sarih biçimde yakınlaştırabilir. Demek
ki, yakınlaştırıcı mütalaa, huzura-gedrme şeması içinde yakınlaştırılacak
olanın varlık minvaliyle ölçüşmek durumundadır. El-altmda-
olamn ilintililik karakteri mütalaa ile ancak bu suretle yakınlaştırılabil-
mektedir, yani bir şeyin bir şeyle ilintisinin ne olduğunu ve bu ıneyanda
onu bir-şey-için-bakışsal olarak görünür kılmışını keşfediyor değildir.
Huzurun istikbal ve oldum-olasılık içine kök salmış olması, bir-şey-
için-bakışsal anlayış içinde tasarlanılanı anlamanın eksistensıyal-za-
mansal imkan koşulunu oluşturmaktadır. Böylelikle o, bir huzura-geti-
riliş içinde yakmlaştırılmakta, öte yandan huzur, beklentilendirici hafızada
tutma ufku içinde karşılaşılanla ölçüşebilmekte, yani ne-olarak-
yapısı şeması içinde tefsir edilebilmektedir. Böylece daha önce sorduğumuz,
ne-olarak-yapısmın tasarım fenomeniyle eksistensiyal-ontolojik
bir rabıta içinde bulunup bulunmadığı sorusunun cevabını vermiş oluyoruz.
Esasen anlama ve tefsirde olduğu gibi “n e-olarak” da zamansallığın
ekstatik-ufuksal birliği üzerine temellenmektedir. Varlığın fundamental
analizinde (özellikle de bir copula olarak bir şeyi bir şey olarak dile getirirken
ona “ifade” kazandıran “var”m ), ne-olarak fenomenini yeniden
tematize etmemiz ve “şema” kavramını eksistensiyal bakımdan ihata etmemiz
gerekmektedir.
Peki ama, bir-şey-için-bakışsal mütalaanın ve onun şemalarının zamansal
karakterizasyonu, teorik tutumun tekvin olunuşuna dair askıda
kalan sorumuzun1 cevabına katkısı ne olabilir? Şu kadar ki, bir-şey-
için-bakışsal ilgilenmenin teorik keşfe dönüşümünün Daseın’sal durumunu
sarih kılar bu karakterizasyon. Oysa söz konusu dönüşümün
1) Krş. § 32, s. 151.
382