Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

tedir: Teorik olarak dosdoğru [120] olan bir Dasein tefsiri, onu dola-
yımsız olarak kendi mekansal dünyasında, başka bir deyişle, ilgilenilen
dünyada mesafe-kaldırıcı ve istikamet-kazandıncı biçimde “beraberinde
var olmak” olarak görür. Kendi dünyasına massedilmiş olan Dasein
“bura” dediğinde, kendine değil fakat kendinden ötedeki ve bir-şey-
ıçin-bakışlı el-altında-olan “ora”ya sesleniyor olsa da, esasen eksistensiyal
mekansallık içindeki kendini söylemiş olur.
Dasein kendini öncelikle ve çoğunlukla kendi dünyasından hareketle
anlar. Oysa başkalarının birlikte-Dasein’ıyla çoğunlukla dünya-için-
de el-altmda-olandan hareketle karşılaşılır. Fakat başkaları kendi Dase-
in’ları bakımından tema ediliyor olsalar bile, onlarla mevcut-olan birer
nesne-kişi olarak karşılaşılmayıp, onlarla “iş yaparlarken”, yani birincil
olarak kendi dünya-içinde-varoluşları içinde rast gelinmektedir. Başkasını
“aylaklık yaparken” bile görsek, onu asla mevcut-olan bir nesne-in-
san olarak kavramayız, çünkü “aylaklık yapmak” da eksistensiyal bir
varlık halidir: ilgllenmeksizin ve çevreleyen-bakış yöneltmeksizin her
yerde, dolayısıyla da hiçbir yerde öylesine bulunuyor olmak. Demek ki,
başkalarıyla dünya içinde kendi birlikte-Dasein’larımızdan hareketle
karşılaşılmaktadır.
Ama “Dasein” ifadesi, bahse konu bu varolanın “öncelikle” başkalarıyla
ilişkilenmemişlik içinde var olduğunu, bilahare başkalarıyla da
“birlikte” olabildiğini dile getirmiyor mu ki? Ancak birlikte-Dasein terimini,
varolmakta olan başkalarının dünya-içinde serbest bırakılarak
meydana çıkabildikleri o varlığı adlandırmak için kullandığımız gözden
kaçmamalıdır. Başkalarının birlikte-Dasein’ı bir Dasein için ve dolayısıyla
birlikte-Dasein'far için sadece dünya-içinde açımlanabilmektedir, çünkü
Dasein öz olarak bizatihi birlikte-olmadır. Fenomenolojik bir ifade
olan “Dasein öz olarak birlikte-olmadır” ifadesi, eksistensiyal-ontolojik
bir anlama sahiptir. Bu ifade, benim kendimin olgusal olarak tek başına
mevcut olamayacağına, benim türümde başkalarının da yer aldıklarına
ilişkin ontik bir belirlenim de değildir. Eğer Dasein’m dünya-içinde-va-
rolmasmın öz olarak birlikte-olmayla tesis edildiğini söyleyen önerme
yukarıdaki anlamda olsaydı, o zaman birlikte-olma, Dasein’m kendi
içinden ve varlık minvalinden hareketle ona uygun düşen eksistensiyal
bir belirlenim olmaz, başkalarının yer almaları halinde zuhur ediveren
bir tabiat özelliği olurdu. Oysa birlikte-olma, bir başkasının fiilen mevcut
olmaması ve algılanmaması durumunda da Dasein’ı eksistensiyal
olarak belirlemektedir. Dasein’ın yalnızlığı bile dünya içinde birlikte-ol-
madır. Başkasının hazır bulunmaması bir birlikte-olma içinde ve bir bir­
126