Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

mi? Çünkü “şimdi şu anda” dediğimizde belirli bir “zaman noktasına”
işaret ettiğimiz “malumdur”. “Şimdi” dediğimiz zamandır, inkar edilemez
ki, “şimdi - şu anda”, “sonra —şu andan sonra”, “daha önce —şundan
önce” dediğimizde onların “zaman ile” irtibatlı olduğunu şu veya
bu şekilde anlarız. Bunların “zamanı” bizzat ifade ettiğini, bunun nasıl
mümkün olduğunu, “zamanın” ne demek olduğunu, işte bütün bunlar,
“şimdi” ve sairenin “doğal” anlayışıyla birlikte kavranmış olur diyemeyiz.
Peki ama, “şimdi”, “sonra”, “daha önce” gibisinden şeyleri “kolaylıkla
anlıyor olmamız” ve “doğal biçimde” ifade etmemiz kendiliğinden
anlaşılır bir şey midir? Örneğin “şimdi - şu anda” dediğimizde bunun
menşei nedir? Bunları dünya-içindeki varolanlar, yani mevcut-olanlar
içinde mi buluyoruz? Herhalde hayır. Bunları bulmamız mı gerekmiştir,
her şeyden önce? Onları aramak ve tespit etmek için hiç yola koyulduk
mu? Onlara “hep” hakimiz, asla açıklıkla devralmadığımız halde.
Ve sürekli onlardan yararlanıyoruz, bazen açıkça ifade etmesek de. En
önemsiz gündelik ifadede bulunmalar, mesela “hava soğuk” dememiz,
“şimdi —şu anda”yı da birlikte ifade etmiş olmaktadır. Dasein ilgilendiklerine
söz yönelttiğinde (ki çoğu kere bunu sözlü olarak yapmamaktadır),
neden acaba “şimdi —şu anda”, “sonra - şu andan sonra”, “daha
önce - şimdiden önce” gibi şeyleri de birlikte dile getirmiş olur? Çünkü
tefsir edici söz yöneltme bir şeyleri dile getirmektedir, yani bir-şey-
için-bakışsal [408] el-altında-olanlarla var olmayı keşfedici biçimde
karşılaştırmakta ve söz konusu tefsir edici söz yöneltme ve üzerinde konuşmanın
kendisi bir huzura getirme üzerine dayanmakta ve sadece bu
şekilde mümkün olabilmektedir.1
Beklen tilendiren-muhafaza-eden huzura getirme kendini açığa vurmaktadır.
Bunun mümkün olabilmesi, onun hep kendisi için açımlanmış
olmasından, kendinde ekstatik olarak açık olmasından kaynaklanmaktadır.
Bu sayede anlamasal-konuşkan tefsir içinde dile gelebilmektedir.
Zamansallık şuradalığın açıklıkta-oluşunu ekstatik-ufuksal olarak
tesis ettiği içindir ki, asli olarak hep şuradalık içinde tefsir edilebilir ve
böylelikle tanmır niteliğe sahip olabilmektedir. Kendini tefsir eden huzura
getirişe, yani “şimdi” içinde ona söz yöneltilen tefsir olunana biz “zaman”
diyoruz. Bununla neyi ortaya koymuş oluruz? Bununla sadece,
zamansallığm ekstatik bakımdan açıkça tanındığını, öncelikle ve çoğunlukla
söz konusu ilgilenici tefsir manzumesi içinde bilindiğini ortaya
koymuş oluruz. Zamanın “doğrudan” anlaşılması ve bilinmesi ise.
1) Krş. § 33, s. 154 vd.
432