Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

modifiye edilmesi zorunlu bir tesis şartı olmamaktadır. Tabii eğer modifikasyon
dediğimizde, mevcut bulunan varolanın anlamaya tabi varlık
minvalindeki anlayış değişikliğini anlıyorsak.
Bir-şey-için-bakıştan çıkan teorik tutumun ortaya çıkışıyla ilgili ilk
tefrik alameti için, dünya-içindeki bir varolanın (fiziksel dünyanın) teorik
bir kavranış minvalini temel almış ve buradaki varlık anlayışının
modifikasyonunu söz konusu dönüşüme eş tutmuştuk. Oysa “çekiç
ağırdır” şeklindeki “fiziksel” ifadede, karşılaşılan varolanın sadece gereç
karakteri gözden kaçırılm akla kalm az, ayrıca her el altındaki gerece
ait olan başka bir şey daha gözden kaçırılmış olur: gerecin yeri. Bu durumda
gerecin yerine kayıtsız kalınmış olur. Ama burada, [362] mev-
eut-olanm “yeri'’ esasen kaybolmuş değildir aslında. Daha ziyade yer,
başka hiçbir şeyle ortak olmayan bir tür mekan-zaman pozisyonuna, bir
“dünya noktasına” dönüşmüştür. Bu şu demektir: el altındaki gerecin
çevreleyen-dünya tarafından ihata edilen yer çokluğu, tek ve saf bir pozisyon
çokluğuna dönüştürülmekle kalmaz, çevreleyen-dünyadaki varolanın
ihata olunnıuşluğu esasen ortadan kaldırılır. Böylece mevcutolanlar
tümlüğü bir tema haline geliverir.
Demek ki, bu mevcut durumda, varlık anlayışının modifikasyonu
için, çevreleyen-dünyanm ihata olunmuşluğunun ortadan kaldırılması
lazımdır. Bu noktadan itibaren varlık, mevcut-olnıaklık olarak anlaşılacağından,
anlayışımıza rehberlik eden düşünce bu olacaktır. Böylece
ihata olunmuşluğun ortadan kaldırılışı aynı zamanda mevcut-olamn
kendi “mıntıkasının” ihata edilişine dönüşecektir. Rehberlik eden varlık
anlayışı için, araştırılacak varolanın varlığı ne kadar münasip biçimde
anlaşılır ve böylelikle varolanın bütünü bir bilimin olası konu alanı
olması bakımından bütün temel belirlenimleriyle ifade edilirse, o zaman
metodik soruşturmamızın ilgili perspektifi de o kadar teminat altına
alınmış olur.
Bir bilimin tarihsel gelişiminin ve onun ontolojik bakımdan ortaya
çıkışının en klasik örneği matematiksel fiziğin ortaya çıkış tarihidir..
Onun gelişimi bakımından en önemli şey, ne '‘olguları” gözlemlemek
üzere ona atfedilen mertebenin daha yüksek olması, ne de doğa süreçlerinin
belirlenmesi açısından matematiğin “kullanılabilir” olmasıdır.
Burada önemli olan, doğanın bizatihi matematiksel bakımdan tasarımlanmış
olmasıdır. Böyle bir tasarım, karşısında bulduğu mevcut-olanı
(maddeyi) peşinen keşfetmiş olmakta ve rehber niteliğindeki perspektifinin
ufkunu onun niceliksel olarak belirlenebilir tesis edici momentlerine
(hareket, kuvvet, yer ve zaman) açmaktadır. Bu surette tasarım­
384