Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

§ 51. Ölüme Yönelik Varlık ve Daseinın Hergünkülüğü
Ölüme yönelik hergünkü vasati varlığın ortaya çıkarılması işi, her-
günkülükle ilgili olarak daha önce elde ettiğimiz yapıları cihet alacaktır.
Ölüme yönelik varlıkta Dasein, müstesna bir varlık imkanı olarak
kendi kendisiyle ilişki halinde olur. Hergünkülüğün kendiliği herkestir.1
O, kamusal tefsir manzumesi içinde tesis olurken, kendini lakırtı içinde
dile getirir. Dolayısıyla o, hergünkü Dasein'ın kendi ölümüne yönelik
varlığını hangi surette tefsir ettiğini açığa çıkaran olmalıdır. Bahse
konu tefsirin temelini oluşturan anlayış öyle bir anlayıştır ki, o zaten
hep bulunuşsaldır, yani bir haletiruhiye içindedir. Dolayısıyla şunu sormak
durumundayız: Herkesin lakırtısı içinde bulunan anlayış, ölüme
yönelik varlığı nasıl açımlamıştır? Dasein’m en zati, irtibatsız ve atlatı-
Iamaz imkanıyla herkesin nasıl bir anlamasal ilişkisi vardır? Hangi bulunuş,
ölüme tevdi olunmuşluğu herkese açımlamaktadır ve bunu hangi
surette yapmaktadır?
Hergünkü hep-beraberliğin kamusallığı, ölümü hep cereyan eden bir
rastlama olarak “bilir” ve ona “ölüm hadisesi” der. Şu veya bu [253] yakın
dostumuz, yahut uzak bir tanıdığımız “ölür”. Her gün ve her saat tanımadıklarımız
da “ölür". “Ölümle” dünya-içinde yer alan bilindik bir
hadise diye karşılaşılmaktadır. Bu haliyle o, her gün karşılaşılanları ka~
rakterize eden dikkat-çekmezlik içinde kalır.2 Zaten herkesin, işbu hadise
için belli bir tefsiri de hazırdır. Onun hakkında dile gelen yahut çoğunlukla
bir şey söylenmeyen ve “kaçarca” sarfedilen sözler, aslında şunu
demek ister: Sonunda herkes ölecek, fakat şimdilik sıra bizde değil.
“Herkes ölecek” ifadesini analiz ettiğimizde, ölüme yönelik hergünkü
varlığın varlık minvali açıkça ortaya çıkacaktır. Bunun gibi sözlerde
ölüm, belirsiz bir şey olarak anlaşılır, öncelikle bir yerlerden kopup varması
gereken, fakat halihazırda kendimiz açısından henüz mevcut-olma-
yan ve bu yüzden de tehditkar olmayan bir şeydir o. “Herkes ölecek” ifadesi,
ölümün adeta sadece bizim dışımızdaki herkesi etkileyecekmiş
zanmm yaymaktadır. Kamusal Dasein tefsiri şunu demektedir: “herkes
ölecek”, çünkü böylelikle diğer herkes ve ben kendim, kendimizi şuna
inandmrz: tam da ben değil; çünkü bahsi geçen herkes aslında hiç kim ­
se. Böylelikle “can verme” bir vukuat düzeyine indirgenir —Dasein’a isabet
ettiği halde hiç kimseye şahsen ait olmayan. Eğer lakırtıya müphemi-
yet diye bir şey aitse, ölüm hakkındaki sözler buna verilebilecek en iyi
örnek sayılmalıdır. Özü gereği vekalet edilemez şekilde benimki olan
1) Krş. § 27, s. 126 vd.
2) Krş. § 16, s. 72 vd.
268