Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

imkana varolarak yönelen varlık, kendi varoluşunun düpedüz imkansızlığıyla
karşı karşıya getirir kendini. Ölüme yönelik varlığın görünürde
bomboş olan bu karakterizasyonunun yanı sıra, bahse konu varlığın
somutlaşımı kendini hergünkülük halinde açığa vuruvermişti. Özü gereği
düşkünlük eğilimi gösterme özelliğine sahip olan ölüme yönelik
varlığın, aslında ölümden onu örtücü bir kaçış demek olduğu ortaya
çıkmıştı. Daha evvel irdelememiz, ölümün ontolojik yapısının formal
öntaslağmı çizdikten sonra hitama yönelik hergünkü varlığın somut
analizine doğru ilerlemişti. Şimdi ise ters yoldan gidilecek ve hitama yönelik
hergünkü varlığa ilişkin tamamlayıcı yorumlarda bulunularak eksiksiz
bir eksistensiyal ölüm kavramı elde edilmeye çalışılacaktır.
Ölüme yönelik hergünkü varlığın tasrihinde, herkesin lakırtısmdan
hareket edilmişti: Gün gelecek herkes ölecek, ama şimdilik yaşıyoruz,
deniliyordu hep. Şimdiye kadar sadece “herkes ölecek” üzerinde durmuş
ve bu ifadeyi yorumlamaya çalışmıştık. “Gün gelecek herkes ölecek,
ama şimdilik değil” diyen hergünkülük, ölümün kesinliği gibisinden
bir şeyi itiraf etmiş olur. Zira herkesin öleceğinden kimse şüphe etmez.
Fakat söz konusu “şüphe etmeme”, daha önce karakterize ettiğimiz
müstesna imkan anlamında Dasein’a nüfuz ederek ölüme tekabül
eden o kesinliğin kendisi demek olmayabilir. Hergünkülük ölümün
“kesin” olduğunu böylesi bir müphemlik içinde itiraf eder ve fakat orada
kalır - ondan sonra da can vermeyi [256] daha da örterek yumuşatır
ve ölüme fırlatılmış olmayı böylece daha da kolaylaştırır.
Ölümden onu örtücü biçimde kaçınma, ölümün “kesinliğinden” bu
anlamda sahici biçimde emin olamadığı halde yine de ondan bir şekilde
emin olmaktadır. Peki ama, “ölümün kesinliği” ne demektir?
Bir varolan kesindir dendiğinde, onun hakiki olduğu ve bir hakikat
olarak kabul edildiği söylenmek istenir. Fakat hakikat demek, varolanın
keşfedilmişliği demektir. Her türlü keşfedilmiştik ise ontolojik bakımdan
en asli hakikat olan Dasein’ın açımlanmışlığı üzerine temellenmektedir.1Açımlayan-açımlanan
ve keşfeden bir varolan olarak Dasein, özü
gereği “hakikat içindedir”. K eza kesinlik hakikat üzerine temellenir veya
eşit derecede asli olarak ona aittir. “Hakikat” terimi gibi “kesinlik” ifadesi
de ikili anlama sahiptir. Aslen hakikat, aşağı yukarı şu demektir: Dasein’m
bir tutumu olarak açımlayıcı-olma. Bundan çıkarsanan anlamı,
varolanın keşfedilmişliğini imler. Dolayısıyla kesinlik, aslen Dasein’ın
varlık minvali olarak kesin olma gibi bir anlama sahiptir. Onun başka
1) Krş. § 44, s. 2 12 vd., özellikle s. 219 vd.
271