Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

önce Aristoteles dile getirmiş olduğu halde, Hegel bunu gözden kaçırmıştır.
Demek ki, “varhk” en tümel kavramdır, dendiğinde bu, onun
hiçbir ek açıklamaya ihtiyaç duymayan en açık kavram olduğu anlamına
gelmez. Aksine, “varlık” kavramı en karanlık olandır.
[4] 2. “Varlık” kavramı tanımlanamaz. Bu sonuç, varlığın en üst tümel
olmasından çıkarsanmaktaydı.1 Böyle yapmakta haklıydılar da -
eğer dejinitio fit per gcnus proximum et differentiam specificam ise. Gerçekten
de “varlık”ı bir varolan olarak kavramak mümkün değildir.
Çünkü enti non additur aliqua nafura’dır: “Varlık”m bir belirlenime kavuşturulması,
ona bazı varolanların atfedilmesiyle mümkün olamaz.
Tanımsal açıdan varlık daha yüksek kavramlardan türetilemediği gibi
daha alt kavramlarla da gösterilemez. Peki buradan, “varlık” ın artık
herhangi bir sorun teşkil etmeyeceği sonucuna varılabilir mi? Asla. Buradan
sadece şu sonuç çıkarılabilir: “Varlık”, varolan gibisinden bir şey
değildir.' Dolayısıyla varolanları belirlemek için izlenen usul (yani temelleri
Eskiçağ ontolojisine dayanan geleneksel mantığın uyguladığı
"tanımlama” usulü), belirli şartlar altında haklı da olsa, onu varlığa uygulamak
imkansızdır. Varlığın tanımlanamaz oluşu, varlığın anlamına
ilişkin soruyu sormaktan bizi muaf kılmadığı gibi, aksine, bizi bu soruyu
sormaya çağırmaktadır.
3. “Varhk”, kavramların en kendiliğinden anlaşılanıdır. Bir şeyleri
bildiğimizde, onları ifade ettiğimizde ya da varolanlarla kurduğumuz
her türlü ilişkinin yanı sıra kendi kendimizle kurduğumuz ilişkilerde
"varhk” ifadesini kullanırız. Buradaki söz konusu tabir “başka hiçbir şeye
gerek olmadan” anlaşılabilmektedir. Çünkü “gökyüzü mavidir”,
■"mutluyum" ve benzeri ifadeleri herkes anlar. Fakat tam da bu ortalama
anlaşılırlık, o tabirin aslında anlaşılmazlığını tanıtlamaktadır. Bu, varolanlarla
birer varolan olarak kurduğumuz her ilişki ve oluşta a priori
olarak bir muammanın bulunduğunu gösterir bize. Hep belirli bir varlık
anlayışı içinde yaşıyor olmamız ve varlığın anlamının aynı zamanda
hep karanlıklar içinde kalıyor olması, esasen “varhk”m anlamına ilişkin
soruyu tekrar sorma zorunluluğunu kanıtlamaktadır.
Felsefenin temel kavramları söz konusu olduğunda ve özellikle de
"varlık” kavramından bahsedildiğinde kendiliğinden anlaşılırlık yoluna
1) Krş. Pascal, Pensees et O puscules, ed. Brunschvicg, Paris: 6 1 9 1 2 , s. 169: "On ne peut enrrcpretıdre
de definir l'Stre satıs tom ber d a m cette absurdite: car on ne peul definir un mot saııs
com m encer p a r celui-ci, c'est, soit qu'on Vcxprime ou (fu’on le sous-entt'nde. Done pou r dtfin ir
i etre, if fau drait dire c'est, et ainsi em ployer le mot defini dans sa difinition."
a) Hayır! Söyle demek gerek: Varlık hakkında bu türden kavramlar yardımıyla bir karara varmak
mümkün değildir.
3