Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ligi” ne el-altında-olmaklık, ne de mevcut-olma şeklindeki bir varlık
minvalidir. Bahsi geçen “doğa”nın varlığı her ne şekilde yorumlanırsa
yorumlansın, dünya-içindeki varolanların bütün varlık halleri ontolojik
bakımdan dünyanın dünyasallığı üzerine, böylelikle de dünya-için-
de-varolma fenomeni üzerine temellenmiştir. Buradan şöyle bir idrak
neşet etmektedir: Gerçeklik dünya-içinde varolanların varlık halleri
içinde bir önceliğe sahip olmadığı gibi, söz konusu varlık minvali dünya
ve Dasein gibisinden bir şeyleri ontolojik bakımdan layıkıyla karakt
eriz e de edememektedir.
Hem ontolojik temellendirme rabıtalarının mertebeleri, hem de olası
kategoriyal ve eksistensiyal göstermeler bakımından gerçeklik, ihtimam-göstermeklik
fenom enine işaret etmektedir. Gerçekliğin [212] ontolojik
bakımdan Dasein’ın varlığı üzerine temellenmiş olmasıysa, gerçek
olanların bizatihi oldukları gibi olmalarının Dasein’ın var olup olmamasına
bağlı olduğu anlamına gelmez.
Mamafih Dasein var olduğu müddetçe, yani varlık anlayışının ontik
olanağı sürdüğü müddetçe, varlık “vardır”. Dasein varolmadığında “bağımsızlık”
ve “bizatihilik” de “var” olmayacaktır. Bu durumda onları ne
anlamak, ne de anlamamak mümkün olacaktır. Bu durumda dünya-
içindeki varolanlar ne keşfedilebilir olacak, ne de mahfuz kalacaktır. Bu
durumda varolanların ne var oldukları, ne de var olmadıklarından söz
edilebilir olacaktır. Şu anda, yani varlık anlayışı ile birlikte mevcut-olmaklık
anlayışının da var olduğu bir durumdayken biz, o camcın varolanların
var olmaya devam edeceğini söyleyebiliyoruz.
Yukarıda ana hatları çizilen varlığın (varolanların değil) varlık anlayışına
bağımlılığı, başka bir deyişle gerçekliğin (gerçek olanların değil)
ihtimam-göstermekliğe bağımlılığı, Dasein’m bundan sonraki analitiğini
eleştirel olmayan ve fakat Dasein’m yorumu açısından sık sık kendini
yorumlara sokan gerçeklik fikrinin rehberliğinden kurtarıp güvenceye
almaktadır. Ontolojik bakımdan müspet biçimde yorumlanan eksis-
tensiyaliteyi cihet kabul ettiğimiz müddetçe “bilinç” ve “yaşama” hak-
kındaki analizin fiili icrasına kayıtsızca da olsa herhangi bir gerçeklik
anlamının temel alınmamasını böylece temin etmiş oluruz.
Varlık minvali Dasein olan bir varolanın gerçeklik ve tözsellikten hareketle
kavranılamaz olduğunu şu tezle ifade etmiştik: İnsanın tözü varoluştur.
Eksistensiyaliteyi ihtimam-göstermeklik olarak yorumlayıp,
onun gerçekliğe nispetle tahdit edilmesi ise eksistensiyal analitiğin sonu
demek değildir. Bu tespit, varlığa ilişkin sorunun ve onun olası hallerinin
ve bu tür modifikasyonların anlamına ilişkin sorulann ne kadar iç
224