Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

stam’. Om deze projecten vorm en inhoud te geven werd het Innovatieplatform Pedagogische Hogeschool
opgericht.
Er werd beslist om de gemeenschappelijke stam op te bouwen rond drie cruciale basiscompetenties die elke
leraar moet beheersen, ongeacht of hij in het kleuter-, het lager of het secundair onderwijs actief is, namelijk:
- de leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen (verantwoordelijkheid tegenover de klas);
- de leraar als lid van het schoolteam (verantwoordelijkheid tegenover de school);
- de leraar als cultuurparticipant (verantwoordelijkheid tegenover de samenleving).
Rond elk van deze basiscompetenties werd in elk studiejaar een project ontwikkeld waarin de studenten in team
één of meer authentieke opdrachten uitvoeren met een directe link met de beroepspraktijk. Het authentieke
karakter werd nog verhoogd door zoveel mogelijk een beroep te doen op externe opdrachtgevers.
De leerlijn ‘coaching en reflectie’ was tot en met het academiejaar 2003-2004 beperkt tot het ‘studiementoraat’ in
het eerste jaar, waarin de studenten begeleid werden bij de kennismaking met de hogeschool. In september 2003
werd gestart met de stapsgewijze implementatie van ‘metawerk en portfolio’ (de nieuwe benaming voor ‘coaching
en reflectie’, in de lerarenopleiding van GROEP T. Tijdens het academiejaar 2003-2004 werd ‘metawerk en
portfolio’ geïntroduceerd in het derde jaar van de lerarenopleiding. In het academiejaar 2004-2005 werd deze
vernieuwing binnengebracht in het curriculum van de eerstejaarsstudenten, en sinds 2005-2006 wordt ook in het
tweede jaar aan metawerk gedaan. Metawerk staat nu op het programma van alle studenten uit alle opleidingen
in alle jaren van de lerarenopleiding.
Een derde drastische curriculumvernieuwing (die de toepasselijke naam ‘de curriculumvernieuwing’ kreeg) vond
plaats aan het begin van het academiejaar 2004- 2005. Vijf innovaties die het programma een nieuw uitzicht
gaven, werden geïmplementeerd:
- De competentiematrix werd opgesteld als referentiekader voor de opleiding.
- Het jaarsysteem werd omgevormd tot een semestersysteem met een examenperiode in januari.
- Het metawerk werd geïntroduceerd in het eerste jaar van de lerarenopleiding en werd de rode draad
doorheen de drie opleidingsjaren.
- De projecten van de gemeenschappelijke stam werden niet meer aangeboden in afzonderlijke blokken, maar
semesteroverschrijdend gemaakt. Bovendien werden de projecten niet langer beperkt tot de drie genoemde
basiscompetenties, maar vormgegeven vanuit de drie grote competentiegebieden.
- Het zesde en laatste semester van de opleiding werd hervormd tot een echt ‘praktijksemester’, waarin de
studenten worden ondergedompeld in de praktijk. Het praktijksemester kan worden beschouwd als de
‘climax’ van de opleiding. Tijdens dit semester moet de student alle kennis, vaardigheden en attitudes die hij
doorheen de vorige semesters heeft verworven geïntegreerd toepassen gedurende een lange stageperiode.
De algemene opleidingsdoelen van GROEP T Pedagogische Hogeschool Leuven vinden hun neerslag in de
‘competentiematrix’ (geïntroduceerd in september 2004). Deze matrix is een vertaling van de basiscompetenties
voor de startbekwame leraar en is ontwikkeld vanuit de verwachtingen die worden gesteld aan de studenten op
het eind van het eerste, het tweede en het derde jaar. De matrix onderscheidt beroepscontexten waarin de
toekomstige leraar adequaat leert handelen (namelijk werken aan de eigen ontwikkeling, werken met leerlingen,
werken met/in de school, werken in/met de omgeving) en beroepsrollen (namelijk de pedagogische rol, de
vakdidactische rol, de organisatorische rol en de interpersoonlijke rol). De competentiematrix vormt het
uitgangspunt van de curriculumvernieuwing van GROEP T Pedagogische Hogeschool Leuven. Voor het opstellen
van de projecten wordt hij door de stuurgroep als uitgangspunt genomen voor vorm en inhoud van de projecten,
evenals door de coördinatieteams van het opleidingsonderdeel ‘metawerk en portfolio’. Ook bij de evaluaties van
de stages wordt rekening gehouden met de doelstellingen die in de matrix zijn uitgeschreven.
De competentiematrix is een referentiekader voor de lectoren. De matrix maakt duidelijk wat aan bod kan/moet
komen in de verschillende leerlijnen. Om verwarring te voorkomen, wordt de competentiematrix niet verspreid
onder de studenten. Voor hen blijven de basiscompetenties (die verwerkt zijn in de competentiematrix) de
190 | Opleidingsrapport Groep T – Leuven Hogeschool