Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

Beroepsspecifieke competenties
Het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een
beginnende beroepsbeoefenaar
(Bijlage DSRK)
De lijst ‘Basiscompetenties leraren’ wordt in
het besluit van de Vlaamse regering
gespecificeerd naar de verschillende
lerarenopleidingen in Vlaanderen. Zij bevat
een uitwerking met de specifieke
interpretatie voor de bachelor Onderwijs:
Secundair Onderwijs
RENO heeft sinds 2002 de eigenheid van het programma geconcretiseerd in een eigen proportionering van de
basiscompetenties, een fasering van de basiscompetenties en het toevoegen van een basiscompetentie.
RENO heeft in de beginfase het competentiedenken gesitueerd in een algemeen denkkader. RENO stelt dat het
nagenoeg het enige departement in Vlaanderen was dat het aandurfde om kritische bedenkingen te formuleren
over het achterliggende constructivisme en het top-downdictaat van de regering op het gebied van algemene
opleidingsdoelstellingen. Toch stelde RENO-Torhout zich constructief op en werkte mee met het implementeren
van dit algemene referentiekader in de KATHO. Hierbij aansluitend werkte RENO-Torhout een eigen
competentiemodel uit dat intern werd goedgekeurd op een tweedaags personeelsoverleg (januari 2003). Dit
resulteerde in de zogenaamde ‘Torhoutse Aanpak van de BASisCOmpetenties’, kortweg het ‘Tabasco’-model.
Licht aangepast maakt dit model op dit ogenblik nog altijd de kern uit van de visie van RENO-Torhout op de
algemene opleidingsdoelstellingen. Het Tabascomodel werd in de daaropvolgende academiejaren aangevuld met
een globale implementatiestrategie en bijzondere deelstrategieën voor de concrete vormgeving.
Het Tabascomodel bewaakt het competentiegericht leren. Het opleidingsconcept bevat een systematiek waarin
de toewijzing van het leerinitiatief, de aard van de inhoudelijke vulling en de klemtoon op bepaalde
basiscompetenties in organisch verband worden samengebracht. Het Tabascomodel verduidelijkt de intentie om
het aandeel van het eigen initiatief van de reguliere dagschoolstudent in zijn leerproces te laten toenemen over
de drie opleidingsjaren. De student wordt geleidelijk geresponsabiliseerd voor zijn professionalisering.
Aanvankelijk stelt de docent zich overwegend sturend en de student zich volgend op; de student neemt
gaandeweg het initiatief over en de docent wordt steeds meer een leerprocesbegeleider. Uiteindelijk stuurt de
student zichzelf in zelfsturende activiteiten. Deze evolutie is, zowel in ILSO-AV als bij ILSO-LO, het beste waar te
nemen in het derde opleidingsjaar bij de ingroeistage, het eindwerk en het projectwerk.
De sturende inbreng van de docent in het begin van de opleiding leent zich uitstekend tot het snel en efficiënt
overdragen van allerlei inhouden en referentiekaders (ondersteunende kennis). Deze aanpak waarborgt een
gedegen kennisfundament, waardoor in de verdere opleiding de mogelijkheden tot het aanleren en inoefenen van
beroepsrelevante vaardigheden en het aanwenden van meer studentgerichte werkvormen toenemen.
Inhoud en vaardigheden worden ingebed in een veld van voor de leraar gewenste attitudes. De
basiscompetenties worden niet als afzonderlijke gehelen of thematisch aangebracht, want dit is in strijd met het
integratieprincipe. Voor sommige basco’s is situering en initiatie later in de opleiding evenwel aangewezen. De
afstuderende student kan op deze manier in RENO-Torhout de basiscompetenties voor de beginnende leraar
bereiken, dat wil zeggen kennis, vaardigheden en attitudes op een geïntegreerde manier manifesteren in daartoe
geëigende leersituaties.
De integratie van het competentieleren komt bij uitstek tot uiting in opleidingsonderdelen als stage en eindwerk.
Dit zijn dan ook de plaatsen in de opleiding om alle basiscompetenties in een globaal profiel te evalueren. In het
academiejaar 2004- 2005 is een begin gemaakt met het afstemmen van de beoordelingsdocumenten van het
eindwerk op dit globale kader. Voor het academiejaar 2005-2006 stond de aanmaak van dergelijke
beoordelingsdocumenten voor stage op de rol.
Binnen de Associatie K.U.Leuven heeft de werkgroep Bamaprofielen tussen 30 oktober 2002 en 29 januari 2003
getracht om onder andereonder andere het profiel voor de professionele bachelor uit te schrijven. Vertrekpunt
hierbij was artikel 12 in het ontwerp van Structuurdecreet van 12 december 2002, goedgekeurd door de Vlaamse
Opleidingsrapport Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen | 657