Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

De basiscompetenties werden in 1998 voor het eerst opgesteld door het werkveld, de opleidingsinstituten en de
Dienst voor Onderwijsontwikkeling van het Departement Onderwijs (DVO). In 2004 werd de tekst geactualiseerd.
Deze geactualiseerde versie van de basiscompetenties werd voor advies voorgelegd aan de Vlaamse
Onderwijsraad (VLOR).
Voor het bepalen van hun domeinspecifieke competenties laten de lerarenopleidingen van EHSAL zich leiden
door de geactualiseerde versie van de basiscompetenties, die net als in de versie van 1998 omschreven worden
in tien functionele gehelen. Uit deze opdeling spreekt een duidelijke behoefte aan breed inzetbare, competente
leraren.
De lijst is geordend van het klasniveau (de leraar met zijn leerlingen), over het schoolniveau naar het brede,
maatschappelijke niveau:
- de leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen;
- de leraar als opvoeder;
- de leraar als inhoudelijk expert;
- de leraar als organisator;
- de leraar als innovator en onderzoeker;
- de leraar als partner van ouders/verzorgers;
- de leraar als lid van een schoolteam;
- de leraar als partner van externen;
- de leraar als lid van de onderwijsgemeenschap;
- de leraar als cultuurparticipant.
De basiscompetenties worden verder geconcretiseerd in kerndoelen en leerinhouden per opleidingsonderdeel.
Die worden uitvoerig neergeschreven en verklaard in de ECTS-fiches van de verschillende opleidingsonderdelen.
De decretale basiscompetenties zijn geïnventariseerd in nauwe samenwerking met het werkveld. Deze werkwijze
werd opgezet door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Om een beter zicht te krijgen op de wijze waarop
domeinspecifieke competenties in de praktijk gestalte moeten krijgen, wordt verder gebruikgemaakt van
verschillende informatiekanalen. Na infosessies over de bamastructuur werden de competenties van de
professionele bacheloropleiding toegelicht. Aan de lectoren werd gevraagd om, na overleg in de vakwerkgroep,
een matching aan te geven tussen hun opleidingsonderdelen en deze competenties.
Studenten in een lerarenopleiding brengen heel wat van hun opleidingstijd door op diverse stagescholen. In de
opleiding wordt ervoor geopteerd om alle opleiders een specifieke begeleidingsopdracht te geven. In deze rol
bezoeken ze heel wat secundaire scholen, waar ze niet alleen studenten en leerlingen aan het werk zien, maar
ook gesprekken voeren met stagementoren en directieleden.
Zo blijft de opleiding op de hoogte van veranderingen in het werkveld. Anderzijds beïnvloedt dit informele contact
met het werkveld de opleidingspraktijk van elke begeleider/opleider.
Uit de gesprekken met het werkveld blijkt dat de contacten met mentoren (stagescholen) over de na te streven
competenties via informele contacten verlopen (ZER, pag. 23) Deze informele lijn is sterk, maar zou meer moeten
worden geformaliseerd.
Sinds het academiejaar 2004-2005 beschikt de opleiding ook over een jaarlijks geactualiseerd stagevademecum.
Daarin wordt de opleidingsvisie toegelicht en worden de domeinspecifieke competenties opgesomd. Doordat
studenten dit vademecum tijdens elke stage ter beschikking stellen van de mentor, wordt dit een interessant
werkinstrument om met het werkveld in dialoog te treden over het inhoudelijke referentiekader van de opleiding.
De commissie is positief over het stagevademecum, dat informatie bevat over de opleidingsvisie, de
domeinspecifieke competenties en praktische informatie voor mentoren. De commissie heeft geconstateerd dat
het stagevademecum jaarlijks wordt geactualiseerd. Uit de gesprekken met mentoren blijkt dat ze het
stagevademecum als erg relevant ervaren.
Opleidingsrapport EHSAL, Europese Hogeschool Brussel | 87