Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

Hoofdstuk 3 De opleidingen in vergelijkend perspectief
Woord vooraf
In dit hoofdstuk geeft de visitatiecommissie in vergelijkend perspectief een overzicht van haar bevindingen over
de professioneel gerichte bacheloropleidingen Onderwijs: secundair onderwijs in Vlaanderen. De commissie
besteedt bij de vergelijking vooral aandacht aan elementen die haar met meest in het oog gesprongen zijn of die
zij belangrijk acht, en aan vaststellingen die zij in meerdere rapporten heeft gedaan. Het is niet de bedoeling van
de commissie om de individuele opleidingsrapporten in detail te herhalen. Waar relevant zal de commissie
voorbeelden van goede praktijk aanhalen.
Bij de start van de visitatie van de opleidingen professioneel gerichte bacheloropleiding Onderwijs Secundair
Onderwijs lag een nieuw ontwerp van decreet betreffende de lerarenopleiding klaar. Het kader waarbinnen de
opleidingen in de periode van de visitatie werken, is het decreet op de lerarenopleiding van 1996. De bachelor
Onderwijs: secundair onderwijs wordt overeenkomstig dat decreet opgeleid om drie vakken te onderwijzen.
Aan het decreet van 1996 is een besluit van de Vlaamse regering gekoppeld betreffende de beroepsprofielen en
basiscompetenties voor beginnende leraren. De basiscompetenties zijn te beschouwen als domeinspecifieke
eisen waarbij de opleidingen moeten aansluiten. Ze zijn geordend in tien functionele gehelen die de
verantwoordelijkheden van de leraar t.a.v. de leerlingen, de school en de maatschappij omschrijven. Ze situeren
de leraar als:
- Begeleider van leerprocessen
- Opvoeder
- Inhoudelijk expert
- Organisator
- Innovator – onderzoeker
- Partner van ouders of verzorgers
- Lid van het schoolteam
- Partner van externen
- Lid van de onderwijsgemeenschap
- Cultuurparticipant
De visitaties vonden plaats in de academiejaren 2005-2006 en 2006-2007, een periode waarin de gevisiteerde
opleiding pas de invoering van een aantal inhoudelijke en structurele vernieuwingen hebben voltooid in de drie
bachelorjaren. Die vernieuwingen werden o.a. doorgevoerd n.a.v. de Bachelor-Masterstructuur, het
flexibiliseringsdecreet, de overgang naar competentieleren ... Het decreet op de herstructurering van het hoger
onderwijs (2003) accentueert het competentieleren. De commissies hebben bij de beoordeling geprobeerd
rekening te houden met de veranderingsdynamiek op onderwijskundig en didactisch vlak.
Tussen het inleveren van de zelfevaluatierapporten en de visitatiebezoeken hebben de meeste opleidingen niet
stilgezeten. Vaak ontvingen de commissies dan ook aanvullingen op het ZER vlak voor of bij aanvang van het
bezoek. Als reactie op de voorlopige rapporten van de commissies, lieten enkele opleidingen ook weten wat
sedert het visitatiebezoek reeds gerealiseerd was voor een aantal facetten. De commissies hebben deze
gerapporteerde evoluties en de gerealiseerde bijsturingen positief onthaald. Aangezien de visitatiebezoeken
echter gespreid waren over een jaar en een gelijkberechtiging essentieel geacht werd, hebben ze zich toch in de
eerste plaats gesteund op de stand van zaken op het moment van het ZER. In geval van discussie over de
oordelen t.a.v. bepaalde facetten konden de gerapporteerde evoluties wel een positieve kanteling
teweegbrengen.
In dit hoofdstuk worden de 18 opleidingen vergelijkend beschreven. Dit gebeurt formeel aan de hand van de
tabellen die per facet de scores weergeven voor de opleidingen. Waar de scores voor de verschillende locaties
Onderwijs: secundair onderwijs in vergelijkend perspectief | 21