Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

- de leraar als partner van externen,
- de leraar als lid van de onderwijsgemeenschap,
- de leraar als cultuurparticipant.
De lerarenopleidingen van de Associatie Universiteit Gent hebben in het functionele geheel ‘de leraar als
innovator-onderzoeker’ een bijkomende basiscompetentie opgenomen: ‘de leraar kan didactisch verantwoorde
extramuros-activiteiten op een efficiënte manier organiseren’.
De gestelde opleidingsdoelstellingen stemmen overeen met de decretaal verplichte basiscompetenties. De
commissie stelt een duidelijk onderscheid vast tussen de combinatiemogelijkheden lichamelijke opvoeding en
algemene vakken in de geformuleerde en de gehanteerde opleidingsdoelen. Lichamelijke opvoeding hanteert
duidelijke opleidingsdoelen, terwijl bij algemene vakken iedere docent eigen accenten legt. De commissie merkt
op dat lichamelijke opvoeding een duidelijke visie heeft op het type leraar dat men wil afleveren, terwijl algemene
vakken herhaaldelijk zijn onvrede uitdrukt over de manier waarop de basiscompetenties van bovenaf opgelegd
zijn. De combinatiemogelijkheid algemene vakken staat niet ten volle achter de decretaal vastgelegde
competenties, omdat ze zonder overleg opgelegd zijn en omdat ze niet alle tien haalbaar zijn. Zij geeft aan dat
sommige basiscompetenties moeilijk of niet realiseerbaar zijn, zoals ‘de leraar als partner van ouders’ en ‘de
leraar als innovator’. Tijdens het bezoek stelt de commissie vast dat algemene vakken de potentiële dynamiek
heeft om een visie uit te werken, maar dat men nood heeft aan beleidsmatige aansturing.
De opleiding legt het zwaartepunt op ‘de leraar als inhoudelijk expert’ en ‘de leraar als begeleider van leer- en
ontwikkelingsprocessen’.
De dienst Onderwijs en Onderzoek van de hogeschool lanceerde in 2001 een stappenplan om de invoering van
de bachelor-masterstructuur te koppelen aan modularisering en competentiegericht onderwijs. Gelet op het
uitblijven van het nieuwe Decreet op de lerarenopleiding, stelde het departement Lerarenopleiding de invoering
van een modulair traject uit om de opleiding niet nodeloos te herstructureren. Met ingang van het academiejaar
2006-2007 biedt de opleiding bachelor in Onderwijs: Secundair Onderwijs dan toch een modulair traject aan dat
in zijn structuur zoveel mogelijk rekening houdt met de conceptnota betreffende het Decreet op de vernieuwde
lerarenopleiding d.d. 17 oktober 2005. Tijdens het visitatiebezoek stelt de opleiding dat het modulaire systeem
van de hogeschool een rekenkundig systeem is, wat de realisatie van de nagestreefde aspecten van de opleiding
bemoeilijkt. Toch is het voor de commissie duidelijk dat zij de basiscompetenties integreert, zoals dat door de
dienst Onderwijs en Onderzoek is opgelegd.
Hoewel de commissie de geformuleerde en geuite kritiek van de opleiding tot op zekere hoogte legitiem acht,
mag dit geen alibi zijn voor het niet formuleren van een eigen opleidingsvisie en van eigen
opleidingsdoelstellingen. Het is belangrijk dat het team van de opleiding systematisch en expliciet verwoordt wat
het met de opleiding beoogt. Deze explicitering moet dan verder als leidraad en referentiepunt genomen worden
voor het samenstellen, optimaliseren en organiseren van het opleidingscurriculum, waartoe onder andere de
aanzetten naar een meer modulair systeem horen. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de opleiding voldoende
openheid aan de dag legt voor de mogelijkheden die geboden worden op het niveau van het departement en de
hogeschool, zoals over de visie op modularisering. De commissie oordeelt dat overdreven weerstand of een a
priori afwijzing moeten vermeden worden.
Eerder dan enigszins klagend terug te plooien wegens van de vele extern opgelegde eisen en verwachtingen, is
het nodig dat het opleidingsteam zich professioneel en loyaal opstelt ten aanzien van de missie van de
hogeschool, zelf een duidelijke visie communiceert, zich duidelijker positioneert en op basis van dat alles er ook
naar streeft om erkend en gehoord te worden in de hogeschool. In het verlengde hiervan kan de opleiding ook
duidelijker een intern beleid voeren en de eigen organisatie intern aansturen.
Het zelfevaluatierapport stelt dat elk opleidingsonderdeel met onderwijsbevoegdheid op twee pijlers rust, namelijk
de kenniscomponent en de methodologische strategische component. De commissie mist de explicitering van de
Opleidingsrapport Hogeschool West-Vlaanderen| 319