Onderwijs: secundair onderwijs - Vlhora

In deze kennisopbouw wordt zo vaak mogelijk verwezen naar de praktijkervaringen van de studenten, door
lesobservaties en de eigen stagepraktijk. De docenten stellen een praktijkbetrokken theoriecursus op, die als
belangrijkste bron en product van kennisontwikkeling fungeert. Immers, het zelf schrijven van een syllabus en het
lesgeven erover, bevorderen ten zeerste de diepgang van de reflectie bij de docenten en de
ervaringsbetrokkenheid van de theorie.
De RENO-docenten geven geen theorie om de theorie, maar wel als verbreding, verdieping en als
referentiekader. In de opleiding komt de verbreding en verdieping niet alleen vanuit het pedagogisch-didactisch
domein (didactiek, opvoedkunde, onderwijsorganisatie, mediakunde, onderwijswetgeving en psychologie), maar
evenzeer vanuit vakinhoudelijke, sociale en existentiële wetenschappen. Zo wordt de ondersteunende kennis bij
de competentie ‘de leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen’ in de drie opleidingsjaren tegelijk
met vaardigheden opgebouwd.
In het eerste opleidingsjaar wordt onder andere een ruime theoretische initiatie in vakmethodiek en didactiek
voorzien en (hieruit afgeleid) het opmaken van lesvoorbereidingen. De eerste volwaardige praktijkcontacten
(volledige lessen geven) worden verder nog voorafgegaan door observatieoefeningen waarop didactische en
vakinhoudelijke denkkaders worden toegepast; microteaching waarin studenten aan medestudenten lesgeven en
assistentietaken waarbij ze in het basis- of secundair onderwijs als assistent optreden.
OAR-cursisten geven de eerste stagelessen al in het eerste semester, afhankelijk van hun studiecontract. Ze
bereiden zich daarop voor in een zelfstudiepakket. Reflectie en theoretische verdieping vullen in de loop van het
eerste semester verder de eerste praktijkcontacten aan. In het tweede semester geven de studenten volledige
lessen.
In het tweede opleidingsjaar worden de inhoudelijke en vakdidactische kennis uitgediept en wordt de stage
geïntensiveerd.
In het derde opleidingsjaar is inhoudelijke uitdieping voorzien op specifieke terreinen (bijvoorbeeld specifieke
doelgroepen, NT2, eindwerk) en evolueert de stage naar een volwaardig functioneren binnen een schoolteam en
binnen de diversiteit van het secundair onderwijs (buso, OSP, Educatieve Centra …). In de optie ILSO-AV wordt
verder nog gewerkt met ingroeitaken.
Kortom, in de driejarige ILSO-lerarenopleiding is de link tussen theorie en praktijk expliciet aanwezig. In de SID’s
geven de docenten bij alle opleidingsonderdelen een brede waaier aan van didactisch/pedagogische
methodieken waarmee de studenten de noodzakelijke kennisontwikkeling kunnen realiseren.
Om de student te helpen bij het studeren besteden heel wat docenten – vooral in het eerste jaar van de opleiding
– ook aandacht aan het ‘leren leren’ (bijvoorbeeld schematiseren van een cursusonderdeel, opmaken van een
mindmap …), diverse ondersteunende studeertechnieken (bijvoorbeeld gericht opzoeken en documenteren) en
metacognitieve vaardigheden (bijvoorbeeld detectie van leerstijl).
De lerarenopleiding is een praktijkgerichte opleiding. Er wordt dus veel belang gehecht aan vaardigheden die het
maatschappelijk en beroepsmatig functioneren ondersteunen. In nagenoeg alle beroepsspecifieke competenties
die de ILSO-opties nastreven, zijn dergelijke vaardigheden opgenomen. De vaardigheden die beoogd worden
binnen de sociale context van het beroep (de leraar als partner van ouders, als lid van een team, als lid van een
schoolgemeenschap, als partner van externen en als cultuurparticipant - specifieke maatschappelijke
vaardigheden, komen uitgebreid aan bod binnen het opleidingsonderdeel agogische vaardigheden (actief
luisteren, werken in team, vergaderen, vlot communiceren met ouders …, cf. SID agogische vaardigheden).
Ook in de diverse opleidingsonderdelen van de beide ILSO-opties komen typisch maatschappelijke en
beroepsmatige vaardigheden aan bod. Zoals onder de omschrijving van de kennisontwikkeling in het programma
is aangegeven, is er vooral aandacht voor vanaf het tweede jaar, als de stage dieper wordt uitgebouwd en de
identificatie met het beroep bij de student vorm krijgt. Met de invoering van het competentieleren is de aandacht
voor een aantal van deze vaardigheden verscherpt.
668 | Opleidingsrapport Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen