07.05.2013 Views

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

yon tai ka ka 601 yo se ro vi ta ke ro<br />

non ka mo so ta ki te ri ta. Ahí está mi papá (lit. aquello<br />

mi papá aquello), y yo estaba diciendo que tal vez no<br />

estaría. Ahora mis mo voy a ir a visitarlo.<br />

V. yo ka, yo ga, on ta.<br />

yon tai ka ka V. tai ka gan tsi.<br />

yon tai ka ke ro V. tai ka gan tsi.<br />

yon tai ka mi ria ki ta ke ri V. tai ka mi ria ki ta gan tsi.<br />

yon tai ka se ta ka V. tai ka se ta gan tsi.<br />

yon tai ka se ta ke ro V. tai ka se ta gan tsi.<br />

yon tai na ta ka ri V. tai na ta gan tsi, in tai na ta gan tsi.<br />

yon tai na ta ke ri V. tai na ta gan tsi, in tai na ta gan tsi.<br />

yon ta ma ko rea ke ri V. ta ma ko rea gan tsi.<br />

yon ta ma ko ren ka ka V. ta ma ko ren ka gan tsi.<br />

yon ta ma ko ren ka ke ri V. ta ma ko ren ka gan tsi.<br />

yon ta nam pi ren ka ka V. ta nam pi ren ka gan tsi.<br />

yon ta nam pi ren ka ke ri V. ta nam pi ren ka gan tsi.<br />

yon tan kaen ka ta ka V. tan kaen ka ta gan tsi.<br />

yon tan kai ta ka V. tan kai ta gan tsi.<br />

yon tan kai ta ke ri V. tan kai ta gan tsi.<br />

yon tan ka ka V. tan ka gan tsi.<br />

yon tan ka ke ri V. tan ka gan tsi.<br />

yon tan ta rea ke ri V. tan ta rea gan tsi.<br />

yon tan ta ren ka ka V. tan ta ren ka gan tsi.<br />

yon tan ta ren ka ke ri V. tan ta ren ka gan tsi.<br />

yon ta vo kaa ta ke ro V. ta vo kaa ta gan tsi.<br />

yon ta vo ka gi ta ke ro V. ta vo ka gi ta gan tsi.<br />

yon ta vo ka ke ro V. ta vo ka gan tsi.<br />

yon ta vo ka se ta ke ro V. ta vo ka se ta gan tsi.<br />

yon te nen kaa ta ka V. te nen kaa ta gan tsi.<br />

yon te nen kaen ka ta ka V. te nen kaen ka ta gan tsi.<br />

yon te nen ka gi te ta ke ro V. te nen ka gi te ta gan tsi.<br />

yon te nen ka ka V. te nen ka gan tsi.<br />

yon te nen ka ko ta ke ri V. te nen ka ko ta gan tsi.<br />

yon ti nin ka ke ro V. ti nin ka gan tsi.<br />

yon ti shin ka ka V. ti shin ka gan tsi.<br />

yon ti va ta ga ka ri V. ti va ta ga gan tsi.<br />

yon ti va ta ka V. ti va ta gan tsi.<br />

yon ti va ta ka ro V. ti va ta gan tsi.<br />

yon ti va ta ke ri V. ti va ta gan tsi.<br />

yon tom poi ta ka V. tom poi ta gan tsi.<br />

yon tom poi ta ke ri V. tom poi ta gan tsi.<br />

yon tsa ku ga ke ro V. tsa kun ka gan tsi.<br />

yon tsa ku ga ko ta ke ro V. tsa kun ka ko ta gan tsi.<br />

yon tsa no rea ke ri V. tsa no rea gan tsi.<br />

yon tsa no ren ka ka V. tsa no ren ka gan tsi.<br />

yon tsa no ren ka ke ri V. tsa no ren ka gan tsi.<br />

yon tsa rin ka ka V. tsa rin ka gan tsi.<br />

yon tsa rin ka ke ro V. tsa rin ka gan tsi.<br />

yon tse kin ka ke ro V. tse kin ka gan tsi.<br />

yon tse kin ka ko ta ke ri V. tse kin ka ko ta gan tsi.<br />

yon tsen kii ta ke ri V. tsen kii ta gan tsi.<br />

yon tsi gon ta rea ke ri V. tsi gon ta rea gan tsi.<br />

yon tsi gon ta ren ka ka V. tsi gon ta ren ka gan tsi.<br />

yon tsi gon ta ta ka V. tsi gon ta ta gan tsi.<br />

yon tsi mam pe ga ka V. tsi mam pe ga gan tsi.<br />

yon tsi na ka ka V. tsi na ka gan tsi.<br />

yon tsi na ka ke ri V. tsi na ka gan tsi.<br />

yon tsi nam pia ta ka V. tsi nam pia ta gan tsi.<br />

yon tsi nam pia ta ke ro V. tsi nam pia ta gan tsi.<br />

yon tsi nam pi ta ka ri V. tsi nam pi ta gan tsi.<br />

yon tsi rea ka V. tsi rea gan tsi.<br />

yon tsi rea ke ro V. tsi rea gan tsi.<br />

yon tsi rea ko ta ke ri V. tsi rea ko ta gan tsi.<br />

yon tsi re ka gi ta ke ro V. tsi re ka gi ta gan tsi.<br />

yon tsi re ka ke ri V. tsi re ka gan tsi.<br />

yon tsi re ka ko ta ka V. tsi re ka ko ta gan tsi.<br />

yon tsi re ka ko ta ke ri V. tsi re ka ko ta gan tsi.<br />

yon tsi ren taa ta ka ro V. tsi ren taa ta gan tsi.<br />

yon tsi ren taen ka ta ka V. tsi ren taen ka ta gan tsi.<br />

yon tsi ren ta ka V. tsi ren ta gan tsi.<br />

yon tsi ren ta ka ro V. tsi ren ta gan tsi.<br />

yon tsi van ka ke ro V. tsi van ka gan tsi.<br />

yo po inan. caoba, águano.<br />

♦ Se utiliza su madera pa ra hacer canoas; se considera ser la<br />

me jor madera de la selva, por que es más resistente y durable que<br />

cualquier otra madera. Algunos dicen que en el BU se conoce por<br />

el nombre yoina; otros dicen que en el AU el yoina es otro árbol<br />

diferente.<br />

yo ren ka ka V. oren ka gan tsi.<br />

yo ren ka ke ri V. oren ka gan tsi.<br />

yoricha m. copal.<br />

♦ Es parecido al árbol po tso ta ro ki pero no sirve pa ra teñir. Se<br />

quema la resina pa ra alumbrar cuando es necesario, pero se dice<br />

que casi no arde; también se la cocina y se la usa pa ra calafatear<br />

canoas (reg. encopalar). Algunos afirman que cuando se coge con<br />

anzuelo un pez muy grande y fuerte, como el súngaro, si resultara<br />

difícil sacarlo del agua, hay que untar el cordel con esta resina y<br />

al instante el pez perderá su fuerza y se le podrá sacar tranquilamente.<br />

yo ro ga ka V. oro ga gan tsi.<br />

yo ro ga ke ro V. oro ga gan tsi.<br />

yo ro ga ko ta ke V. oro ga ko ta gan tsi.<br />

yó sa ro m. manta blanca (esp. de in sec to muy diminuto<br />

cuyos pinchazos son muy molestos e insoportables).<br />

▲ Abundan en las playas en las épocas de sequía.<br />

V. eó ki ti.<br />

yo se roe gi ta ke ro V. se roe gi ta gan tsi.<br />

yo se ro gii ta ke ro V. se ro gii ta gan tsi.<br />

yo se ro go ta ta ke ro V. se ro go ta ta gan tsi.<br />

yo se ro me ni ta ke ro V. se ro me ni ta gan tsi.<br />

yo se ron ka ke ro V. se ron ka gan tsi.<br />

yo se ro vi ta ke ro V. se ro vi ta gan tsi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!