07.05.2013 Views

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

Diccionario machiguenga-castellano {ISO: mcb]

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

planta del pie 753 pluma<br />

ivenkikíniro, kaokiríntsishi, kapeshípini, kátaro,<br />

keikintsípini, kentsorípana, komagirípini,<br />

koriópini, kovaarivocharókite, kovakitishi, kuro,<br />

magisantishi, matsishi, matsontsorípini,<br />

megiriatsápini, notarentsivocharókite,<br />

oroenkirishi, pankirintsi, pantyoporoki,<br />

pitirópana, pochároki, poi, porenki 2, samanípini,<br />

samérento, sántari, sekatsípini, sétaro,<br />

shimatonaki, shimúvana, shirina, taratsápini,<br />

tareko, tinkamivocharókite, tívana, tonkitsípini,<br />

tsánaro, tségiro, tsinitsípini, tsirégiro, tsonaki,<br />

yogépini.<br />

■ especies de plantita: meshikintsípini, sanorishi,<br />

shigóvana 2, tsigontivocharókite.<br />

■ la base del tronco de una planta vonkítintsi.<br />

■ planta que se siembra pankirintsi.<br />

■ una variedad de plantas medicinales que se<br />

utilizan en el tratamiento kaokitagantsi<br />

kaokiríntsishi.<br />

■ una variedad de plantas y arbustos cuyas hojas<br />

se estrujan y se aplican al bazo hinchado para<br />

curarlo taratsípini.<br />

planta del pie f. góntatsi.<br />

plantador s. vankamentontsi.<br />

plantar vt.<br />

■ plantar tallos metiéndolos, a un cierto ángulo,<br />

en tierra removida con un pico vankaméntontsi<br />

(p.ej. yuca y barbasco) vankagantsi.<br />

plantón m.<br />

■ su plantón opeshi, ókeshi.<br />

plástico m.<br />

■ tela o bolsa de plástico nairoméshina.<br />

plata f.<br />

■ colgar un adorno hecho de plata en la nariz<br />

tsatamentatagantsi.<br />

plataforma f. ménkotsi.<br />

■ haber o hacer plataforma menkotagantsi.<br />

■ hacer plataforma menkotagantsi,<br />

vemenkoagantsi.<br />

■ la viga que soporta la pona o las tablas de una<br />

plataforma omenkovoaro.<br />

■ tabla de una plataforma menkotsikota.<br />

platanal m. pariantishi.<br />

plátano m. parianti.<br />

■ cocinar plátanos maduros para hacer chapo<br />

kotsakagantsi.<br />

■ especies: chonkirivariantite, kamogútopa, kamua,<br />

kepishípari 1, kinia, kitsókiri 2, konkarivariantite,<br />

kutápari, manirovariantite, meshia, mogútopa,<br />

nóroni, posuro, potsitanatori, sagonto, shavikana,<br />

shivichapa, tsino.<br />

■ flor de plátano pariantigito.<br />

■ hoja de plátano pariantishi.<br />

■ plátano chino posuro; tsino AU.<br />

■ plátano seda tsino BU.<br />

■ sacar un gajo de plátanos<br />

tintarompirenkagantsi.<br />

■ un gajo de plátanos otárompi.<br />

■ un gajo de plátanos que ha sido sacado del<br />

racimo tarompirénkari.<br />

■ un racimo de plátanos ókana.<br />

■ un racimo entero de plátanos magakanátiro.<br />

plato m. perato.<br />

■ comer del mismo plato sekatakotagantsi.<br />

■ lavar platos kivatetagantsi.<br />

■ plato tendido hecho de barro métaro.<br />

playa f.<br />

■ playa cubierta de cascajo imparágeki.<br />

■ playa cubierta de piedras imparage.<br />

plazo m.<br />

■ estar con respecto a cierto plazo de tiempo<br />

nakotagantsi.<br />

pliegue m.<br />

■ pliegue del codo o rodilla gegontsantsi.<br />

■ tener pliegue en el cuerpo chakitagantsi.<br />

plomizo/a adj. kamárari.<br />

■ ser de color plomizo kamaratagantsi.<br />

pluma f.<br />

■ adornos de plumas de paucar y semillas que<br />

los hombres usan en sus cushmas kiashirintsi.<br />

■ corona o adorno hecho de esas plumas<br />

kintarókishi.<br />

■ encrespar las plumas (p.ej. un pavo molesto)<br />

ponaamonkitagantsi.<br />

■ estar sin plumas kaaratsenkotagantsi.<br />

■ estar totalmente desplumado; desplumar<br />

totalmente, dejar sin plumas saatsenkotagantsi.<br />

■ la forma de un pájaro o ave totalmente<br />

desplumada tsénkotsi.<br />

■ la pluma del ala de él ivanki.<br />

■ las plumas de él que recién están apareciendo<br />

ivókoki.<br />

■ las plumas más grandes y fuertes en la punta<br />

del ala de un ave itsitípanki.<br />

■ las plumas que se ponen a cada lado de la<br />

flecha otégare.<br />

■ plumas de la cola del loro verde kintarókishi.<br />

■ plumas de la cola del paucar kátsari; corona o<br />

adorno hecho de esas plumas katsaríkishi.<br />

■ plumas grandes ogapankipágeni.<br />

■ plumas negras en forma de canastilla que se<br />

encuentran en el cuello del pájaro inkute<br />

morinto.<br />

■ plumita iviti.<br />

■ sin plumas en el cuello saaminkama.<br />

■ sin plumas (un montón de pollitos o pichones)<br />

kuatsenkopioma.<br />

■ su manojo de plumas de paucar igatsarikishite.<br />

■ sus plumitas brillantes que se encuentran en la<br />

parte superior de la espalda del paujil<br />

imarerea.<br />

■ tener plumas blancas en la cabeza<br />

kut(y)ashavokaitagantsi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!