Commentarii ad Homeri Odysseam i.pdf

Κίκονες οἱ περὶ Ἴσμαρον τοῖς λοιποῖς Κικόνεσσι γεγώνευν οἵ σφισιν γείτονες ἦσαν
ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους, Ἤπειρον ναίοντες. (ῃερς. 49.) οὓς καὶ δεικνύων πῶς ἦσαν
ἀρείους, φησὶν ἐπαινετικῶς. ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ' ἵππων ἀνδράσι μάρνασθαι, καὶ ὅθι
χρὴ πεζὸν ἐόντα. (ῃερς. 51.) ὧν καὶ τὸ πλῆθος ἐμφαίνων δηλῶν δὲ καὶ τὴν τῆς
πολεμικῆς ἐπικουρίας ὥραν, ἐπιφέρει. ἦλθον ἔπειθ' ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίνεται
ἦρος ἢ ὥρῃ τῇ τοῦ ἔαρος δηλαδὴ ὡς πολλαχοῦ κεῖται, (ῃερς. 52.) ἠέριοι τουτέστιν
ὀρθρινοὶ, ὡς καὶ ἡ Ἰλιὰς δηλοῖ. ἐν ᾗ καὶ ἡ τῶν φύλλων καὶ ἀνθέων ἐῤῥέθη
παραβολή. καὶ τότε δή φησι κακὴ ∆ιὸς αἶσα παρέστη ἡμῖν αἰνομόροισιν ἵν' ἄλγεα
πολλὰ πάθωμεν. στησάμενοι δ' ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσί. βάλλον δ' ἀλλήλους
χαλκήρεσιν ἐγχείῃσι. (ῃερς. 56.) καὶ ἕως μὲν καὶ εἰς μεσημβρίαν ἀλεξόμενοι μένομεν
πλέονάς περ ἐόντας. ἦμος δ' Ἠέλιος μετενίσσετο βουλυτόνδε, καὶ τότε δὴ Κίκονες
(ῃερς. 59.) κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιοὺς, ὅ ἐστιν εἰς φυγὴν ἐτρέψαντο. ἓξ δ' ἀφ'
ἑκάστης νηὸς (ῃερς. 60.) ἑταῖροι ὤλοντο, οἱ δ' ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
ἐνταῦθα δ' ἐπιφύεται Ζωΐλος ὁ ὁμηρομάστιξ, λέγων, ἀπιθάνως ἴσους ἀφ' ἑκάστης
ἀπολέσθαι νηὸς καθάπερ ἐξ ἐπιτάγματος. οἱ δὲ λύοντες ἀντιλέγουσιν αὐτῷ πιθανῶς
ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος, ὡς ἐλλογηθέντων τῶν ἀπολω 1.322 λότων ταῖς ὅλαις ναυσί.
καὶ ἀπὸ τοῦ πρῴην ἀριθμοῦ ἐπιλειπόντων μιᾷ ἑκάστῃ ἀνὰ ἓξ ἀνδρῶν. εἶτα εἰπὼν
Ὀδυσσεὺς ὡς ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν, προστίθησι καὶ ὅτι οὐδ' ἄρα μοι αἱ νῆες
ἀπέπλεον πρίν τινα τῶν (ῃερς. 65.) δειλῶν ἑτάρων τρὶς ἕκαστον ἀΰσαι, οἳ θάνον ἐν
Κικόνων πεδίῳ. ἔθος δὲ ἦν, φασὶ, τὰς τῶν ἐπὶ ξένης ἀπολλυμένων ψυχὰς ἀνακαλεῖν
τρεῖς τοὺς ἔτι περιλειπομένους καὶ οὕτως ἀπιέναι. ὃ ψυχαγωγία τις ἦν, ὡς τῶν
ἀνακαλούντων δοκούντων κατάγειν ἐκείνους ἢ μετάγειν εἰς τὴν πατρίδα. καὶ
Πίνδαρος οὖν τὸν Ἰάσονος πλοῦν ἐπὶ ἀνακλήσει τῆς τοῦ Φρίξου ψυχῆς ἐκ τῆς
Κολχίδος γῆς γενέσθαι μυθολογεῖ. καὶ Ἀθηναῖοι δὲ κενοτάφιον ποιοῦντες τῶν ἐν
θαλάσσῃ ἀπολλυμένων κατῄεσαν φασὶ περὶ τὸν αἰγιαλόν, καὶ φωνοῦντες τρίτον
αὐτῶν τὰ ὀνόματα, οὕτως ἀνεχώρουν. καὶ ἄλλως δὲ, φασὶ, τρὶς ἕκαστον
ἀνεκαλοῦντο τῶν τεθνεώτων ἐν μάχῃ, ἀφοσιούμενοι τὴν ἐκείνων μνήμην, ὡς ἂν μὴ
δοκῶσιν ἐπιλελῆσθαι αὐτῶν. ἤδη δὲ καὶ ἵνα μή τις ζῶν καὶ ἐπικρυπτόμενος διὰ τοὺς
πολεμίους καταλειφθείη ἐκεῖ. καὶ τοῦτο μὲν Ὁμηρικόν. Ἀῤῥιανὸς δὲ λέγει καὶ ὅτε
παρὰ Βιθυνοῖς τελοῦνται τὰ νεκύσια, καλεῖν ὀνομαστὶ τὰς τῶν κατοιχομένων ψυχὰς
ὅσοι τελευτᾶν ἔτυχον ὑπερόριοι καὶ κατακαλεῖν αὐτοὺς ἐς τρὶς, καὶ δέεσθαι
ἀνελθεῖν ὡς μετάσχοιεν τῆς δαιτός. Ὅτι δὲ ἐπανάκλησιν ψυχῶν ἐδόξαζόν τινες, οὐ
μόνον αἱ νεκυομαντικαὶ δηλοῦσι ψυχαγωγίαι, ἀλλὰ καὶ λοιπαὶ ἱστορίαι. φασὶ γοῦν
καὶ ὅτι Ζαμόλξιδος διδάξαντος, ὃς δοκεῖ πρότερον Πυθαγόρας γενέσθαι, ἔθυον οἱ
Γέται καὶ εὐωχοῦντο ἐπὶ τοῖς τεθνεῶσιν ὡς αὖθις ἥξοντος τοῦ ἀποθανόντος. καὶ
οὕτω μὲν τὰ κατὰ τὴν ῥηθεῖσαν νεκρικὴν ἀνάκλησιν. (ῃερς. 38.) Τὸ δὲ ἐφέηκε Ζεὺς,
ὅμοιόν ἐστι τῷ, ἐπετείλατο Παλλὰς Ἀθήνη, τουτέστιν ἐνετείλατο. ἐπεὶ καὶ ταυτὰ τὸ
ἐφεῖναι καὶ ἐπιτείλασθαι. καὶ ἄλλως δὲ ὡς ἐκ μεταφορᾶς βέλους ἡ τοιαύτη λέξις
ἐφράσθη. ἐφίεται γάρ ποτε καὶ βέλος τινί. (ῃερς. 30.) Ἡ δὲ ῥηθεῖσαι Ἴσμαρος ἡ καὶ
Ἰσμάρα ὕστερον Κικόνων φασὶπόλις ἐγγὺς Μαρωνείας. ἔνθα καὶ λίμνη, ἧς τὸ
ῥεῖθρον Ὀδύσσειον καλεῖται. ἐκεῖ δὲ καὶ Μάρωνος ἡρῷον, ὡς ὁ γεωγράφος ἱστορεῖ.
Ἡρόδοτος δὲ καὶ Μάρωνα τινὰ ἱστορεῖ ἀριστέα Λάκωνα. (ῃερς. 39.) Ἰστέον δὲ ὅτι τε
Θρᾳκικὸν ἔθνος οἱ Κίκονες, καὶ ὅτι οὐ κανονικῶς γράφεται διὰ τοῦ ˉο μικροῦ οἱ
Κίκονες. λέγει γὰρ Ἡρῳδιανὸς, διὰ τοῦ ˉω κλίνονται, Λάκωνος, Καύκωνος. τὸ
μέντοι Κικόνεσσι πέλασσε, διὰ μέτρον φησὶν οὕτω κλιθῆναι. καὶ ὅτι τὸ Κικόνεσσι
πέλασσεν Ἰσμάρῳ, ὅμοιον τῷ, ἐς Κύπρον ἐς Πάφον, περὶ οὗ προεῤῥέθη. (ῃερς. 42.) Τὸ
δὲ ἀτεμβόμενος ὅτι στέρησίν τινα καὶ βλάβην δηλοῖ, καὶ ὡς οὐκ ἂν φιληθείη ἐν
λόγῳ πεζῷ γραφῆναι, καὶ ἡ Ἰλιὰς ἐδήλωσε. (ῃερς. 43.) ∆ιερὸν δὲ πόδα, τὸ πλοῖον
λέγει κατά τινας, ὡς καὶ προείρηται. ὃ φθάσας καὶ ἁλὸς ἵππον ἐκάλεσε. καὶ ἔστι
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ.
Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
366