Commentarii ad Homeri Odysseam i.pdf

φιλοσοφίαν ἔτι ἔχουσιν ἀτελῶς οὐκ ἂν τὴν Λωτοφαγίτιν παραπλεύσωσιν. Ὀδυσσεὺς
δὲ ὁ σοφὸς καὶ τοῦ τοιούτου γλυκυπίκρου κακοῦ περιγενήσεται, καὶ τοὺς μὴ
πειθομένους ἑταίρους ἀνάγκῃ πειθοῦς ἢ καὶ βίας ὑπαγαγόμενος παραπλεύσει καὶ
συναπαγάγῃ ἑαυτῷ ἔνθα χρή. Ἰστέον δὲ ὡς εἴτε γευσάμενος τοῦ λωτοῦ καὶ
Ὀδυσσεὺς ὅμως ἀπέστη, ἐγκράτειαν αἰτιατέον αὐτοῦ, εἴτε καὶ μὴ γευσάμενος οὐκ
ἐκινήθη δι' ἐπιθυμίας, ἐπαινετέον τῆς φιλοσοφίας αὐτὸν, δι' ἣν ἀπαθὴς ἦν. (ῃερς.
82.) Ὅρα δὲ καὶ τὸν ῥηθέντα ἐνναήμερον πλοῦν εἴτε ἱστορικῶς λεχθέντα εἴτε καὶ
ἄλλως πλασθέντα, ὅτι πάνυ μακρὰν δι' αὐτοῦ ἐξῶσε τὸν Ὀδυσσέα ὁ ποιητὴς τῶν
τοῖς Ἕλλησι γνωρίμων τόπων. (ῃερς. 89.) Ἔτι ἰστέον καὶ ὅτι οὐκ ἐνταῦθα μόνον
ἀλλά που καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς ἑταῖροι δύο στέλλονται καὶ τρίτατος κῆρυξ εἰς ἔμφασίν τε
τοῦ βασιλικὴν οὐ μὴν ἰδιωτικὴν εἶναι τὴν τῆς ὁδοῦ πρόφασιν. βασιλέων γὰρ
ὑποδρηστῆνες οἱ κήρυκες διογενῶν ἀνδρῶν θεῖον γένος αὐτοί. ἔτι δὲ καὶ ὡς ἂν οἱ
στελλόμενοι ἄσυλοι ἀπεκβαίνωσιν. ἱεροὶ γὰρ οἱ κήρυκες ὡς ἐξ Ἑρμοῦ καὶ αἰδέσιμοι,
μετὰ κηρυκίου προϊόντες. ὅπερ αὐτοῖς τοῦ κήρυκας εἶναι σύμβολον ἦν.
Λαιστρυγόνες μέντοι ἄδηλον εἴτε ἐφείσαντο τοῦ κήρυκος εἴτε ἐθοινήσαντο. Ὅμηρος
γὰρ ἐκεῖ τὴν σπουδὴν τῆς τῶν σταλέντων φυγῆς μιμούμενος οὐκ εἶπε τίς ἦν ὁ εἷς
ἐκεῖνος ὃν ὁ Ἀντιφάτης Λαιστρυγὼν ἀπώλεσεν, ἀλλὰ μόνον ἐρεῖ ὅτι ἕνα μάρψας
ὡπλίσσατο δόρπον, οἱ δὲ δύο ἀναΐξαντες ἔφυγον. Κύκλωψ δὲ εἴπερ ἂν φείσαιτο
κήρυκος, ἀπόσχοιτο ἂν καὶ λέων πεινῶν ζῴου παρεμπεσόντος αὐτῷ. (ῃερς. 94.) Τὸ
δὲ λωτοῖο φαγεῖν, τὸ αἴτιόν ἐστι τῆς τῶν Λωτοφάγων κλήσεως. ποιητικώτερον δὲ
τὸ, λωτοῖο πάσασθαι. καὶ ἔτι πλέον τὸ, λωτὸν ἐρέπτεσθαι. (ῃερς. 99.) Τὸ δὲ δῆσα
ἐρύσας, ἑρμηνευτικόν ἐστι τοῦ, ἄγον ἀνάγκῃ. ὁ γάρ τινα ἐρύων ἀναγκαστικῶς ἄγει.
(ῃερς. 101.) Τὸ δὲ σπερχομένους, συντονίαν δηλοῖ φυγῆς μὴ καὶ προσμείναντες
πάντες δυσαπόσπαστοι τῆς ἡδυπαθείας γένωνται. Ὅτι εἰ καὶ ἐν ἄλλοις (ῃερς. 87.) τὸ
πίνειν πρῶτον φράζει τῆς ἐδητύος διὰ τὸ κατὰ δίψαν βίαιον ὡς ἐν τῷ, πόσιος καὶ
ἐδητύος, ἀλλ' ἐν τοῖς προσεχῶς ῥηθεῖσι καὶ ἑξῆς δέ που ἀνάπαλιν πεποίηκεν. εἰπών.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τε πασσάμεθα ἠδὲ ποτῆτος. οὕτω δὲ καὶ πρὸ τούτων ἐν τῷ, ἐδητύος
ἠδὲ ποτῆτος. (ῃερς. 103.) Ὅτι σύντομος ἔκφρασις κωπηλασίας τὸ, οἱ δ' αἶψ'
εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῗσι κάθιζον. ἑξῆς δ' ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς, ὅπερ
ὅμοιόν ἐστι τῷ, ἀνεῤῥίπτουν ἅλα πηδῷ. Ὅρα δὲ κάλλος ἐν παρίσοις τὸ, εἴσβαινον.
κάθιζον. ἔτυπτον. (ῃερς. 106.) Ὅτι τοῦ περὶ Κυκλώπων λόγου ἀρξάμενος Ὀδυσσεὺς,
ἀπὸ γὰρ τῶν φιλοξένων Λωτοφάγων εἰς τοὺς ἀξένους τούτους ἡ τοῦ ποιητοῦ
μεταβαίνει πλάσις, φησί. Κυκλώπων δ' ἐς γαῖαν ὑπερφιάλων ἀθεμίστων ἱκόμεθα. οἵ
ῥα θεοῖσι πεποιθότες ἀθανάτοισιν οὔτε φυτεύονται χερσὶ φυτὸν, οὔτ' ἀρόωσιν. ἀλλὰ
τάγ' ἄσπαρτα καὶ ἀνήροτα πάντα φύονται, πυροὶ καὶ κριθαὶ ἠδ' ἄμπελοι, αἵτε
φέρουσιν οἶνον ἐριστάφυλον. καί σφιν ∆ιὸς ὄμβρος ἀέξει. (ῃερς. 109.) ἃ δὴ ἐπιτεμὼν
ὁ γεωγράφος φησί. Κύκλωπες, αὐτοφυεῖς νέμονται καρπούς. καὶ οὕτω τὴν ἰδιότητα
φράσας τῆς γῆς ὁ ποιητὴς, ὡς εἰ καὶ νῆσος μακάρων ἦν τις καὶ αὕτη, περιᾴδεται γὰρ
ἐν παροιμίαις ἐπ' εὐδαιμονίᾳ καὶ ἡ τῶν Κυκλώπων ὡς καὶ ἡ τῆς Αἰγύπτου γῆ καὶ ἡ
τῶν Ἀράβων, (ῃερς. 112.) ἐκτίθεται καὶ εἰσέτι τοὺς νησιώτας Κύκλωπας ὁποῖοι τινές
εἰσιν, εἰπών. τοῖσι δ' οὔτ' ἀγοραὶ βουληφόροι οὔτε θέμιστες. ἀλλ' οἵ γ' ὑψηλῶν
ὀρέων ναίουσι κάρηνα ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι. θεμιστεύει δὲ ἕκαστος (ῃερς. 115.)
παίδων ἠδ' ἀλόχων οὐδ' ἀλλήλων ἀλέγουσι. (ῃερς. 106.) καὶ τοῦτό ἐστιν αὐτοῖς τὸ
ἀθεμίστοις εἶναι, τὸ μὴ κοινωνικῶς ἔχειν, μηδὲ πολιτικῶς θεμιστεύειν κατὰ τοὺς ἐν
κοινῷ βουληφόρους καὶ ἀγορητὰς, ἀλλὰ κατ' οἴκους ἐν τοῖς ἑαυτῶν. ὥστε οὐχ'
ἁπλῶς ἀθέμιστοι οἱ καὶ θεοῖς πεποιθότες καὶ παροιμίαν παραγαγόντες ἐκ θεοφιλείας
τὴν ἄσπαρτα καὶ ἀνήροτα φύεσθαι πάντα τοῖς 1.326 εὐδαιμονοῦσι λέγουσαν, ἀλλὰ
πῇ μὲν ἀθέμιστοι, πῇ δὲ θεμιστεύοντες. ὃ γενικῇ συντάσσει ὁ ποιητὴς, οὐκ ἀπολύτως
φράσας κατὰ τοὺς ὕστερον, καὶ ἄλλως δὲ ἀθέμιστοι γοργῶς εἰπεῖν, διὰ τὸ μὴ νόμους
Ερευνητικό έργο: ∆ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ.
Εργαστήριο ∆ιαχείρισης Πολιτισµικής Κληρονοµιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab.
Χρηµατοδότηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. πόροι 25%). Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, © 2006.
Επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση του υλικού µε αναφορά στην πηγή προέλευσής του.
370