t. II (PL 64)

191 AN. MANL. SEV. BOBTn 192meiitum est secundas substantias non esse in sub- A estunius possuntet nominis nuncupatione.et diffljeoto,quoniam omne quod in subjecto est poteslmutari.illa quoe subjeota est non mutatur,ut colorqui est in corporc, eodcm corpore manente potestmutarijUt niger fiatex albo.Manenlibusautemsubstantiisprimis,secundffi substantiffi non mutantur.Quam vero ipse Aristoteles posuit probationem,secundassubstantias non esse in subjecto,hujusmodiest,prsdocuitenimquorumdamquaesuntinsubjectonomen de subjectis posse pra;dicar;,rationem veronunquam. Album enim cum sit in corpore,diciturcorpus album,et praedicatur albedo de corpore,sednitionis determinationeconjungi.Quod siinsubjectoessetdifferentia,nequaquamdesubjectosibiunivocepraedicarelur. Quare non proprium est substantiaequod retinet etiam differentia, diflerentia namquesubstantia non est.Esset enim proprium substantisin subjecto non esse.Non estautem differentiaaccidens,essetenim in subjecto. Oranis autem res autacoidens est, aut substantia,id est aut in subjeotoest,aut in subjecto non est.et sunt aocideniia qu^cunquein substantiam subjecti non veniunt,quaequepermutata naturam substantiae non perimunt. Sialia est diffinitio albedinis, alia corporis. Secundaa quibus vero peremptis subjecla interimantur, illaverosubstantiaedeprimissubstantiisetnomineprffidicantur,et diffinilione junguntur. Nam quidara quffide pluribusspeciedifferentibusineoquodqualeproprie accidentia nonvocamus,difrerentia vero esthomo animal estel homn,sed quidam homo,et ho- n sit praedicatur.Sed differentia substantia non est,minis,elanimalisrationediffinitur.Etutveracissime idcirco quod si esset substantia non in eo quod qualesententia concludatur, omne quod est in subjecto,aequivocedesubjectodicitur.Secundsevero substantiaede primis non Kquivoce,sed univoce nuncupantur,idcircoquod (ut dictum est) et nomine et difflnitioneconsentiunt. Quare quemadmodum prim»substantiaeinsubjectononsuntjSicsecundaesubjectocarebunt.Commune estigitur omnibus substantiis,et secundis et primis in subjecto non esse,et quodcunquesubstantia fuerit,consequens est ut in nullosubjecto sit.Sed quasriturutrumhoc solisubstantiaeinsitan etiam aliis,namsisolisub3tantiaeinest,quoniamomni substantias hoc inesse monstravimus,quod in subjecto non sit,veru m proprium dicilur essesit de subjecto,sed in eo quod quid sit praedicaretur,Qualitas vero solum non est,esset enim accidens etin subjecto.An magis ex substantia etqualitate differentiaipsa conflcitur,ita ut illud de quopraedicatur,perempta diiferentia simul interimatur, ut calor,cumestin aqua,perempto calore,potest aqua insua substantia permanere, et est calor in subjectaaqna,quo interempto,aqua non peribit.Idem tamencalorestin igne,sed peremptocalore,ignem interirenecesse est.Quare haec qualitas caloris substantialiterinest igni,et est propria differentia.id est substantialis.Goncludendumest igitur differentiam.nequesolum substantiam esse,neque solum qualitasubstantiae,non esse in subjecto.Huc enim dictum „ tem, sed quod exutrisque conflcitur substantialemestesse maxime proprium,quod omnibus inesset etsolis,sed hoo non esse substantiae proprium verissimaArisloteles probatione conflrmat dicens :Amplius eorum quxsuntin .mbjecto nomcn guidemde subjecto aliquando nihil iprohibH prxdicari,rationemvero impossibile est.Secundarum vero substantiarutnet nomen de subjeclis el ralio prxdicabilur, rationemenim hominis et animalis de aliquo homineprxdicabis.Quare nonerit substanlia eorum quassuntin subjecto. ISon est aulem hoc proprium substantise,namque et differentia eorum est, qum in subjecto nonsunt, bipes enim el gressibile de subjecto quidem hominedicitur,in subjecto aucem nullo esi,non enim inhomine est bipes,neque gressibile.Ratio quoque diffe-ferentia in subjecto esset.nominetantum de subjectopraedicaretur,non etiam ratione.Differentia verode eo de quo dicitur univooe praedicatur,ut si quisdicatgressibilem differentiam de homine,ip3ius differentiaedifflnitio juoquehominiconvenienteraptabilur.Gressibilenamque est quod perterram pedibusambulat,ethomo est quod per terram pedibusambulat, ita differeiitiae et ejus de quo ipsa differentiadicitur una poterit esse ratio 3ubstaQti«,idqualitatem^qufB permanet in natura subjecti.atqueideo quoniam substantia participat, accidens nonest, quoniara qualitas est,a substantia relinquitur.Sed quoddam medium est inter substantiam et qualitatera,quaequoniamin subjectonon estetsubstantianon est,proprium substantiae non est non esse insubjecto.Post hoc illuc quoque dicit non deberenosconturbari, ne forte substantiarum partes,qus itasunt in tolo quasi in aliquo subjecto.aliquando cogamurnonsubstantiasconflteri.Substantiarumpar-tes in subjecio sunt,sed non ut accidentia,videmusenim quasdam partes subslantiarum ita esseintotoquasisintin subjecto,ut caput in toto corpore est,et manusintoto corpore est,forma quoqueet materiarentise de illo dicitur de quo ipsa differentia prsedicalur,utquae sunt partes composit6B substantiae in ipsasi gressibile de homine dicitur,et ratio gressi- D composita substantia sunt. Ne forte ergo cogamurbilisdehomine prsedicabitur,estenimhomogressibilis. aliquando partes substantiarum, quoniam sunt inNon esse proprium hoc substantiae dicit, idoircoquod in differentiis idem 3it,in nuUo enim differentiasubjeoto est,ad illud namque recurritur. Si dif-subjecto, suspicari non esse substantias, sed aooidentia,praemonet dicens :Non conturbent autem nos subslantiarum partes,utquse ita sint in loto,quasi in suhjecto, ne forte cogamurconfiteri eas non esse subslantias, non enim sicdicebamus ea esse quie sunt in subjecto,ut quasi partesessent in aliquo.Hoo enim rationis affert cur ista accidentia essealiquis suspicari non debeat. Illa enim accidentiaesse difflnita sunt in objeeto, quae non essent utquaedam pars,hoo enim superius ait.In subjecto autemessedico,quod cum in aliquo sit,non tiicut quea