t. II (PL 64)

us unum aliquid fit, ex boo unaest affirmatio atquenegatio. Quod si duae res tales subjectae sintdequibusunarespraedioetur, ut de his unum fieri aliquidnequeat, non est una affirmatio, nec una negatio. Siquis enim candido aliquo homine ambulante dicat,albumetambulanshomo est, album et ambulareinunam naturam non conveniunt, neo fltexutrisquealiquid unum,itautalioujush8ecduojunclasubstantiamforment.Quaresiveafflrmentur, sivenegentur,sive subjectasint, sive praedicata, noneritunaaffirmatio,nec una negatio, sed vox quidem una est.Totautemin ea sunt affirmationes et negationes,quot lerminisunt positi ex quibus unum non flt, sive auterade pluribus unumpraedioetur, siveplurade unoprsdicentur,idem'modusest,utsi quisdicat,homo ani-flt, non est una propositio. Amplius quoque si depluribusrebusunum nomen sit positum, ex quibusconjunctisnullaunanaturasit.et de illo uno nomineunum quodlibet aliud praedicetur, non est unaaffirmatio, neo una negatio. Marinus namque ethic latrabilis uno vocabulo canes vocantur.Si quisigitur dicat, canis animal est, quoniam ex his quKsignifloatcanisinununijuncl,i3 nihil unum efficitur(ex cane enim et latrabili et marino junotis nullauna substantia esl), illa propositio multiplexest,etmultasignifloans, etnonuna.Quare quemadmodumsi quis hujusmodi propositiones interroget, debeatresponderi, dooet dicens :Si ergo dialectica inierrogaiio responsionis esi petitio,velpropositionis,veLalterius partis contradictionis,propositio vero unius conlradictionis pars est, nonerit una responsio ad hxc. Neque enim est una interrogatio,necsisitvera.Dictum estautem dehis inTopicis,simul aulem manifestum est,quoniam nec hocipsum,quid est,dtalectica interrogatioest. Oportet enimdatumesse ut ex interrogatione eligat,utram velil contradictionispartem enuniiare. Sed oportet interrogantem,determinare, utrum hoc sit homo, an non hnc.Sensus hujusmodi est,quicunque interrogat siab arte dialectica non deciinet, idoirco interrogatut ei respondeatur. Respondeatur autem aut totapropositio, aut contradiotionis particula. Si quisenim sic dioatinterrogans, Animaneimmortalisest?Tunc respondens aut est respondebit, aut non.Hoc autem esttotius contradiotionis una particula.Contradictioenim est, animaimmortalis,est,animaimmortalis nonest, ergo est, et non conlradiotionissunt particulae. Quod si quis interroget, Animaneimmortalis esl an non ? tuno ille ita respondeat sivefit totam proposilionem dioens, Videtur mihiimmortalisesse, vel rursus, Videtur mihi non esseimmortalis.Ergo quisquisitaresponsionem petit,utilla responsionis petitio vel propositionis petitiosit,vel unius partis contradictionis. Propositio aulemunius oontradiclionis pars est, id est, omnis affirmatiouna unam habebit negationem, et in duabusAN. MANL. SEV. BOETII 356A.propositionibus una erit contradiotio. Quare quisquisplura significantem propositionem dixerit,illenon facit propositionem ad quam sit una negatio.Quocircahujusmodiinterrogationiquaeplurasignificat,neo si vera sit, debet esseuna responsio.Si quisinterroget substantiane sit canis, quanquam verumsit dicere substantia est, quoniam et latrabilis etmarinus substantias sunt, tamen non est ad hancuna facienda responsio.Sed dioendum est de quocane interroget, quod si ille dixerit de marino, velrursusde latrabili, lunocumper illiusdeterminationemdeflnitioneraqueinterrogationisfactafueritunapropositio, unuraquesignificans, adhibenda estunaresponsio.Dehisautera in Topicisdictum essecomraeraorat.Similiter autera raanifestumest,quoniammalrationalebipes est, quoniam exhis unum quiddamflt, una est propositio. Sin vero quis ducat.ho-qualis debet esse modus dialectioas interrogationisp nec hoc ipsum quid esl, dialectica est interrogatio,mo albusambulansest, quoniam ex his nibilunum exsequitur. Ait enim, Si quis interroget quid estanimal, heeo non estdialeotioa inlerrogatio.Oportetenim per dialecticam interrogationemoptionera respondentidare,utrumaffirmarevelit,annegarequoddicitur,utsiquissicinterroget,Putasnebonum malocontrarium est ? tunc respondenti datur electio,utrum afflrraare velit annegare.Dicit enim ille,autest, autnon est.Quiautem ita interrogat, quid estanimal?nullurailli locum aut afflrmationis autnegationisrelinquit;quidenimdicturusestinterrogantealiquo. QuidestanimaIe?dicturusest.Non?inconvenienserit responsio. Eodem modo quoquesidicatest animal, ad causam.Sola igitur illa est dialectica_ interrogatio, in qua datur respondenti ex interrogationeoptio utrum velit patrem contradiotioniseligere, eamque enuntiare vel affirmando soilicetvel negando. Oportet enim interrogantera deterrainare,utrum, verbi gratia, animal horao sit,an ron,ut ex illa interrogatione, quara velit partem contradictionispossit, is qui respondet eligere.Quoniam vero hxc quidemprxdicantur composita,ut unumsitomneprsedicamentum eorum quse separatimprasdicantur, alia vero non, qu3Sdifferenliaest.dehomine enim verum est dicere et ssparaiim animal,etseparatim bipes,et hxc ut unum;et hominem,et album,ethsecutunum. Sednonsi citharxdus est et bonus,estet citharsedus bonus.Si enim quoniam altetrurum dicitur,et ulrumque dicetur: multa inconvenientia erunt.De homineenimverumest et hominem etalbumdicere.Quareet omne.Rursus si album, et omne, quare erithomo albus albus,et hoc in infinitum. Et rursus musicusalbus ambulans,elhxc eadein frequenterimplicitain infinitum. Amplius Socrates. Socrates est,et homo,et Socrates Socrales homo. Et si homo et bipes,ethomohomo bipes. Quoniam ergo si quis simpliciter dicatcomplexiones fieri plurima inconvenientia, contingitdicere,manifestum est.Quemadmodum autem ponendumsit, nunc dicamus:Postquam de unitate propositionis explicuit, etquid esset dialectioa propositio terminavil.Nunc adilla venit in quibus plura ssepe de uno sigillatimveraoiter prsedicantjquffisimulpraedicata, aliasvera