t. II (PL 64)

507AM. MANl-. SSV. BQBTIl 508scire conatur, efficere omnia nescire cohtendit. Binariumenimnumerumesseimparemsi quisse scireproponat,non ille noverit,sed potius nescit.Ita quoquenonestpotentiae nosse, sed id arbitrari nossepotius impotentis est.Qui ergo dicit Deum cunctanosse ct ob hoc cuncta ex necessitate esse futura,isDeura dioit ex necessitate cuncta ventura credere,quajcunqueexnecessitatenoneveniunt.Namsiomniaexnecessitate venturanovitDeus,in notionesuafallitur,nonenimomniaexnecessitateeveniunt,sedaliquacontingenler.Ergosiquaecontingentereventura suntex necessitateeventura noverit.in propria providentiafalsusest.ISovitenimfutur.i Deusnonutexnecessitateevenientia, sed ut contingenter, ita ut etiam aiiudposse fierinonignoret, quod tamen fiat ex ipsorumliominum et actuum ratione persciscat.Quare si quisomnia ex necessitate fieri dicat, Deo quoque benevolentiamsubripiat nccessc est, nihil enim illiusbenignitas parit, quandoquidem cuncta necessitasadministrat,ut ipsum Dei Lenefacere ex necessitatequodammodo sil,et non exipsius voluntate, nam siex ipsius voluntale qusidam fiunt,ut ipse nulla necessitateclaudatur,non omniaexneoessitatecontingunt.Quisigitur tam impie sapiens Deum quoquenecessitate constringat? qui si omniaex necessitatefleri dicat, ista quoque vis impossibilitas eveniet.Quare ponendum in rebus estcasu quaedam posse,etvoluntate effici, et necessitate constrinf,'i. Etoratioquffiutrumvishorumsubruit,impossibilisjudlcandaest.Nonigitur immeritoAristoteles ad impossibilemrationem perducit dicens, et possibilitatem, et oasum.etliberum arbitrium deperire, quod fieri nequit,siomnium futurarum enuntiationum unasempervera est deflnite, falsa semper altera deflnite.Harum enim veritatem et falsitatem necessitas consequitur,qus et casum de rebus et liberura subducatarbitrium. Unde nunc quoque idem re|jetit dicens: Nihil impedire utrum aliquis ante mille annosaliquid futurumesse dicat,an alius neget, non estenim utpropter dicere vel negare cuncta faoiendasint vel non facienda,sed si necesse est, dicenternvelnegantem,resquoqueaffirmatas vel negatas sut)-seijui, etiam si illi noa dicant quse illis dicentibusevenire necesse erat, etiam non dicentibus eveniremuverit, ille vero negaverit.Non enim propter negarevel affirrnnre, ^rit velnon eril,necin millesimumannummagis quam in qmnlolibei iempore. Quar-e si inomni iempore sic se habebat,ul unum dicerelur vere,necesse erit hoc fieri, et unumquodque eorum qusefiuni, sic semper se habebat, ut ex necessiiate fierel.Quando enim vere dicil quis quoniam erit, non potestnon fieri, et quod factum esi,verum eratdicere semperquoniam erii.Quod sihaecnon sunl possibilia, videmusenim esse prinnpium futurorum,etab eoquod consultamus,atque agimus aliquid.A Eventum necessarium rerum Aristoteles non expraediceptium veritate.sed exipsarum rerum naturaconsiderans ait.quod licet necesse sil quisquis de realiqaa vere praedixerit,rem quam ante pronuntiaveritevenire,non tamen idcirco rerum necessitas exprpedictionis veritate pendet, sed divinandi veritasex rerum potius necessitate perpenditur.Non enimidciroo necesse est esse, quoniam verum aliquidprKdictum est.sed quoniam neoessario erat futurum,idcirco de ea re potuit aliquid vere praedicijquod siitaesl,eveniendi rei vel non eveniendi non est causais qui prsedicit remfuturum essevelnegat.Nonenimpropter afflrmationem vel negationem esse necesseestjSed idcirco ea esse necesse est qu» futura sunt,quoniaminnaturapropria quamdam habent necesr.sitatera, in qua si quis incurrerit, verum est quodpraedicit.Ergo si quaeounque nunc facta sunt,verumde his fuisset dicere quoniam erunt.sive ille dixisset,sive non dixisset. Hsc quaecunque fucta nunosunt,erantex necessitate fulura, non enim propterdicentem vel qegantem in rebus iiecessitas est, sedpropterrerumnecessitateroveritasinpronuntiationevel falsitas invenitur. Quare si etiam ea quae nuncfaota sunt verepotuissent praediciquoniamerunt, et,bis ita positis rem necesse esset evenire, sive illipraedioerent sive non prffidicerent,necesse est omnequod flt ex necessitate esse futurum, et nihil omninoutrumlibet in rebus estjnamque si nihil necessitatemrerum adjuvat divinatio, el nihil interestutrum quis preedicat futurum esse aliquid,an neget,an nuUus omnino aliquid, nec in affirmatione nec in^ negatione praedioat, manifeslum est quoniam nec deeo ulla distantia est : sive enim quis ante quaralibetmultum tempus aliquid eventurum yere esse praedixerit,sive ante quamlibet paucos dies vel hofas,vel momenta, nihil interest : sive erjim qujsante mille annos praediceret, quod ex necessitateesset futurum, eive ante annum vel mensera, veldiera, vel horam, vel momentum de necessitate reieventurae nihil moveret;quid enim interesset utruraprstliceretur an non praediceretur^nihil quoqueinterestan juxta praedicatur an longius.Quodsi h83Citasunt, etomniaqufflounqueeveneruntfutura fuissenecesse est, totum liberum arbitriura perit, totqsiiecBsse est, dicit autem hoc modo :casus absumitur, rerum possibilia propter necessitatemoranis excluditur. Simul autem AristotelesAt vero negue hqo differl, si aliquis dixerii contraciiclionem,velnon clixerit, manifestum est enim quoniamsic sehabent res,eiiam si nor^ hic quiiem alfircessitateraexipsa propositionuraP praenuntiationemeventumquecontingensrerumne-verjtateconfirmatdicens : Si haeo ita sunt, ut in omni tempore se sichaberetunumquodquequod factumest uthocipsumvere praedieeretur, necesse esset hoc fleri, id sstnecesse esset quod prsidictum est vere evenire ;unuraquodque enim eorura quae fluntetvere praedi^cuntur sicse babet, pt ex necessit.^teflat. Hocautemcur flat haec ratio est, quod enim vere quis dioit, flerinecesse est. Hlaenim veritas ex necessitate rerumprocreatur. Quod sietiam id quod factum est veraciterpraenuntiaretur futurum, nullaessetdubitatioomniaex necessitate provenire.Quod si hoc,inquit,