t. II (PL 64)

iS:7S IN LIBRUM DE TEINITATE 1276omne eese. Accidentia vero qucedam numero solo :A. est ad ea ex quorum diversitate solet numeru 3 esse,ut duorum alborum, albedo et albedo ;quaedam etiam ac non advertamus ad ipsum numerationis, quare ipsadissimilitudine, ut albi et nigri. Albedo et nigredo aut imitatione multitudo exponitur, numerum. Illicdiversa sunt ; hominum vero alque equorum plurimumesse el ei accideus non solo numero, sed etiam diversitas rerum muUarum, quandoque vero uniusenim, id est numerationis expositione, saepe quidemdissimilitudine diversum est. Unius quoque ut cujuslibethominis et esse plurimum est, et accidentia plutumnumerum facit. In eo autem qui non imita-tantum repetitio, quemdam quasi diversarum unitarima; nec modo numero sub uno genere, verum tione dicitur numero, sed rerum vera ex proprietatibusdiversitate in rebus ipsis ex illa diversitateetiam dissimilitudine aliquorum generum suorum eeunume-omnium inter se diveraa : ut animatio, sensibilitas,rationalitas, colores, lineae, et hujusmodi. Deus veroa Deo, id est Filius et Spiritus sanctus a Patre, velSpiritus sanctus a Filio, nullo horum differt. Quodideo dico, ne Deus et Deus distent, id est dislare intelligantur,aliquibus positis in Deo tanquam in aubjecto: scilicet ne intelligantur distare differentiis cujushbetrationis, hoc est vel accidentibus vel substantialibus: quas quoniam sicut et accidentia alicujuspluralia accidentia, nec acciden? cum essentia sint,nulluB ignorat, qui qua ratione Pater id quod est essedicatur, non nescit. Idem et de Filio ejus, et de utrorumqueSpiritu intelligi convenit. Ubicunque vero,id eat, sive in uno sive in multis, nulla est vel essentiaeet essentiae, vel accidentis et accidentis, vel essentiaeet accidentis differentia, nuda est omninounde vel illud unura vel illa multa intelligantur essepluralitas. Quare nec aliquis eorum quae vel illi univel illis multis esse quod sunt conferant numerus.Igilur tam multorum quam unius unitas essentiae, idrabilibus constat, illam, quae vere est, numerosam diversitatemrerum vere numerabilium minime facitunius repetitio, quae fit tanquam multarum unitatumnumeratio, atque lanquam ex rerum diversitate pluralitas.Quasi : Sed potius rerum diversa proprietasnumerosam facit diversitatem rerum. Ex his igiturapparet, quod cum numerando dicimus, unus, unus,unus, vel homo, homo, homo, vel hujusmodi, aut eoiotellectu diversarum proprietatum quarum sempercerti generis potestati ratio proprietatis addicit, in comes est diversita» unitatum, hoc dicimus, aut uniuseodem in quo genus ipsum est, tanquam in subjeclo B repetitione"qu£e"n"um"e7umlmitaturesse dicuntur, quamvis et ipsae, quia id quod est totumesse constituunt, in snbjecto esse recte negeu-Numerus enim duplex est, id est loquendi usu duplitur.Nam quod in Patre nec plurales essentiae, necciter dicimur : unus quidem numeratio, quo sciiicetnumercmus ; alier vero, exc.\ Dicendo unus et alter,non vult intelligi eum quo numeramus ab eo qui inrebus numerabilibus constat, rei proprietate semperesse diversum. Eo namque numeramus qui in rebuanumerabilibus constat. Sed ideo dicunt unus et alter,quoniam alia ratio est numerum rebus inesse, aliares ipsas numero numerare. Numerationis quoquediversi modi, flt enim numeratio quandoque distributione,quandoque colleclione. Nam et qui dividitnumerat, unde numerus dicitur quornmlibet diver-Eorum ex diversis inter se proprietatibus multitudo ;et qui colligit numerat, unde numerus dicitur quan-est una esseutia tantum, qua vel Pater, vel ejus Filius,vel amborum Spiritus et est, et est uuum, et est numeramus, cum dicimus unus, unus ;titatis acervus atque unitalum collectio. Distributioneet hoc duobusmodis, scilicet vel unitatis ipsius, vel ejus quodid quod est, qua etiam simul et aequaliter ipsi,etsuut,et sunt unum, et suot id quod sunt. Essentia namque ab ipsa unum est significatione. Unitatis ipsius signiillorumquae Graece oiiaia dioitur, et essentia est, et (Jfioatione cum ipso ejus nomine plusquam semel di-Bingularis est, et simplex est. Ideoquc et horum qui-'.......libet per se et omnes simul dicuntur, et esse, et esaeunum, et esse id quod sunt. Nec moveat aliquemquod sicut in naturalibus cum tres sint, Plato, Aristoteles,Cicero, et juxta illorum uumerum trina sithominis nuncupatio, quoniam et Plato est homo, etAristoteles est homo, et Cicero est homo, et haectrina nuncupatio in quemdam sub eodem nomiuenumerum componatur, eecundum quem recte Plato,Aristoteles, Cicero, tres homines esse dicuntur : nontamen similiter (quamvis sint tres) Pater, Filius,Spiritua sanctua, et juxta horum numerum actu dicendi,trina sit nuncupatio Dei, quoniam et Patercimus, unus, unus, vel unitas, unitas ; ejus vero aigniflcatione,quod ab ipsa unitate unum eat ; veldiversa penitus unumquodque tantum semel dicimus; vel quaB aignifloandi ratione sunt eadem dicimusplusquam seniel, et penitus quidem diversa numeramus; vel cum dicimus homo, beryllus, in quibustam ea quae aunt, quam ea ex quibus sunt distributionenumerata intelliguntur ; vel cum dicimus homoalbus, ubi non qui est homo vel albus, sed ipsa queeest homo singularis bumanitas, et singularis albedo,qua idem est albus, numerata sunt. Ouae vero significandiratione eadem sunt, plusquam semel dicendonumeramus distributione. Vel ea quae vere est sicutdicitur distributio : ut cum de Platone et Ciceroneloquentes dicimus, homo, homo, numerantes tamest Deus, et Filius est Deus, et Spiritus sanctus ostDeus ; uon, inquam, trina haec nuncupatio componipotest in aliquem sub hoc nomine numerum, ut sci-illos qui sunt quam diversas humanitates, ab alteralicet recte dici possit, Pater, Filius, Spiritus sanctus, quarum alter, et alter ab altera dicitur homo. Vel easint tres Dii. Nam quod de his ter dicitur homo. quae non vere est, sed quadam imitatlone diciturpropter formarum, quae de illis in uno nomine di- ]) distributio. Ut cum unum solum quod est, et unumcuntur, diversitatem, singulares quae per se factaeaunt appellationes aggregantur in uumerum, ut quoniamunusquisque a sua quae non est alterius subeistentiadicitur homo, ipsi simul dicantur esse treshomines. Et qijamvis ratione significationis illius quanomen quodlibet appellativum quale aliquid significaredicitur, repetitio ejusdem nomiois fiat, rerumtamen eodem nomine est praedicata numeraUs diversitas.Quod vero tertio repetitur hoc nomen, quodfist Deus, cum et Pater nuncupatur Deus, et Filiusnuncupatur Deus, et Spiritus sanctus nuncupaturDeus, sicut nominis ratione significandi, sio et reiillius, ex qua horum quisque dicitur Deus, rationepropositi repetitio fit. Ideoque isti quod ex repetitionevidentur tres unitates, non fucient pluralitatem numeri,id esl numeralem pluralitatem, in eo quod ipsiBunt sicut videntur esse tres. Non enim vere sunttres. Quod nimirum ex comparatione intelligere pos-Bumiis, si scilicet advertamus ad res numerabiles, idBolum unde iliud est. Verbi gratia : Ciceronem etejus singularem aliquam proprietatem intelligentes,dicimus uno nomine, homo, homo : vel diversis,Marcus Tullius Cicero : et ensis, gladius, mucro ; autdiversa quae supra, unde tamen unum sunt intelligendo: ut cum dicimus album, album, loquendo decorpore ex quo constat homo, et de homine ipso quiconstat ex eo. Item rationale, rationale, loquendo etde spirilu hominis, et de homine qui constat ex eo.Haec autem quiE non vere est, sed imitatione diciturdistributio, vero nomine iteratio vocatur, seu repetitio.CoUectione vero numeramus, cum uno nominesimul et semel dicimus, vel plures unitates, ut duo ;vel plura una, ut homines, qua semper et ea quaesunt, et ea ex quibus suut, sub uno illorum nomine,vel naluraliter communi, vel multiplici numerantur ;et haee quidem quae collectione fit numeratio, exdistributionis partibus constat. Sed et hujus [F. hoc]diligenter eat attendendum, Nam partes illius distri-