t. II (PL 64)

1069 IN TOPICA CICERONIS COMMENTARIA. LIB. 11. 1070partes orationls,variasque inflexiones,ab uno quo- A. argumentum requiram.Videosubjectumterminum,damductacernuntur.K.xconjugatisigiturargumenti qui est numerata peounia.habere argenlura getius,nascentis hoc exemplum esl: sit enim dubittibile an quod affoctum est,seiliceL ad speciom suam adquamin aliquo agro mihi atque vicinosimul pascereliceatpecrs,id est an jus sitcompascere: subjectumigiturest ager, compascere vero pr«dicalum. Faciemusitaque argumentum hoo modo : Hic de quo quserituragercompascuus est,in compascuo autemlicetcompascere,in hoc igitur agro iicet compascere. Hioigiturcompascendijurisargumentumexcompascuosumptum est, exconjugato videlicet. Compascereenim et compascuum conjugatasunt.Suraptumveroest argunientum,jus esse compascere.quoniam sitager compascuus,sed conjugatum est compascuumei quod compascere. A conjugatis igilur sumptumrelertur. Quos enim ad se invioem referuntur, alTeclasunt;ergo quoniamargentum oranelegatiimest,et genus speciem propriam non reliniult, necesseest ut numerata quoque peounia sit legata. Namoum omne nomen generis legatum sit,nihil de speciebusvidetur exceptum,velut si quis dicat, omneanimal vivere,non ut arbitror tantum hominem velbovem,vel equum,ve] sigillstim catera, vel unum,vel plura vivere dicit,ut tamen aliquacum sint animalia,vita; munere carere contendat, sed omneprorsus quidquid fuerit animal, vivere proponit.Cum igitur omnegenus, id est omne argentum leestargumentum, quod conjugatum in ipso est de t» gatum sit,nulla species excipitur. At numerataquo agitur,id est in compascendo ;omniaenim ex pecuniaargentum est,fit igitur ut numerataquoquceodem fluunt, et sui sunt continentia atque se respicientia.pecunia legati vocabulo possit inoludi. Kst igilurFactum est igitur argumentum ex eo quffistio quidem.ut diclum est, an numerata pecu-quod est in ipso, ab affectis, id est a conjugatis. nia legata sit; argumentum ab eo quod in ipso est,vdMaxima vero propositio est, conjugatorum in eo est a genere quod inest pro|iria2 speciei, id est abquod conjugata sunt,unam atque eamdem esse naturam,velsic,cui convenit aliquid,huic etiam con-afTeotis^quod est ita ut ad id releratur ; hoo autcmest argentura, ab afleotis,in est a genere. Pradica-jugalum ejus posse sooiari.A generesic ducilur : Qucniam argenlum ornne mulierilegatum est,non potest ea pecunia qux numeraladomi relicla est,uon esse legala; fo)-ma enim a gencrequoad suum nomen retinel ntmquatn sejungifur, numerataaulem pecunia nomen argenti retinet; legalaigitur videtur.Genus est quod de qualibet specie in eo quod quidtur enim ut genus argentum de numerata pecunia.Inlerrogantibus enim nobis quid sitnumerata peouniajurerespondemus,argentum. Maximapropositioest, cui convenit omne genus, eidem unamquaquespeciem convenire. Quam Marcus quoque Tulliusdiversis quidem verbis, sed eadom signifioationeproposuitdicens: Formaenim agenere quoad suumnomen retinet,nunquam sejungitur,aumerata au-est praidicatur. fn eo quod quid est pr«dicari dici- '-' tem pecunia nomen argenti retinet; legata igiturtur, quod de qualibet specie interrogantibus quid videlur.sit,responderi convenit,et ejus de qua rospondeturspeciei substiintiam monstrat. Semper vero genuspropria specie majus est, eamque intra ambitumsuae prasdicationis includit. Quo fit ut, quamvis inalia quoque dispartiri genus po3sit,speciem taiiiensuam nuilo modo derelinquat,velut animal quidemprasdicatur dehomine,et hominis substantiammonstrat; interrogantibus enim modis quid est homo,animal respondetur. Idem tamen deduci in aliapotest, velut in equum atque bovem,qua2 aniraalianuneupantur.Sed ita deducitur in diversa,ut unamquamqueearum specierum quas continet, non relinquat.Ubicunque enim fueril homo, necesse estA forma generis,quam interdum, quoplanius accipiatur,partemlicei nominarejioo nwdo : Si ita Fabixpecunia legata est a viro,si ei viro maLerfamitias csset.Si ea in manum non convenerat,nihil dsbelur. Genusenim est uxor,ejus duae lormse^.una matrumfamilias,h^ sunt quiB in manum convenere ; altera carum qustanlummodo uxores habentur,qua in parte cmn fueritFabia, tegatum ei non videlur.Species est, qum propriis differentiis informatasub prffidioatione generis collocatur. DiEferentiajvero propriaj a ceeteris eam speciebus separant atquesejunguntjVelut homo cum sit animalis species,differentiisinformaturratioDabilitatisatquemortalitatis,ut sit animal, homo enim animal est. Idemque de D et sejungitur ab his animalibus qufe ieterna sunt.bove ac de caeteris. Ergo liquido demonstratura estnomen generis a specie nullo modo separari.Quodsi aliquando generis vocabulum universaliter enuntietur,necesse est omnes species designari, ut siquis dicat omne animal, et hominem designabit etbovem, et caeteras omnes species sub animalis nominecoUocatas. Quae cum ita sint, quidam testamentomulieri argentum omne legaverat.Quasrituran ei etiam numerata pecunia sit legata : numerataigiturpecuniain hacqua!Stionesubjectumest,legatavero praedicatum. Considero igitur in alterutro eorumquidnam insit,ut ex eo quod in ipso est aliquodvelut sol a Platonicis creditur,et ab iis animalibusqua3sunt rationis expertia.Cumigitur omnesspeciesinter se propriis dilTerentiis distent, necesse estquod de altera specie dicitur,id in aliam non possetransferrijvelut quod de hominedicilurspecialiter,idem deequo alque bove non possit intelligi.Duciturautem a specie quoties genus ipsum veluti inquamdam contrahiturportionem.Velutsi quis dicatillud animal sibi adduci debere, quod sit rationaleet mortale, non utique de equo, vel bove, aut decasteris, nisi tantum. de homine dictum esseintelligitur.Utigiturgeneraliter dictum genusomnesspe-