t. II (PL 64)

1019 AN MANL. SBV. BOETII 1020dargutio ; est autem de eo qnod est silentia dicere, A. quae sub arte sunt, captioss sunt ratrocinationes)in eontradiotione,non syllogismo.De eo autem quod neque si aliqua est pseudographia circa verum,utest quod non habet aliquis dare, in utrisque ;de eo Hippooratis quadratura quae per lunulas ;sed utvero quod est quodHomeri poemaestfiguraper circulumin syllogismo;quae autemin neutroest,verusBrysso quadravit ciroulum,et tametsi quadrareturciroulus,quia tamen nonsecundum rem,ideo sophi-est syllogismus.Verum unde sermo provenlt revertamur.Utrumquae in disciplinis sunt orationes adintellectum sint.an non ? Et si cui videtur plura signiflcaretriangulus, et dedit nonut eamfiguram dequa concludebat quoniam duo recti,utrum ad intellectumillius disputavit hio, an non? Amplius, aipluraquidem significat nomen,illeautem non intelligit,neque putat quomodo is non ad intellectunibinariis,in quaternariis?Sunt autem hi binarii quideminexistentes,illi autem non sic ; et putas contrariorumuna est disciplina an non? Sunt autemcontraria heeo quidem nota,illaautem ignota : quarevideturignorare qui hocposlulat,quod aliudest docerequam dispulare,et quod oportet quidem dooentemnoninterrogare,sedeummanifestafacere,illumautem interrogare.CAPUT X.De inlerrogalione tenlativse, et quid inter conlentiosumso))histicumque intersit,syllogismus, circaea de quibus dialecticatentativaest,quamvis vera sit conclusio : nam ejus quod estpropterquid,hallucinatoriusest,et quaecunque(oumnon sint( secundum cujusque disoiplinam capliosaeratiocinationes.videnturessesecundum artem.Nampseudographiae non contentio3a3(secundum enim easticus ;quare et qui de his quidem apparens syllogismus,contentiosa est oratio : nam apparens estsecundum rem,quare fallax et injusta.Quemadmodumenim ea (quae in certamineest)injuria quamdamspeciem habet et est quaedam injusta pugna,sic in contradictione injusta pugna contentiosa est,nam et illic qui omnino vincere volunt,omnia tentant,et hio qui contentiosi sunt. Qui igitur victorifedisputat,aut quomodo oportetinterrogare eum, qui ipsius gratia tales sunt, contentiosi homines et litiumnon dat divisionem ? sive interroget aliquis si estamatoresvidenturcsse,quiautemgloriaegratiasilentia dioere an non ?^an est quidem ut non,an estg quae in divitiis est,sophistici sunt ; nam sophisticeut sic ? Si autem dat aliquis nullo modo, ille autemdi3putat,utrum non ad intellectum disputal, quam-est (ut diximus) pecuniarum quaedam aucupativa abapparente sapientia, quapropter demonstrationemvis oratio videatur earum esse quaa ad nomen sunt. apparentera appetunt.Et in eisdera orationibus quidemNon igitur est genus aliquod orationum ad intellectum,sedsunt lilium amatores et sophistae, sed nonillae quidem ad nomen sunt,et hujusmodinon omnes,non quod redargutiones,sed nequeapparentesredargutiones ; nam sunt et non propterdictionem apparentes redargutiones.ut quae propteraccidens,et reliquae.Si autem poslulet dividendum,propter eadem ; et oratio quidem eadem erit snphisticaet contentiosa,sed nonpropter idem,sed quatenusquidem est ob victoriam apparentem, contentiosa;qualenus vero est ob sapientiam sophistioa,nam sophistice estquaedam apparenssapientiB,nonquod dico quidem silentia dioere,h8BC aulem sic,illa autem existens. Contentiosa vero quodammodovero non sic,id profeoto primum,absurdum postularesicse habens ad dialecticam, ut pseudographa ad: nam quandoque non videtur interrogatum geometrioam : nam ex eisdem contentiosa, disse-multipliciter se habere.atqui impossibile est dividere,quirendi modo, captiose deoipil, ut et pseudographanon putat.Deinde docere, quid aliud erit? geometrioe.Sed hsc quidem non contentiosa, quiamanifestum enim faciet quonam paoto se habet,ei n ex principiis et conclusionibus quae sunt sub artequi neque considerat, neque scit, neque opinatur pseudographiam facii ;quae autem ex iis est queequod aliter dicitur, quiaet in non duplicibus quidprohibet hoc facere : ut putas sequales sunt unitatessuDt sub dialectica,circa alia quidem contentiosamesse, manifestum est: ut quadratura quidem quaeper lunulas,non contentiosa,Bryssonis autem contentiosa.Etillam quidem non est transfcrre nisi adgeometriam, solum eo quod ex propriis fit principiis; hanoautem ad plures quicunque nesciunt quidest possibile in unoquoque, el quid impossibile,nam aoommodabitur, aut ut Antiphon quadravit,vel si quis non dicat melius esse post ccEnam deambulareperZenonisralionem,non medicinalis,communisenim est. Si ergo omnino similiter se habeatcontentiosa ad dialecticam, ut pseudographaad geometriam, non ex illis utique erit conten-Amplius,affirmare vel negare qui postulat.id non tiosa.monstrantis est, sed experimentum sumentis, nam DCAPUT XI.tenlativadialecticaqua!damest,quapropterdeomnibusinspioit,etexploratinonscientem,sedignorantemOratiunes dialecticorum tentativorumquedeterminatum, genus.non esse aiatque simulantem.Qui igitursecundum rem consideratcommunia, dialecticus est ;qui autem id apparenterfacit, sophisticus. El syllogismus contentiosusNunc autem non est dialecticus circa genus aliquiddeterminatum, neque demonstrativus ullius,neque talis qualisuniversalis,namnequeomniasuntet sophisticus, unus quidem est apparens in uno aliquo genere, neque si sint, possibileestsub eisdem principiis esse eaquse sunt. Quare etnulla ars earum quae aliquam naturam monstrant,interrogativa est, nam non possibile est utramvlspartium dare.Syllogismus enim non fit ex utrisque,dialecticaauteminterrogatiyaest(siautemmonstraret,quid illud,ni8iet omnia?), verumtamen prima