t. II (PL 64)

1253 DE TRINITATB LIBER. 1254atque ideo nusquam in looo esse dicitur, quoDiam ^ ut secundum se sit pradicatio,an minime.Atqui siuhique est, sed non in loco. Quando vero eodem auferas servum, abstuleris et dominum ; at nonprBBdicatur modo, ut de homine,heri venit ; de Deo,semper est.Hio quoque non quasi esse aliquid diciturilludipsum de quo hesternus dicituradventus,sed quidei secunduratempusaccesseritprasdicatur.Quod vero de Deodicitur,semperest; unumquidemsignificat, quasi omni praeterito fuerit,omniquoquemodo sit preesenti, omni futuro erit. Quod de cceIoet de cffiteris immortaiibus corporibus secundumphilosophos dici potest. At de Deo non ita, semperenim est, quoniam semper prssentis est in eotemporis,tantumque inter nostrarum rerum prsesens,quod est,nunc, ad divinarum, quod nostrura nuncquasicurrenstempus facit et sempiternum,divinumetiamsi abstuleris albedinem,abstuleris quoque album.Sed interest, quod albedo accidit albo, quasublala perit nimirum album. .'^t in domino,si servumauferas,perit vocabulum quo dominus vocabatur.Sed non acoiditservus domino, utalbedo albo,sed potestas quaedam qua servus coercetur, qusequoniam sublato deperit servo,constat non eam perse domino accidere, sed per servorum quodammodoe.xtrinseous accessum. Non igitur dioi potestpraedicalionemrelativam quidquam rei de qua dicitur secundumse, vel addere, vel minuere vel mutare.Qune tota non in oo quod est esse cousi3lit,sed in eoquod est in oomparatione aliquo modo se habere ;veronunc permanens, neque movens sese atque _ nec semper ad aliud, sed aliquoties ad idem. Ageconsistens,8eternltalem facit. Cui nomini siadjioias enim stet quisquara.ei igitur si acoedam dexter,eritsemper,faciesejus quodestnunc jugemindefessumqueac per hoc perpetuum cursum,quod est sempiternitas.Rursus, habere vel facere, eodem modo :dicimus enim, currit veslitus, de homine ;de Deo,cuncta possidens regit.Rursus nihil de eo quod estesse de utrisque dictum est.Sed haec omnis pra^dicatioexterioribusdatur,omniaquehoecquodammodoref'erunturadaliud;cujus praedicationisdifferentiamsicfacilius internosciiuus : qui homo est, vel Ueus,refertur ad substantiam qua est aliquid, id est homovel Deus;qui justus est,refertur ad qualilatem, quascilicct est aliquid, id est justus ;qui magnus, adquantitatem,qua est aliquid, id est ma^nus.Nam incasteris praedioationibus nihil tale est.Qui enim dicitvel ad facere,vel ad tempus ; si tamen interim, divinumillud semper,tempus dici potest.sed non quo,ut aliquo,aIiquid est, velut magnitudine raagnum ;nam situm passionemquerequiriin Deo nonoportet;neque enim suni. Jamne patet quae differentia sitpraedicationum ? quod aliae quidem quasi rem monstrant,ali8evero quasicircumstantias rei;quodqueille sinister ad me comparatus, non quod ille ipsesinister sit,sed quod ego dexter accesserim. Rursusego sinisler accedo, item fit ille dexter, non quodita sit porse dexter,velut albus ac longus.sed quodme accedente fit dexter, atque id quod est, a meet ex me est, minima vero ex sese. Quare qua; secundumrei alicujus, in eo quod Ipsa est, proprietalem,non faciunt praadicationem, nihil alternarevel mutare queunt, nuUamque omnino variare essentiara.Quociroa si Pater ac Filius ad aliquid dicuntur,nihil(]uealiud,ut dictum est.difterunt, nisisola relatione,relatio vero non praedicatur ad id dequo prffidicatur quasi ipsa sit et secundura rem dequa dioitur, non faciet alteritatem rerura, de quailla quidera ita praedicantur, ut esse aliquid rem ostendant:illavero,ut non esse,sed potiusextrinsecus Pater Deus et Filius Deus et Spiritus sanotus Deus,corporales sint, minimelocisdistare, quoniam veroaliquid quodam modo affigant.IUa igiturquaealiquid Deus vero nuUas habet differentias quibus diffsrat aesse desiguantsecundum rem,praedicationesvocen-Deo, a nuUo eorum differt. Differentiae vero ubitur,quae cum de rebus subjectis dicuntur, vocantur n absunt,abest pluralitas : ubi abestpluralitas, adestesse aliquem in foro,vel ubique, refert quidem ad C dicitur, sed, si dioi potest, quo quidera modo idpraedicamentum quod est ubi,sed non quoaliquidest, velut justitia justus. Item cum dioo currit velregit,vel nunc est,vel semper est, refertur quidemquod vixintelligi potuitjinterpretatum est personarum.Omnino eniin magna regulae est veritas, in rebusincorporalibus.distantias eflici differentiis,nonlocis.Neque accessisse dici polestalii]uid Deo,ut Paterfieret ; non enim ccepit esse unquam Pater, eoquod substantialis quidem ei estproductio Filii,relativavero praBdicatio Patris. Ac si meminimus oraniumin prioribus de Deo sententiarum,ita cogitemus^proce.^^sissequidem ex DeoPatre Filium Deum,et ex utrisque Spiritum sanctura.Hos,quoniara in-accidentia, seoundum rem ; cum vero de Deo, quisubjectus non est, secundum substantiam rei praedioationuncupatur.GAPUT V.Quomodo Deus in relatione.Age nunc de relativis speculemur, pro quibusomnequoddictumestsurapsimus addisputationera.Maximeenim hsc non videntur secundumsefacerepraedicationem, quae perspicue ex alieno adventuconstareperspioiuntur. Ageenimquoniamdominusac servus relativa sunt, videamus utrurane ita sit,unitas : nihil autem aliudgigni potuit ex Deo, nisiDeus,et in rebus numerabilibus repetitio unitatumnon facitmodis omnibus pluralitatem.Trium igituridonee constituta est unitas.CAPUT VI.Quomodo unitas ct trinilas in Deo.Sed quoniara nulla relatio ad seipsum referri potest; idcirco quod ea seoundum seipsum est praedicatioquae relatione caret,facta quidem est trinitatisnuraerositas in eo quod est praedicatio relationis ;servata vero unitas in eo qnodest indifferentiavelsubstantiae, vel operationis, vel omnino ejus quae