t. II (PL 64)

351 AN. MANL. SKV. BOETII 352non justus est, aliquem justum esse necesse est. A Cum depropositionibusexiQfinitialoquereturno-Manifeslum esf quonlam etiam in singutaribus,siestverum interrogatum negarc,quod ei ajfirmare verumminibus ipse infinita nomina sola sumpsit,et de hisqualia videantur esse pertractat.Serraonum,inquit,est, ut, Putasne Socrates sapiens estl Non, Socrates prolationes, quae secundum contrajacentia nominaigitur non sapiens esf. In universalibus vero non estvera qux similiter dicilur.Vera esiaulem negatio, utPutasne omnis homo sapiens esf! Non. Omnis igilurhomo non sapiens est, hoc enim est falsum ; sed nonigitur omnis homo sapiens est,vera est.Esec enim opposilaesl, illa vero contraria.Quotiesaliquis,inquit,insingularibus rebusinterrogat.etis qui interrogaLur,negat,tunc isqui interrogatrecte negationeracum singularijungens, exinflnito nomine faciet afCrmationem, ut si aliquisdicat: Putasne Socrates sapiens est ? contra aliusaffirmatio, Socrates non sapiens est, atquehoc quidemin singularibus. Quod si hoc in universalibugfiat universaliter prsdicatis,negationem potius fiericontingitquam affirmationem,ut si quis interrogetPutasne omnis homo sapiens ? ille respoodeat.Non,non necesse est ita concludere ut dicatur,omnis igiturhomo ncn sapiens est, hoc enim falsum est, neohocevenit necessarioexinterrogati responsione Sedmagis illud, non omnis homo sapiens est.Nam cumaliquis interrogat,Pulasne omnis homo sapiens est,si ille neget,dicens, Non, tu concludas oportet, nonomnis igiturhomo sapiens est. Hoc enim ex illiusvel verbasibi oppositae sunt,ut in eo quod dicimus,homo,non homo; currit, non currit,quoties finituminflnito comparatur.Tidenturquasiquffidamesse negationes.Secitanon est, omnia namque negatio velveravel falsa est.Qui autemdicit non currit, et nonlaborat,et nonhorao,neque verum aliquid enuntiavitneque falsum,et fortasse minus aliquid veri vel falsisigniQcavit,quam is qui flnitum nomen ponit. Namqui flnitum nomenconstituit,nihilquidemadhucverumfalsumveenuntiavit,sedquoniamquiddamfinitumposuit,propinquior est hujusmodi prolatio adrespondeat, Non, erit recta conclusio dicentis: So- d veritatem,qu£e aliquid finitum ponit, ea prolationecrates igitur non sapiens est.Ex negatlone ergo re qus aliquid inflnitum.Sicut illa queealiquidsignantspondentis et infinito nomine non sapiens, facla est propinquiora sunt ad enuntiaiionem faciendam hisquffi nibil significant,quare in his qu« infinita suntminus illa veritasfalsitasveperspicitur, quaminhisomnibusquffi sunt flnita. Ac multo magis nihil adhucverumfalsumve designat, id quod dicilur nonhomo, vel non currit, nisi aliquid addatur, quodenuntiationempossitefflcere.Quodautemdixit.quasinegationes sine nomine et verbo esse videbuntur,idcircoaddit quoniam inCnita nomina vel verba, nequenomina sunt simpliciter,neque verba, et videnturnon homo, etnon currit, negationes esse. Quodsi itaest, sine nomineet verbo, esse negationes videntur.Addidit etiam illud nihil magis de homine,responsionenecesseestevenire.Sedhasccontrajacens sed etiam minus verus fuit vel falsus.Qui enim dicitest interrogationi,id est opposita.Interrogasti enim homo,rem '-'constituit,qui dicil non homo,ipsam quidemuniversalem affirmationem dicens, Putasne omnisrem tulit,sed nihil addidit.Quocirca longe mi-homo animal est ? respondit,Non,concludes tuparticulareranus quiddam enuntiavit de homine, quiinfinitum denegationem,non omnis homo animal est, homine disit, quam qui finitum.ethaec dividit verum vel falsum.Nam si contra eam Significat autem, esl omnis non homo i'istus nulliinterrogationemperqiiaiDuniversalemaffirmationem illarum idem, nec huic opposita ea qux est, non estinterrogasti, ille neget,ettu concludas eam propositionemomnis non homo jusiits.llla vero quge est, omnis nonquae dicit,omnishomoigiturnonsapiensest, justus non homo est,illi guas est,nullus est juslusnonnon potius contrajacentem, sed contrariam facies, homo, idem significat.haec enim quae d:cit,omnis homo non sapiens est,111« propositiones in quibus inflnita nomina subjectasunt,longealiud,inquit,significant,etnonidemcansentit ciquaedicit nullushomo sapiensesl.Quarenihil (liffertjUtrum hanc aliquis es infinito nomine his propositionibus quae vel secundum finita,vel secunduminfinita praedicata dicuntur; ea enim quasaffirmationem respondeat.an ex finito nomine universalemnegationem quae cumafflrmatione universali,quimdicit, est omnis non homo justus, nihil idem significatinterrogasti,verum falsumque non divi-illi qua; dicit, est omnishomo justus,velnullusdit.Sedillasolaconcludendasunt,inquibusunum D homojusius est, vel iterum, est omnis homo nonverum est, alte-^um falsum.Non igitur ita debet fleri justus.velnuUushomo non justus,nulli enim similisin universalibus, ut interrogata universali affirraatione,est esrum, ea quae dicit, est omnis non homo ju-si alius negationem respondeat, uDiver^alis stus, nechuicopposita negatio particularis, ea quasaffirmatio ex infinito nomine concludalur,sed potius dicit,nonestomnisnonhomojustus,ulliearum idemparticularis negatio ex nomine finito.significat quae superius descriptae sunt,vel alicui earumIllx vero qu3S sunl contrajacenles secundum infinitaquassunt in superius oppositae descriptis. IUaenomina vel verba, ut in eo quod est, non homo, vel vero quffiexduobusterminisinfinitiscoDstitutaBsunt,non juslus, guasi negationes sine nomine et verbo illis sunt similes, quee universales negationes suntesse videbunlur, sed non sunt: semper enim vei habentes subjectum inlinitum, ut ea quae dicit, estveram esse vel falsam necesse esl negationem.Qui vero omnis nonjustus nonbomo.illiidem signifioat.eiquedixit non homo, non plus dicente homo, sed etiam consentit quae dicit, est nullus justus non homo, etminus, verus vel falsus fuit, si non aliquid addatur. prior quidem utrosque terminos retinet inflnitos,