t. II (PL 64)

"219 AN. MANL. 8EV. BOETII 220est sensnm sensibilis rei esse sensum,quod res sen- A tem parvum,et mons parvus ad magnum,hic nullosibilisest quaesentiri potesl; estergo habitus habilis rum casuum vis : quanquam enim accusalivus videturessepermislus,lamen illebujus rei habitus Habilisenim res est quas haberi potest,relationisvimillius enim rei habitus est qu» haberi potest.Quociroaerit habitus habilis rei habitus,seii res quoquehabilis habitu erit habilis,ipso ecim habitu res qusehaberi possuat habemus.Dispositio quoque eodemmodo.DiBpositionamquedispositas reidispositioest,et disposita res dispositione disposita est. Calorisenim dispositio ca!entis,id est,ad calorem dispositi,dispositio est. Eodem modo dispositus ad caloremcalorisdispositionedispositusest: velutsi hoo raodosit dictum.omnis affectio affecti affectio est,et omnenontenet.sedpraepositio quse ad accusativumdatur;cum enim dico,mons magnus ad parvum montem,praepositiosolaestquaevimhujuscontinetrelationis,utsi quis dicatmagnus monsparvum montem.nihilsignificet definitum.Quocirca quamvis accusativuscasus in hac propositione sit, non tamen bic vimcasus tenetjSed praspositio ; atque hoc est quod ait,vel quomodolibet aliter nd aliud.ut quoniam superiusseciindum casus relationes fieri dix8rat,erantautem qusdam relationes quae nullis casibustene-affectura affectione affectum est.Etcalor calenlis fit rentur,adjecit hoc,veI quomodolibet aliler ad aliud,calor, et calens calore fit calidum. Positio quoque ac si diceret: Omnis relatio aut casibus fit, quodrelativa est, nam posilio positee rei positio est, et „ per hoc demonstravit quod ait,quaecuiique id quodposita res positione posita est,et hoc intelligi convenitsecundumprioremhabilusetdispositionismodum.Illaquoque res probat posilionem esse ad iiliquid,quodejus species relativa^ sunt; statio enimstantis rei statio est, etqui stat statione stat; etdesessione quidem et de accubilu idem dici ;potest.Quocirca ethabilus et dispositio vel affectio,et positiorelativa sunt, et hsc omnia vel similibus veldissimilibus eonvenientibus tamen prsdicationi casibusconvertuntur. Eorum aulem quaj secundumcasus convertuntur, alia sunt quae eodem nominepraBdicantur,aIia vero quae dispari: cum enim dicoBimile simili simile est,et squale aequali aequale est,diountur,et quoniam omnis positio ad aliquidest,suffioienter superius comprehensum est.Nuncveroquid sit quod ait,vel quomodolibet aliter ad aliud,expediemus, in relatione per quam dicimus filiuspatris filius.nulla conjunctio mista est,nisi tantumsolacasuum vispraedicationishujusmembraconjungit.Gumautem dico monlem magnum,ad alium referensparvum,ita propono.raons magnus,ad monsuntaliorum dicuntur,aut praeter casus sunt.quodhaec sententia docet, vel quomodolibet aliter ad aliud,atque haec haclenus.Sed cum posiiio sit ad aliquid,et sint species ejus relativae (sessio enim et statiorelativa sunt),sedere et stare nuUarelatio est.Starenamque et sedere de statione et sessione denominativedicuntur.Omnis autem denominatio non estidquod estearesdequanominatur.utgrammaticus,non enim idem est quod grammatica de qua nominatusest.Quociroa si sedere de sessione,et stare destatione denominativum est, sessio vero et statirelativa sunt.sedere et stare, qu» a relalivis denominativasunt,relativorum genere non tenentur.Etet dissimile dissimili dissimile est,eisdem vocabulis universaliter, quidquid ex quibuslibet positionibuseisdemquenominibustotafitpraedicalio.Guni autem p denominatur,illud non ad relativa,sed ad praedicationemdicodupIummediidupIum,velmajusniinor6majus,disparibus vocabulis facta est praedicatio.Quoniamqus situs dicitur reduci potest.Inest aulem el contrarietas in relatione, ut viriusverorelativorum diffinitionem ita proposuit.ut diceret:vitio conlraria esl, cum sit utrumque ad aliquid, etad aliquid vero talia diountur quaecunque hocipsumquod sunt aliorum dicuntur,vel quomodolibet,scientia inscientix.Non autem omnibus relativis inestconfrarielas,duplici enim nihil esl contrarium,nequealiter ad aliud;quid essethoc ipsum quod sunttriplici, nec talium ulli.aliorum dicuntur, jam diximus nunc quid sit; quodQuemadmodum in substantia vel quantitate siait, vel quomodolibet aliter ad aliud.requirendumeorum esset proprium contraria suscipere rimatusest. Quod ipse Aristoteles convenientibus in ordineest, ita quoque nunc in relativis de contrarietateprobat exemplis ;ait enim.Ad.a liquid ergo sunt quascunque id quod suntalionimconsiderat,utrum relativorum sit proprium contrariaposse suscipere,et quoniam virtus etvitiautraqueesse dicuntur, vel quomodolibet aliter ad aliud, utsunt habitus.virtus enim est mentis affectio inmons magnus dicitur ad alium.ilagnum enim ad aliquiddicilur, et simile aliqui simile dicitur, etomniabonam partem,et dirflcile commutabilis,vitium affectioinmalampartem,ipsaquoque difflcilemobilisialia similiter ad aliquid dicuntur .Sunt autem et accubitusr, et diuturnitateperdurans: quoniamigitur et vitiumet sfatio et sessio,posi(iones qusedam ;positiovero ad aliquid diciiur.Accumbere autem,vel slare vclsedere,ipsa quidem non sunt posiliones,denominativeet virtus habitus sunt,omnis autera habitus ad aliquidesse monstratus est (habilis enim rei habitusest)erunt virtus atqne vitium relaliva,sed ha;c contrariavero dicuntur ab iis qux dictss sunt positionibus.sunt,igitur relativa oontraria suscipere noriQuoniam accubitus et statio et sessio posttiones recusant.Sed si dicat quis; quid causae est ut virtutematque vitium ipsumque habitum paulo post interqualitates numeret? Atqui ut alia signifioatione unares diversis generibus supponatur, nihil prohibet,Socrates namque in eoquodest Socrales substantiaest,ineo quod pater vel filius adaliquid;itaad aliudatque ad aliud ducta prisdicatione eamdem rem subdiverso genere nihil poni prohibet.Habitus quoqueet virtus et vitium eodem modo est.Potest enim in