t. II (PL 64)

1219 AN. MANL. SEV. BOKTIlvero, laus Scipionis, sub demonstrativura cadunt. A prior, rhetorioa ; secunda, dialectica nuncupatur ;3. Materiavero hiijas facultatis est omnis quidemres proposita ad diotionem; fere autemqua hoc superiore dilTert, primura quod illa civilescivilisquaestio. In hanc species a rhelorica venientes quasiqua>dam formae eapiunt sibi materiam, ettripliciterinformalara tenent figura, quod posterius liquebit:ut civilis quaestio quae adhuc intorrais secundumspecies erat, fiat acoepto fine unicuique specierurarhetorics subjecta. Ut forrais adhuc civilis qusestio,cum accpperit ex judiciali finem justi,flat ipsaCumcivilis quaastio in judioiali genere constituta.vero ex deliberativo surapserit utile vel honestum,tunc Oat ipsa civilis quEeslio in deliberativo causarumgenere constituta. Si vero ex demonstrationesump9eritbonum,tuncdemonstrativafltcivilis qua;-stio.Veniuntauteminmateriaraspeciesexrlietorica:quod aliter in materia suaquaelibetfacultas nonpotestoperari, quam si suas adhibeat partes; absentibusenira cunctis suis partibus,rhetorica ipsaquoqupest absens.4. Sed quoniam de speciebusdictum est rhetoricae,quoraodo s>int genera causarum, ita sunt utomnium negotiorum quas in civili negotio constitutasuntinformata. Afine justo judicialesit genus.Omnium vero quas constituta in civili quffstione honfistumvel utilemflnem ceperunt, deliberativum sitgenus: omniumque quaj in civili posita quaeslionefioem honesti, justi, bonivesumpserunt,sit demonslrativumgenus. Sedde his haotenus.5. Nunc deparlibus rhetoricae providendum est.Partes enim rhetoricas suntquinque; inventio, dis6ito6£(j£i?, hsBC (a) 65