t. II (PL 64)

503 AN. MANL. SEV. BOETII 504trio,neque ex aliqua possibililate, neque ex casu A velfalsamesseconfingat. SedDos secutiPorpbyriunxquidquamfieripotest,sedomnianecessitatisubjecta cum hujus disputationis expositionem cepimus, idsunt, quanquam quidam non dubitaverunt dicere,omnia ex necessitate esse,etquibusdam artibus conatisuntidquod in nobisestcumreruinnecessitateconjungere.Oicantenimquidam quorum suntstoici,omnia quaecunque fiunt,fati necessitate provenire,omnia quae fatalis agitratio,sine dubio ex necessitatequodpriusdixitinsingularibusetfuturisobhocdixissepraedixiaius,quodfaciliorsitintellectusdisputationis,sihaecprius in singularibus perspicerentur, dequibussingularibusdiligentissimepraelooulus,nuncdeuniversalibus universaliter praedicatis, et de hiaquaaineisfiuntcontradictionesloquitur.Itaenim dicit:Siomnisaffirmationisetnegationisvelinhisqucecontingere. Sed illa esse sola in nobis, et exvoluntate nostra, quaecunque per voluntatem nostram,etper nos ipsos vis fati coraplet ac perficit,neque enim,inquiunt, voluntas nostrain nobis est,sed idem volumus idemque nolumus,quidquid fatinecessitas imperavit,ut voluntas nostra quoque exfato pendere videatur,ita quoniam per voluntatemnostram qusedam ex nobis fiunt, et ea quae fiunt in t.nobi3fiunt,quoniamque voluntasipsaexnecessitatefati est, quae nos nostra facimus voluntate, quianecessitasimperavit,ea ipsaimpuisi facimusnecessitate.Quare hoc modo significationem liberi arbitriipermutantes, necessitatem et id quod in nobisest conjungere impossibiliter et copularecontendunt.Illud enim in nobis est liberum arbitrium,quod sit omni necessitdte vacuum.et ingenuum,etsuae potestatis, quorum nos domini quodammodosumus vel faciendi,vel non faciendi;quod si voluntatesquoque noslri fati nobis necessitasimperet,innobis voluntas ipsa non erit, sed in fato, nec eritliberum arbilrium, sed potius serviens necessitati.Undefitqui omnes actus eventuum necessilateconstringunt,dicant poplitem quoque nosnon fle-in universalibus dicuntur univers»liler, vel in hisquae sunt singularia, necesse estoppositarumhancquidera esse veram, illam vero falsam. Alexanderautem in singularibus et futuris dixisse eum arbitratur,tanquamsidiceretur.in hisfuturis quae inganerationeet corruptione sunt. Sunt enim quaedamfutura quae in generatione et corruptione non sunt,utquod de soleetlunaet de caeteris coelestibus pronuntiatur,heec vero quae sunt in rebus his quarumest, et nasci et corrumpi natura, unam semper nonnecesse estveram esse.alterara falsam.Sed neutramego improbo expositionem.Utraeque enim verissimaratione flrmantur. Omnis autem sensus talis estquod necessitatem solaminrebus imperaredeslruitAristoteles, omne enimquodnaturaest, non frustraest. Consiliari autem homines naturaliter habent.Quod si necessitas in rebus sola dominabitur, sinecausa est consiliatio.Sed consiliatio frustra non est.Natura enim est. Non igitur in rebus potest cunctanecessitas. Ordo autem se sic habet : Quae ergo,inquit, contingunt inconvenientia, hae sunt ethujusmodi alia, scilicet quoniam qui est in rebusctere nisi fatalis necessitas jusserit. Caput quoque ^ casus evertitur. Alia vero quoniam possibilitas etnon scalpere, quare nec lavare, nec agere aliquid.His etiam adjiciam vel aliquid feliciter, vel aliquidinfeliciter facere,vel pati,unde fit ut neque casum,neque liberum arbitrium,nec possibilein rebus ullumliberi arbitrii voluntas amittitur. Et haec quomodocontingunt, ipse secutus est dicens: Si omnisafflrmationiset negationis vel in his quae in univerealibusdicunluruniversaliter,vel in his quae suntsim-esse contendant, quamvis liberum destruere gularia,neeesse est oppositarum hanc quidem verammetuentes arbitrium, aliam ei fingant signiflcationem,perquamnihilominualibera hominis voluntasesse,illam vero falsam.Nihil autem utrumlibet essein his quae fiunt, sed omnia esse et fieri ex necessitate.evertitur. Aristotelica vero auctoritas, ita haec inTunc enim inconvenientia illa contingunt, sirebus posita, et constituta esse confirmat, ut non omnis atflrmatio et negatio deflnite vera vel falsaest,aut in his contradictionibus quae in universalibusanguIariterfiunt,siveinsingularibus.Tuncenimnihil est utrumlibet,sedex necessitateomnia, quoniamveritatem et falsitatem propositionura rerumexponatnuncquidsit casus,quidvepo9sibile, quidveinnobis,nec ea esse inrebus probat atque demonstrat,sedin tantum apud illum haec in rebus essemanifestum est,ut opinionera qua quis arbitratur,enuntiationes in futuro omnes veras esse, per hoc eventus ex necessitate consequitur. Quare(ut Ipseimpossibilem esse dicat, quod casumetpossibilita D ait) non oportebit neque consiliari neque negotiari.tem,liberumqueevertat arbitrium.Haecenim in rebusita constituta putat.ut non de hisulla opus sitdemonstratione, sed impossibilis ratiojudicetur,quaecunque vel possibile,vel casum, vel id quod innobisestconaturevertere.Etcausumquidem quemadmodumdefinitainpropositionibusfuturisdestruatveritaasupramonstravit.Nunc autem quemadmoduraeademipsa veritas deflnita futurarum et contingentiumpropositionem tollat liberi arbilrii facultatem.maximavi argumentationis exsequitur dicens:Hujusmodi cunota contingere impossibilia;si quis unam enuntiationis partem defluite veramquoniam si hoc facimus, erit hoc, si vero non, hocnon erit hoc. Evertitur enim consiliatio, si frustraest,frustra autem eam dicit esse,quisquis in rebussolam ponit fati necessilatem.Cur enim quis oonsiliumhabeat si nihil ex eoquod consiliatur efficiel,cumadministretcunctanecessitas.^Quare non oportebilconsiliari,vel si quis consiliatur,negotiarinondebet.Negotiari autem est, actu aliquid et negotioagere,non lucrum, sed|aliquam causam velactum.Nihilenimipse per actumsuumconsiliumque expediret,nisi fatinecessitas jubeat. Docult autem quidesse consiliatio per id quod ait, quoniam si hoc fa-